Hoe emotionele verwaarlozing in de kindertijd invloed heeft op volwassenheid

Emotionele verwaarlozing in de kindertijd laat negatieve sporen na op de persoonlijkheid. Het beïnvloedt ook de manier waarop relaties op volwassen leeftijd worden beheerd.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz.

Laatste update: 16 december, 2022

Je bent grotendeels het product van hoe je bent opgevoed. De rol van je ouders was inderdaad veel relevanter dan je waarschijnlijk denkt. Zij zorgden niet alleen voor je lichamelijke behoeften, maar gaven ook vorm aan je emotionele wereld. Als je daarom in deze omgeving slechts slecht aanpasbare emotionele ervaringen hebt gekregen, als gevolg van systematische emotionele verwaarlozing in de kindertijd, zul je je volwassenheid gecompromitteerd vinden.

Je kunt de sporen van emotionele verwaarlozing bij jezelf of je naasten waarnemen, maar je moet weten waar je moet zoeken. Dat komt omdat in de regel degenen die in hun jeugd emotionele verwaarlozing ondervonden, prima in orde lijken en alles onder controle lijken te hebben.

In feite zijn het meestal vriendelijke, gulle en verzoenende mensen, die aangenaam gezelschap zijn. Als je echter dieper kijkt, zie je barsten, wonden en tekortkomingen uit hun verleden. Bovendien blijven er gevolgen in de manier waarop ze omgaan met wat hen nu overkomt.

Emotionele verwaarlozing

Je bent misschien niet bekend met het begrip emotionele verwaarlozing, omdat het niet zo gemakkelijk op te sporen is. Aan de andere kant, wanneer actief misbruik of mishandeling plaatsvindt, is het vaak duidelijk zichtbaar en gaat het meestal gepaard met geschreeuw, beledigingen en bedreigingen.

Emotionele verwaarlozing impliceert een gemis, iets wat nodig was, wat er had moeten zijn, maar niet was. Er waren bepaalde behoeften waarin niet werd voorzien en waarvan de genegeerde vraag waarschijnlijk niet zo gemakkelijk werd ontdekt.

Emotionele verwaarlozing treedt op wanneer verzorgers:

• Negeren de behoeften van hun kind, vooral de emotionele.
• Hun emoties belachelijk maken en kleineren.
• Belonen vormen van omgaan met emoties die niet adaptief zijn. Bijvoorbeeld geweld of onverschilligheid.
• Zelden of nooit het kind zich beschermd laten voelen of het laten geloven dat het controle heeft over zijn omgeving.
• Zelden genegenheid of onvoorwaardelijke liefde tonen. Zinnen als “Als je niet…, hou ik niet meer van je” kunnen uiterst effectief zijn om een kind te laten doen wat de ouder wil, maar ook buitengewoon gevaarlijk voor hun innerlijke dialoog.

Op basis van deze ervaringen leert het kind dat hun emoties niet belangrijk zijn en dat ze niet acceptabel zijn. Ze begrijpen dat niemand ze zal accepteren en dat ze door zich te uiten de mensen van wie ze houden van streek maken.

Dus, om te overleven, (en in gedachten houdend dat ze totaal afhankelijk zijn van de volwassenen om hen heen), kiezen ze ervoor om zich van zichzelf los te koppelen en hun gedachten te onderdrukken.

Tekenen dat iemand emotionele verwaarlozing leed in de kindertijd

Onderzoek (Engelse link) heeft bewezen dat ongevoelige en ontvankelijke verzorgers ervoor zorgen dat er onveilige hechtingsbanden ontstaan tussen hen en hun kinderen.

Dit tekent de persoonlijkheid van een kind, het vertrouwen, en de manier waarop het omgaat met de gebeurtenissen in zijn sociale omgeving. Het uit zich in gedragingen en houdingen die echt een belangrijke invloed hebben op het volwassen leven.

Hier zijn enkele tekenen dat een volwassene emotionele verwaarlozing leed in de kindertijd.

• Het zijn goede mensen. Ze willen anderen echt behagen en zijn geneigd zich precies zo te gedragen als anderen van hen verwachten. Dit is hun krachtigste bekrachtiger, en ze kunnen het bewust of onbewust uitvoeren.
• Ze verwachten conflicten en geven systematisch toe aan anderen.
• Een van hun grootste angsten is dat iemand hen als een slecht mens zou kunnen beschouwen. Dit maakt hen erg gevoelig voor kritiek. Als iemand bijvoorbeeld afkeer uit, voelen ze zich echt ongemakkelijk. Zelfs als degene die klaagt hen niet als verantwoordelijke aanwijst, verontschuldigen ze zich vaak, zowel voor zichzelf als voor de beschuldigde. In feite willen ze geen conflict met hen, maar ze willen hen ook niet om zich heen.
• Ze praten zelden over hun emoties. Evenmin delen ze hoe ze zich voelen.
• Ze hebben veel moeite om anderen echt te vertrouwen.
• Ze leven met een voortdurend gevoel van verdriet en leegte dat hen overal lijkt te volgen. Het is als een soort schaduw.

Afweermechanismen

Deze houdingen weerspiegelen de belangrijkste ideeën die het individu uit zijn kindertijd heeft gehaald. Het idee is dat hun emoties niet belangrijk of geldig zijn en dat ze door ze te delen anderen alleen maar zullen ergeren of dat ze hen daarvoor zullen afwijzen.

Deze verdedigingsmechanismen kunnen destijds nuttig zijn geweest, maar tegenwoordig zijn ze een last en een beperking die hun persoonlijk welzijn en relaties met anderen kunnen aantasten (Engelse link).

Hoe er naar te handelen?

Gelukkig zijn er verschillende stappen die genomen kunnen worden om de situatie om te keren en de wonden van emotionele verwaarlozing in de kindertijd te helen. Als je in deze benarde situatie verkeert, is dit wat je moet doen.

Begrijpen wat er gebeurd is en het accepteren

Het begrip emotionele verwaarlozing begrijpen, weten dat je er slachtoffer van was, en jezelf erover informeren kan uiterst nuttig zijn om te begrijpen wat er nu met je gebeurt. Met dit begrip kun je je gewonde kind omarmen en de leiding nemen, vandaag, vanuit je positie als volwassene.

Werk aan je emotionele intelligentie

Dit is een fundamentele factor die je in je kindertijd miste, maar die je nu kunt aanpakken. Daarom is het essentieel om je emotionele woordenschat uit te breiden, je emoties te leren identificeren, en middelen te verwerven om jezelf uit te drukken en te reguleren.

Begin met jezelf prioriteiten te stellen

Leer hoe je je kunt verbinden met wat je voelt, wilt, verlangt of nodig hebt, voordat je je afvraagt wat anderen nodig hebben. Stel grenzen, doe de nodige verzoeken, en zoek je eigen welzijn. Dit is niet egoïstisch maar gezond, want (ondanks wat anderen je hebben laten voelen) heb je het recht om lawaai te maken, anderen tot last te zijn, en zowel een stem als een stem te hebben.

Oefen zelfonthulling en sta jezelf toe kwetsbaar te zijn

Praten over jezelf en je zorgen, angsten en dromen is essentieel om emotionele intimiteit met anderen te creëren. Tot nu toe heeft angst ertoe geleid dat je jezelf achter een muur opsloot, maar het is tijd om je hoede te laten zakken en je geleidelijk aan open te stellen voor anderen.

Bied jezelf de emotionele bevestiging die je miste

Je moet werken en je relatie met jezelf verbeteren en je gevoel van eigenwaarde versterken. Daarnaast moet je jezelf de steun en genegenheid geven die je in je kindertijd miste. Leer je eigen emoties te verwelkomen en begrijp dat ze geldig en toelaatbaar zijn. Geef jezelf niet de schuld en dwing jezelf niet om iets anders te voelen. Wees gewoon jezelf en zorg ervoor dat je jezelf mededogen toont.

Begeleid de genezing

Die sporen van emotionele verwaarlozing zullen beginnen te vervagen op het moment dat je ze identificeert. Maar, zoals we al eerder zeiden, is dat geen gemakkelijke taak. Dat komt omdat dit soort verwaarlozing op veel verschillende manieren gecamoufleerd kan worden.

Patiënten die emotionele verwaarlozing hebben ondergaan komen meestal in therapie met een vrijwel unanieme klacht. Ze zeggen dat ze zich al jaren slecht voelen, maar niet weten waarom. Velen van hen zeggen dat ze mensen om zich heen hebben van wie ze houden en die van hen houden, een goede baan en aspiraties voor de toekomst. Er is echter iets dat, om welke reden dan ook, niet klopt.

Als dit als jou klinkt, moet je nagaan op welke manieren nalatigheid, als die bestaat, invloed blijft hebben op je heden. Je moet op een bewuste manier ingrijpen in die invloed. Dat is geen gemakkelijke weg, dus raden we je aan de hulp van een professional in te roepen.