De kunst van zelfcompassie, wat houdt dat in?

Begrip voor jezelf hebben, vriendelijk voor jezelf en voorzichtig je groei begeleiden en het beste voor jezelf willen, is een bevorderlijke houding. Zelfcompassie is gezonder dan zelfkritiek.

De meeste mensen zijn erg kritisch over en hard voor zichzelf. Dit geldt vooral als je denkt dat je iets mist of tekort komt. Mensen zijn meestal hard voor zichzelf als ze een fout hebben gemaakt, omdat ze denken dat het de dingen zal verbeteren. Maar uiteindelijk maakt het de dingen helemaal niet beter. Maar met zelfcompassie kan je dit wel bereiken.

Zelfcompassie is een alternatief voor zelfkritiek en hard optreden dat je helpt om te groeien. Het bestaat uit jezelf vriendelijk behandelen en erkennen dat je dingen gemeen hebt met de rest van de mensheid. Maar het gaat ook om het accepteren van je eigen beperkingen.

Volgens de Amerikaanse psycholoog Kristin Neff, een van de toponderzoekers in haar vakgebied, heeft zelfcompassie drie fundamentele aspecten:

• Vriendelijkheid voor jezelf.
• Erkenning van je eigen menselijkheid.
• Gerichte aandacht.

Vriendelijkheid voor jezelf, een aspect van zelfcompassie

Gevoelens van vriendelijkheid voor jezelf veranderen niet alleen je geest, maar ook je lichaam. Wanneer je je pijn kalmeert, doe je een beroep op het gehechtheidssysteem dat alle zoogdieren hebben.

Een van de belangrijkste functies van dit systeem is de afgifte van oxytocine, een hormoon dat je gevoel van vertrouwen vergroot. Het geeft je ook een vredig, veilig, genereus en verbonden gevoel en vergroot je vermogen om zelfgenegenheid en mededogen te voelen.

Door vriendelijk te zijn voor jezelf, kun je jezelf behandelen als een waardevol mens die genegenheid verdient. Marshall Rosenberg, auteur van Nonviolent Communication: A Language of Life (Engelse link), benadrukt het belang van het gebruik van empathische en niet-kritische taal wanneer je tegen jezelf praat. Het gaat erom jezelf goed te behandelen, niet slecht, met een begripvolle houding.

Herken je gemeenschappelijke menselijkheid

Het gevoel van mededogen komt voort uit de erkenning dat de menselijke ervaring onvolmaakt is. Mededogen voor jezelf bestaat uit het erkennen dat alle mensen kunnen falen.

Wanneer je in contact bent met je gemeenschappelijke menselijkheid, onthoud dan dat lijden wordt gedeeld. Iedereen lijdt en voelt pijn op een bepaald punt in zijn leven.

Zelfcompassie hebben is niet hetzelfde als medelijden met jezelf hebben. Zelfcompassie zorgt ervoor dat je de situatie beter en op een vriendelijkere manier begrijpt. Dit leidt ertoe dat je betere oplossingen vindt voor je eigen verbetering.

Tara Brach (Engelse link) legt uit: “Het gevoel dat je iets niet verdient gaat hand in hand met het gevoel dat je van alle anderen bent verwijderd, verwijderd van het leven. Als we onvolmaakt zijn, hoe kunnen we ons dan deel voelen van een gemeenschap? Het lijkt een vicieuze cirkel. Hoe nuttelozer we ons voelen, hoe meer verwijderd en kwetsbaar we ons voelen.”

Gevoelens van verbondenheid met anderen, zoals vriendelijkheid, activeren je gehechtheidssysteem in de hersenen. Mensen die zich verbonden voelen met anderen zijn minder bang voor ongunstige omstandigheden en reageren flexibeler op de uitdagingen van het leven.

Cultiveer gerichte aandacht

Het derde sleutelelement voor het beoefenen van zelfcompassie is gerichte aandacht of mindfulness. Leven in het heden met acceptatie en zonder oordeel leidt je naar een helderder perspectief van je lijden.

Het beoefenen van mindfulness helpt je ook om te herkennen hoe je je voelt en de emoties en gedachten te identificeren zoals ze zijn, zonder dat ze jou definiëren.

Het gaat hier over het observeren van wat er in je bewustzijn en in het hier en nu gebeurt. Hierdoor kun je gedachten over het verleden en de toekomst precies identificeren zoals ze zijn: gedachten.

Daarnaast geeft mindfulness je handvatten om vanuit een staat van rust en ontspanning op verschillende situaties te reageren. Hierdoor reageer je niet al te dramatisch en vermijd je gevolgen waar je in de toekomst misschien spijt van krijgt.

Als je er echt naar kijkt, is zelfcompassie een constante oefening in vriendelijkheid voor jezelf die nooit mag eindigen. Je moet het je hele leven cultiveren.