Het gevaar van ouders die door hun kinderen leven

Sommige ouders leven door hun kinderen, beperken hun vrijheid en belasten hen met lasten die niet van hen zijn. We vertellen je wat dit soort houding veroorzaakt.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz.

Laatste update: 21 augustus, 2023

Men zegt dat jonge mensen tegenwoordig egoïstisch zijn omdat ze er niet voor kiezen het pad van vaderschap of moederschap in te slaan. Misschien is er wat er is gebeurd dat ze er meer over nadenken. Sterker nog, ze weten wellicht dat het opvoeden van een ander mens een enorme verantwoordelijkheid is die veel emotionele volwassenheid vereist. Als dit niet aanwezig is, leven ouders uiteindelijk door hun kinderen heen.

Dit is een realiteit die veel volwassenen vandaag hebben geleden en veel minderjarigen blijven ervaren. In dit soort opvoeding ontwerpen ouders de toekomst van hun kinderen, nemen ze beslissingen voor hen, of belasten ze hen met de last van hun eigen geluk.

Deze houdingen leiden tot een disfunctionele dynamiek die kinderen diepe schade toebrengt en waarvan ze in sommige gevallen nooit herstellen.

Een kind is geen verlengstuk van zijn ouders

Het is waar dat kinderen het resultaat zijn van wat hun ouders op hen overbrengen en dat hun persoonlijkheden en houdingen de vrucht zijn van het verzorgende werk dat hun ouders verrichten. Ouders zijn echter niet hun introductiebrieven aan de wereld.

Niettemin nemen sommige ouders deze veronderstelling over en stellen onmogelijke eisen aan hun kinderen. Ze verwachten voorbeeldig gedrag, successen en prestaties van hen op alle gebieden van hun leven. Dit is niet voor het geluk van hun kinderen, maar vanwege de manier waarop de ouders zichzelf willen projecteren voor anderen.

Op de een of andere manier zijn deze ouders van mening dat het leven van hun kinderen hun eigen waarden weerspiegelt, zowel als ouders als als mensen. Dit legt een last op de schouders van kinderen die ze vaak moeilijk te dragen vinden.

Er wordt hen zelfs gevraagd kalm, volgzaam en gehoorzaam te zijn en zich als miniatuurvolwassenen te gedragen. Ze moeten het lawaai, het gelach en de kattenkwaad die zo typerend zijn voor de kindertijd opgeven.

Naarmate ze ouder worden, vertaalt deze druk zich in talloze naschoolse activiteiten, kampen, lessen en evenementen die deze kinderen niet per se willen bijwonen, maar waaraan ze moeten voldoen om in het sociaal perfecte prototype te passen.

Hun fouten worden niet begrepen maar gestraft en hun vrijheid om te beslissen en te experimenteren valt op door afwezigheid. In feite zijn de scripts van hun leven al geschreven en de enige beschikbare weg is om ze te volgen.

Het gevaar van ouders die door hun kinderen leven

In andere gevallen komt de druk niet voort uit een zoektocht naar perfectie. Het komt dan voort uit het verlangen van de ouders dat hun kinderen het leven leiden dat zij zelf denken dat juist is. Soms vertaalt zich dit in de verplichting om in de voetsporen van de ouders te treden.

Bijvoorbeeld om door te gaan met het familiebedrijf, dezelfde professionele weg uit te stippelen of dezelfde levensstijl aan te nemen. Als ze het aandurven om niet aan deze mandaten te voldoen, om redenen van persoonlijke keuze, zien hun ouders dat als een gebrek aan loyaliteit of trouw.

In andere gevallen kunnen ouders van plan zijn dat hun kinderen hun eigen gefrustreerde dromen waarmaken. Daarom worden ze aangespoord om alles te ervaren waar hun ouders geen toegang toe hadden. Ook als het om iet gaat wat ze helemaal niet zelf willen of nodig hebben.

Het kan zelfs zo zijn dat de twee voorgaande situaties naast elkaar bestaan, waardoor een echte staat van verwarring ontstaat. De ouder wil bijvoorbeeld dat hun kind studeert voor een diploma (omdat ze dat zelf niet konden.

Ook willen ze dat het kind professioneel ambitieus is (omdat ze hun dromen moesten opgeven om een gezin te stichten). Tegelijkertijd geven ze hun kind de schuld van die kansen hebben.

Het gewicht van het dragen van het geluk van anderen

Uiteindelijk belasten ouders die hun kinderen doorleven, hen met de last van hun eigen geluk. In feite hangt hun welzijn af van het succes van hun kinderen, het gedrag of het voldoen aan hun verwachtingen.

Als een kind faalt, of gewoon voor zichzelf beslist, voelen de ouders zich persoonlijk beledigd. Als het kind besluit om buiten het ouderlijk huis zijn eigen leven op te bouwen, ervaren de ouders dat vaak als verraad of verlating.

Deze ouders leven door hun kinderen, stellen hun eigen verwachtingen op hen. Ze vergeten hun individualiteit en koppelen hun lot aan hun eigen wensen. Ze doen dit door zich te bemoeien met hun persoonlijke relaties, zelfs als ze volwassen zijn.

Dat geldt ook voor hun keuzes, hun voorkeuren. Tevens beoordelen ze de interesses of beschermen het kind zo erg dat het afhankelijk wordt.

Tot slot

Het doel van een gezonde opvoeding is om vrije en autonome individuen op te voeden. Dat is een ware daad van onthechting. Het is echter heel gemakkelijk voor ouders om kinderen te zien als een soort toevluchtsoord tegen hun eigen angst voor eenzaamheid.

Ze zien ze als compensatie voor wat ze zelf niet konden ervaren of als een element waar ze al hun aandacht op moesten richten. Daardoor hoefden ze niet de leiding over zichzelf te nemen. Het is essentieel om deze trend te doorbreken.

Als je vandaag, als volwassene, het gevoel hebt dat je ouders degenen waren die jou, als hun kind, hebben meegemaakt, is het belangrijk dat je wat tijd besteedt aan het analyseren hoe dit je persoonlijkheid en carrière heeft beïnvloed.

Misschien heb je zelfs wat hulp nodig om voor jezelf prioriteiten te stellen. Toch is het nog relevanter als je zelf kinderen hebt. Zorg er in dit geval voor dat je aan jezelf werkt. Neem  de verantwoordelijkheid om deze schadelijke patronen niet in stand te houden.