Sociale cognitie bij borderline persoonlijkheidsstoornis
Borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) is een van de ernstigste klinische entiteiten die er bestaan. In feite zijn er onder de noemer ‘ernstige syndromen’ slechts twee andere stoornissen: bipolariteit en psychose.
Mensen met BPS ervaren buitengewone moeilijkheden als het gaat om interpersoonlijke relaties. Sterker nog, ze voelen zich vaak in de steek gelaten door hun omgeving. Als gevolg daarvan is een gebrek aan interpersoonlijke stabiliteit eerder de norm dan de uitzondering. Ze schommelen vaak tussen twee uitersten, waarbij ze de mensen om hen heen ophemelen of kleineren.
In dit artikel gaan we citaten opnemen van een bepaalde dichter die aan deze ziekte leed: Alejandra Pizarnik. In haar geschriften gaf ze op een verstikkend mooie manier weer hoe het was om je zo te voelen. We hopen dat ze kunnen helpen meer licht te werpen op deze complexe klinische entiteit.
“Laat me niet in de steek, ook al heb ik mezelf in de steek gelaten.”
Een benadering van borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS)
Deze klinische entiteit wordt gekenmerkt door een typische manier van gedrag die begint in de adolescentie en doorgaat tot in de volwassenheid.
Mensen met BPS hebben moeite om de manier waarop ze zich verhouden tot anderen, evenals de manier waarop ze zichzelf waarnemen, in goede banen te leiden. Bovendien wordt hun gedrag vaak gedreven door impulsiviteit en ervaren ze grote moeilijkheden om hun emoties te reguleren (APA, 2015).
Volgens de American Psychiatric Association moeten men, om de diagnose BPS te kunnen stellen, naast de bovenstaande kenmerken ook vijf of meer van de volgende symptomen vertonen:
- Ze vermijden intens om zich alleen of in de steek gelaten te voelen.
- Ze verhouden zich op een onstabiele manier tot anderen.
- Hun identiteiten zijn slecht opgebouwd. Dit wordt gekenmerkt door een gebrek aan stabiliteit in hun eigen beeld en in het Zelf.
- Ze zijn extreem impulsief.
- Ze dreigen zichzelf iets aan te doen en brengen zichzelf schade toe.
- Er is sprake van emotionele instabiliteit.
- Ze voelen zich permanent ‘leeg’.
- Ze hebben de neiging geen controle te hebben over hun woede. Bovendien vinden ze het moeilijk om hun wil over hun emoties uit te oefenen.
- Ze kunnen paranoïde ideeën en dissociatieve symptomen vertonen.
De oorsprong
De oorsprong van BPS is momenteel onbekend. Men gelooft echter dat jeugdtrauma’s een relevante rol zouden kunnen spelen. In feite ligt deze stoornis voor auteurs als Stern ergens tussen neurose en psychose in.
Als de lijder in zijn jeugd te maken kreeg met een context waarin zijn gedachten en gevoelens weinig geloofwaardigheid en validatie kregen, wordt dit een risicofactor voor de ontwikkeling van BPS (Belloch, 2022). ).
“Ik ben een wens die in de leegte hangt.”
-Alejandra Pizarnik-
Sociale cognitie
Sociale cognitie is de manier waarop we over anderen denken. Het zinspeelt op hoe we de informatie verwerken die afkomstig is uit ons sociale universum.
Cognitie kan dus begrepen worden vanuit het perspectief van een reeks vermogens (Spaanse link) (Coma, 2021). Deze betreffen het vermogen om zowel aan anderen als aan onszelf mentale toestanden toe te kennen, in relatie tot gedachten, gevoelens en intenties in de vorm van handelingen.
Sociale cognitie heeft betrekking op de manier waarop mensen werken met informatie die is verzameld uit hun interpersoonlijke relaties. Het verwijst naar hoe ze die waarnemen en interpreteren en hoe ze reageren. Bijvoorbeeld: “Wat bedoelde je toen je zei dat ik een ramp ben? Als ik een ramp ben, laat je me toch in de steek?”
Veranderingen in de sociale cognitie bij borderline persoonlijkheidsstoornis
Mensen met deze stoornis zijn buitengewoon gevoelig voor boodschappen van anderen. Ze ondervinden ernstige moeilijkheden bij het decoderen ervan. Sterker nog, ze interpreteren ze meestal verkeerd. Daarom zijn ze echt ontvankelijk voor de mogelijkheid om afgewezen te worden. Dit hangt op twee manieren samen met sociale cognitie (Belloch, 2022):
- In cognitieve termen presenteren ze veranderingen in hun vermogen tot mentaliseren. Dit vermogen bestaat uit het vermogen om na te denken over wat anderen mogelijk denken en wat hun bedoelingen zijn.
- Ze ervaren affectieve moeilijkheden met hun empathisch vermogen. Dat wil zeggen dat ze het moeilijk vinden om te begrijpen wat een ander denkt. Bovendien is het voor hen moeilijk om de emotie te ervaren die een ander voelt.
“Ik weet niet hoe ik moet spreken zoals iedereen, mijn woorden klinken vreemd en komen van ver, van waar ze niet zijn, van ontmoetingen met niemand.”
-Alejandra Pizarnik-
Kindertijd
Daarom is het voor mensen met BPS buitengewoon moeilijk om zich zowel uit te drukken als om het amalgaam van emoties te begrijpen dat de mens kenmerkt. Als gevolg daarvan brengen interpersoonlijke relaties hen gewoonlijk veel ongemak. Dit zou verklaard kunnen worden door een tekort in hun vermogen om met anderen te communiceren.
Dit tekort zou zijn oorsprong kunnen hebben in de kindertijd. Het is in deze levensperiode dat kinderen beginnen te leren zich tot zichzelf en anderen te verhouden, bekend als gehechtheid.
In het geval van deze stoornis is het waarschijnlijk dat de primaire verzorgers van de lijder nalatig waren in het bieden van sociale situaties waarin ze leerden met anderen om te gaan. Als gevolg daarvan belemmerde dit hun ontwikkeling van sociale cognitie.
“Taal is voor mij een uitdaging, een muur, iets dat me verdrijft, dat me buiten laat.”
-Alejandra Pizarnik-
Epistemisch wantrouwen
Voor Belloch (2022) is een van de gevolgen van dit gebrek aan sociale interactie in de kindertijd de ontwikkeling van wat hij epistemisch wantrouwen noemt. Deze term verwijst naar het feit dat deze mensen zich leren aanpassen aan gezinsomgevingen die gekenmerkt worden door misbruik en vijandigheid.
Als ze volwassen zijn, volgen en controleren ze dus intensief en buitengewoon hun sociale omgeving. Ze zoeken naar verborgen bedoelingen die tot doel hebben hen te schaden. Deze bedoelingen zijn echter vaak niet aanwezig. Het behoeft geen betoog dat dit hen een immens ongemak bezorgt.
“Mentalization moet zich ontwikkelen door een proces van jeugdervaringen waarin men zichzelf ziet in de geest van een ander tijdens een gehechtheidsrelatie.”
-Amparo Belloch-
Zoals we al eerder zeiden, ondervinden lijders aan deze stoornis ernstige moeilijkheden in de sociale cognitie, vooral als het gaat om de omgang met anderen. Dit komt omdat het voor hen moeilijk is om hun bedoelingen te achterhalen. Daardoor hebben ze de neiging hun eigen gedrag niet te reguleren, wat leidt tot instabiliteit.
Gelukkig zijn er therapieën ontwikkeld met goede resultaten voor deze patiënten. Bijvoorbeeld dialectische gedragstherapie (DGT) of mentalization-based therapy (MBT).
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
-
Belloch, A. (2023). Manual De Psicopatologia. Vol. II (2.a ed.). MCGRAW HILL EDDUCATION.
-
First, M. B. (2015). DSM-5. Manual de Diagnóstico Diferencial. Editorial Médica Panamericana.
-
Gonzalez, A. A. C. (2021). Cognición social en mujeres con trastorno límite de la personalidad y su relación con psicopatología y maltrato infantil (Doctoral dissertation, Universitat Rovira i Virgili).
-
Diaz, E. O. (2021). La cognición social y el funcionamiento social: posibles endofenotipos del trastorno de la personalidad límite (Doctoral dissertation, Universidad Miguel Hernández).