Wat moet je doen als iemand je emotioneel leegzuigt?

Heb je een vriend of familielid die jouw energie, humeur en positiviteit tempert? In de volgende lezing leggen we uit hoe te handelen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 21 maart, 2024

Heb je ooit last gehad van vermoeidheid, humeurigheid en frustratie nadat je bij een vriend, familielid of kennis bent geweest? Er zijn inderdaad mensen van wie de persoonlijkheid en houding je al je energie ontnemen en je een neerslachtig gevoel geven. Wat doe je als iemand je emotioneel leegzuigt? Vertel je het hem of haar? Ontwijk je deze persoon?

De waarheid is dat hoe dichter je bij de persoon komt, hoe moeilijker het is om te handelen. Onthoud echter dat je psychologische welzijn door dit soort dynamieken kan worden aangetast. Daarom is het altijd goed om te weten hoe je met respect en empathie grenzen kunt stellen.

Je kunt hen alternatieven geven en hen in staat stellen om hun problemen op te lossen. In de volgende lezing geven we je de sleutels.

Hoe te handelen als iemand je emotioneel leegzuigt

Wetenschapper Matthew Lieberman van de Universiteit van Californië legt iets heel interessants uit in zijn boek Social: Why Our Brains Are Wired to Connect (2013) . Mensen zijn ingesteld op sociale en emotionele verbinding. Toch schieten die ontmoetingen en dialogen die je met je omgeving hebt tekort, en daar lijden je hersenen onder.

Een onderzoek (Engelse link) gepubliceerd in  Frontiers in Psychologie waarschuwen dat de interacties die je hebt met anderen emotionele besmetting kunnen veroorzaken. En dit is niet altijd positief. Soms dringen de negativiteit en frustratie van anderen door in je stemming. Weten hoe je deze situaties in de hand kunt houden is doorslaggevend voor je psychologische gezondheid. We leggen uit hoe je moet handelen.

1. Begrijp en leef je in

We kunnen allemaal wel eens emotioneel leeglopen. Dit is iets wat de moeite waard is om op te merken. Er zijn dagen of tijden dat ook jij, om verschillende redenen, meer aandacht, steun en een luisterend oor nodig hebt. Het is zelfs zo dat stress en angst je veeleisender kunnen maken en dat je je dat misschien niet realiseert.

De eerste stap is altijd om je in te leven en de realiteit van de persoon tegenover je te begrijpen. Het is waar dat er vrienden of familieleden zijn die je energie wegzuigen, maar het is goed om je bewust te zijn van de persoonlijke situatie waarin ze zich bevinden. De kans is groot dat het gedrag tijdelijk is en, wanneer ze hun problemen oplossen, de relatie weer verrijkend wordt.

2. Spoor mogelijke psychische problemen op

Veel mensen die van een stofje een drama maken, lijden misschien aan een angststoornis. Evenzo kunnen degenen die het glas als half leeg zien en alleen maar rampspoed aan de horizon zien, te maken hebben met een niet gediagnosticeerde depressie. Voordat je grenzen trekt, overweeg dan de mogelijkheid dat deze persoon een psychisch probleem heeft.

Overweeg zaken zoals die beschreven staan in het Tijdschrift voor Affectieve Stoorn issen (Engelse link). Herhaaldelijk negatief denken is een kenmerk van iemand die te maken heeft met een stemmingsstoornis.

Vaak is die hulpeloosheid of prikkelbaarheid kenmerkend voor een onderliggend probleem dat aangepakt moet worden. Moedig hem of haar aan om specialistische hulp te zoeken.

3. Moedig emotionele verantwoordelijkheid aan

Als iemand je regelmatig emotioneel leegzuigt, kan hij of zij een veeleisende figuur zijn. Dat wil zeggen, het zijn mannen en vrouwen die verwachten dat je 24/7 hun vertrouwenspersoon bent. Ze willen dat je hun redder bent, dat je hen vertelt wat ze moeten doen en hoe ze hun problemen moeten oplossen. In deze omstandigheden is het handig om deze sleutels te onthouden:

• Je bent niet verantwoordelijk voor hen: degene die jouw energie wegzuigt, moet begrijpen dat het niet jouw taak is om voor hen te beslissen en hun crises op te lossen. Het ligt ook niet in jouw macht om de figuur te zijn die alles laat vallen om meteen naar hen toe te rennen. Ook jij hebt een leven en verplichtingen.
• Verbeteren van emotionele verantwoordelijkheid: stel die persoon voor om zijn vaardigheden op dit gebied te verbeteren. De eerste stap is om hun gevoelens en emoties te begrijpen en waar ze vandaan komen. De tweede stap is het ontwikkelen van middelen en strategieën om te verzachten wat pijn doet, op te lossen wat zorgen baart en te accepteren wat niet veranderd kan worden.

4. Bied alternatieven

Als iemand je emotioneel uitput, moedig hem dan aan om een meer probleemoplossende en minder passieve aanpak te kiezen. Soms zijn deze mensen zich niet bewust van hoe ze zich verhouden tot anderen. Ze handelen op de automatische piloot en projecteren negativiteiten, angsten en frustraties. In deze gevallen is het heel nuttig om het volgende te doen:

• Meld het effect op je emoties van dergelijk gedrag.
• Leg uit dat je hun gevoelens begrijpt en erom geeft.
• Moedig hen aan om op te lossen wat hen dwarszit en ongelukkig maakt.
• Bied aan om hen te helpen deze veranderingen door te voeren.
• Stel voor dat ze nieuwe, meer proactieve mentale benaderingen toepassen.
• Begeleid hen om met anderen te praten die hen kunnen helpen.

5. Stel grenzen

Het is oké om die vriend of vriendin vandaag te vertellen dat je geen zin hebt om met hem of haar om te gaan. De wereld stort niet in als je een familielid duidelijk maakt dat je bepaalde taken niet wilt doen. Grenzen stellen is een daad van zelfbescherming en ook een interpersoonlijk feedbackmechanisme. Je maakt duidelijk wat je verwachtingen zijn over wat je wel en niet kunt tolereren.

Door dit te doen worden relaties gemakkelijker. Als iemand je niet respecteert, is het duidelijk dat de relatie ongezond is. Communiceer eerlijk en respectvol over je behoeften en hoe ver je wilt gaan in termen van emotionele steun. Onthoud altijd dat als iemand je emotioneel leegzuigt, het soms nodig is om nee te zeggen om je eigen energie en welzijn te beschermen.

6. Creëer veilige ruimtes, zowel in je hoofd als naar buiten toe

Je hebt veilige ruimtes nodig om in te vertoeven. Deze veilige toevluchtsoorden moeten zowel mentaal als fysiek zijn. Dat wil zeggen, je moet psychologische strategieën ontwikkelen zodat je niet doordrenkt raakt van de negativiteit van anderen. Dus als iemand je emotioneel leegzuigt, moet je mentale barricades opwerpen zodat hun aanwezigheid je minder beïnvloedt. Hoe? Let op:

• Verbeter je ecpathie. In de Neuroscience and Biobehavioral Reviews (Engelse link) wijzen ze erop hoe affectieve empathie stressbesmetting bevordert. Eén manier om jezelf tegen die realiteit te beschermen is door middel van ecpathie. Dit is een mechanisme om emotionele besmetting te vermijden. Om dit te doen, begin je met het prioriteren van je behoeften en markeer je een afstand tussen de emotionele wereld van anderen en die van jezelf.
• Doe aan zelfzorg. Neem de tijd om voor jezelf te zorgen. Doe activiteiten die je helpen ontspannen en je energie opladen, zoals lichaamsbeweging, meditatie, lezen, wandelen of een andere taak waarbij je je goed voelt. Zoek fysieke ruimtes die je dagelijkse toevluchtsoord zijn en die de negatieve emotionele impact kunnen tegengaan.

7. Evalueer de relatie

Als die iemand je emotioneel leegzuigt, en het is een naaste figuur, zoals een vriend of familielid, is het belangrijk om een reflectieoefening te doen. Overweeg of de relatie in zijn geheel gezond is. Soms kan het nodig zijn om afstand te nemen of een tijdelijke pauze in te lassen om je welzijn te beschermen.

Als de persoon, nadat je veranderingen hebt geëist en hulp hebt aangeboden, doorgaat met dezelfde dynamiek, overweeg dan de volgende stap. Houd in gedachten dat iemand die van je houdt en je respecteert je energie niet wegzuigt. Ze vernieuwen die, ze geven erom dat jij je goed voelt. Denk daar maar eens over na.

8. Ga op zoek naar mensen die je inspireren

Je bent er zelf verantwoordelijk voor dat je jezelf omringt met mensen die je inspireren en niet uitputten. Als je geen beschermende muur optrekt, zul je blijven spartelen door emotionele uitputting.

Je hebt het recht om welvarend te zijn, om gelukkig te zijn, want het is niet jouw missie in het leven om de problemen van anderen op te lossen. Het is ook niet om altijd degene te zijn die luistert, maar nooit gehoord wordt.

Dring er bij degenen die het nodig hebben op aan om gespecialiseerde hulp te vragen. Beweer dat degenen die niet weten hoe ze moeten leven, jou niet als deurmat en joker moeten gebruiken.

Neem ook afstand van iedereen die, in plaats van een verandering te willen waar hij of zij beter van wordt, volhardt in het blijven opslokken van je tijd, je goodwill en je geestelijke gezondheid. Het is het niet waard.

Mensen die je psychisch welzijn wegzuigen en afsluiten

Onthoud dat voor jezelf zorgen een daad van verantwoordelijkheid is waarbij je moet kiezen wie je in je leven wilt. De persoon die je emotioneel leegzuigt kan lijden, dat is waar. Soms zijn angst en depressie het bewijs van dat negatieve, stemmingsafvoerende gedrag bij anderen. Dit weten, er gevoelig voor zijn en je er bewust van zijn, zegt veel over jou.

Net als weten hoe je grenzen moet stellen, je welzijn waarborgen en begrijpen dat er velen zijn die geen verandering willen. Er zijn mensen die, net als “emotionele vampiers,” de geest van anderen temperen en alleen maar demotiveren.

Je innerlijke vrede bewaren betekent beslissingen nemen om afstand te nemen van degenen die een bedreiging vormen voor het soort leven dat je wilt leiden.