De film What ever happened to Baby Jane: haat als kunstvorm

De film What ever happened to Baby Jane: haat als kunstvorm
Leah Padalino

Geschreven en geverifieerd door filmrecensent Leah Padalino.

Laatste update: 27 december, 2022

Bette Davis en Joan Crawford waren twee beroemde actrices met veel talent en in een levenslange vete met elkaar verwikkeld. Het was het soort vete die ons ondanks alle oproer een cinematografische schat schonk: What ever happened to Baby Jane?

Waarom haatten deze vrouwen elkaar zo terwijl ze diep vanbinnen niet zo verschillend waren? Beiden hadden een slechte relatie met hun dochters. Hun romantische relaties vielen uiteen. Beide vrouwen namen ook vaak hun toevlucht tot alcohol. Dit was ongetwijfeld de vete aller tijden waarover in Hollywood het meest gepraat werd.

De waarheid is dat het leven zelf van deze actrices rechtstreeks uit een film leek te komen. Baby Jane was een enorm succes. Mensen beschouwen deze film nog steeds als een klassieker.

Dankzij de serie FEUD: Bette and Joan (VETE: Bette en Joan) heeft de film al zijn glorie behouden. Deze televisieserie herschept de vete tussen de twee actrices. Het toont ook de problemen die ze hadden tijdens het maken van de film What ever happened to Baby Jane.

Het is een feit dat jonge mensen het niet echt leuk vinden om zwart-wit films te bekijken. Het is net alsof we er allergisch voor zijn. We vinden dat het ook te veel inspanning vraagt om films te bekijken die volledig in zwart en wit zijn. Een deel van de magie in deze film is echter afkomstig van precies het feit dat ze niet in kleur zijn.

Haat of horror

Haat of horror

Wanneer we aan horrorfilms denken, dan vult onze geest zich met beelden van bezeten zijn door demonen, speciale effecten, vervloekte huizen en bloed. Al die dingen zijn in de jaren ’70 begonnen. Toen kwamen films als The Exorcist uit. Vanaf dat moment zijn horrorfilms voor altijd veranderd.

Tot die periode was Alfred Hitchcock de absolute meester van de horror. De meeste van zijn films zijn in zwart-wit opgenomen. Mensen waren toen gewend om een andere soort horror te zien. Het was subtieler en meer psychologisch. Bijna alles was afhankelijk van de acteurs, de muziek en van aanwijzingen naar dingen zonder ze ooit rechtstreeks te tonen.

“Zeker, Bette Davis heeft enkele van mijn grote scènes gestolen maar het grappige is dat wanneer ik de film opnieuw zie, ze die scènes gestolen heeft omdat ze op een parodie van zichzelf leek, en ik leek nog steeds enigszins op een ster.”

-Joan Crawford-

What ever happened to Baby Jane: haat of horror?

Tegenwoordig is alles veranderd. De meesten van ons zullen de film What ever happened to Baby Jane niet als een horrorfilm beschouwen. Toen de film voor de eerste keer uitkwam, was dat precies hoe de mensen het zagen. De waarheid is dat er weinig speciale effecten nodig zijn om Bette Davis jou te laten kwellen met haar ogen.

Je zal je ongetwijfeld ook angstig voelen wanneer Blanche (Joan Crawford), die vastzit in haar rolstoel, wanhopig de aandacht van haar buurman probeert te trekken of de telefoon probeert te grijpen en om hulp te bellen.

Is er iets zo verschrikkelijk als haat? Als iemand jou haat, dan zullen ze tot alles in staat zijn. Dat is vooral een waarheid als ze net als in de film hun verstand verliezen. De angst en onrust in de film vallen volledig terug op die haat, die bitterheid en die eeuwige concurrentie.

Wanneer je iemand haat, kan je onredelijk worden. Je trekt je dan ook niets aan van de schade die je kan veroorzaken. Waarschijnlijk denkt je niet aan de gevolgen.

Twee zussen en twee actrices in Baby Jane

Baby Jane: twee zussen en twee actrices

De film What ever happened to Baby Jane vertelt het verhaal van twee zussen. Hun gloriedagen zijn voorbij. Mensen zijn hen vergeten. Eén van de zussen, Blanche, zit in een rolstoel. Ze is volledig afhankelijk van haar jongere zus, Jane (Bette Davis). Jane is nog niet zolang geleden krankzinnig geworden.

Het was het gevolg van al de schuldgevoelens die ze had over het feit dat ze haar zus verlamd gemaakt had. Jane brengt haar tijd door met het herbeleven van haar gloriedagen in haar hoofd.

Ze heeft dan het gevoel alsof ze kan terugkeren naar de tijd waarin ze een meisje was. Ze beeldt zich dan in dat ze aan de zijde van haar vader kan zingen en dansen terwijl het publiek haar bewondert.

Haat, bitterheid en egoïsme

De hoofdpersonages in de film zijn de haat tussen de vrouwen, de bitterheid en het egoïsme. Het was bijna precies hetzelfde als in het echte leven. De film What ever happened to Baby Jane opent met Jane als een artieste die egocentrisch is en verwend door haar vader.

De vader misbruikt iedereen om hem heen, met inbegrip van zijn familie. Dan is er ook haar oudere zuster, Blanche. Naast haar moeder past zij op Jane. Ze spreekt zelden en voelt zich aan de kant gezet.

De film toont echter hoe de bevoorrechte behandeling van Jane ervoor zorgt dat Blanche een sterke vrouw wordt. Blanche is in staat om haar zus te overschaduwen. Uiteindelijk wordt zij een echte filmster.

“Je mag nooit slechte dingen over de doden zeggen, alleen goede dingen… Joan Crawford is dood. Goed.”

-Bette Davis-

Aan de andere kant is Jane bijna door iedereen vergeten. Ze heeft geen talent. Ze haat haar zus omdat ze al de aandacht van haar gestolen heeft. Blanche en Jane zijn twee eeuwige rivalen.

Ook al lijkt Blanche wat mededogen te tonen voor haar zus, de film toont echter dat het niet altijd zo was. De film laat je met uitermate verontrustende scènes achter zoals het eten dat Jane voor haar zus maakt of het lied “Ik heb een brief naar papa geschreven.”

Gevoelens van haat

Je kan gewoon de spanning en de haat door het scherm heen voelen. Dit kan misschien te maken hebben met het feit dat het verhaal van Jane en Blanche niet zoveel verschilt van dat van Bette en Joan. We zien hier hoe haat omgevormd wordt tot kunst. Het wordt dan iets bewonderenswaardigs wanneer je de film bekijkt. Het is ook een haat die volledig reëel was.

Er is veel gezegd over wat er op de set van Baby Jane gebeurd is. Er was de Coca-Cola-automaat die Davis liet plaatsen om te concurreren met de Pepsi van Crawford.

Tijdens een bepaalde scène heeft Davis echt een tik aan Crawford  gegeven. Er was zelfs een moment waarop Crawford besloot om gewichten aan haar kostuum te hangen voor de scène waarin Davis haar moest dragen.

De rivaliteit was zo intens dat Crawford dingen regelde zodat Anne Bancroft de Oscar voor beste actrice zou winnen. Davis was dat jaar voor dezelfde prijs genomineerd voor de film What ever happened to Baby Jane. Crawford deed het om de aandacht van Davis weg te nemen.

FEUD: Bette and Joan, een televisieserie brengt het verhaal terug

Recent is hun rivaliteit op de televisie verschenen in de serie  FEUD: Bette and Joan. De veteranen en actrices Susan Sarandon en Jessica Lange spelen de rollen. Ryan Murphy heeft de reeks geregisseerd. Het brengt je terug naar de opname van de film.

De serie toont jou echter nog de andere zijde van de medaille. Je ziet in de serie immers de kant van de media en van de Hollywoodindustrie van toen. Het was een industrie waar vrouwen de tweede viool speelden en bijna geen kansen kregen. Dat was vooral zo wanneer hun schoonheid en hun jeugd verwelkten.

In de televisiereeks zie je ook hoe de pers wellicht hun rivaliteit gevoed heeft. Journalisten waren meer geïnteresseerd in de beledigingen die ze elkaar naar het hoofd slingerden dan in hun talenten als actrices. Als de dingen anders verlopen zouden zijn, dan zouden de twee vrouwen misschien niet als zo’n bittere rivalen geëindigd zijn.

De trieste waarheid is dat Hollywood wou dat ze concurrenten waren. Het was immers de perfecte reclame voor een film die geen erg groot budget of een heel bekende producer (Bob Aldrich) had.

De serie FEUD heeft enkele van de interessantste momenten in het leven van deze twee sterren opgenomen. Op die manier heeft het de film What ever happend to Baby Jane opnieuw zichtbaar gemaakt voor de gewone mensen. De serie heeft echter niet alleen Davis en Crawford teruggebracht.

Het heeft ook een fantastische cast. Sarandon en Lange zijn de twee actrices die opvallen. Ze bereiken de oudere leeftijd, net als de actrices die ze vertolken. Dat houdt hen echter niet tegen om te tonen dat ze nog steeds talent hebben.

Een slim idee achter de film Baby Jane

De film What ever happened to Baby Jane probeerde twee actrices opnieuw te introduceren. Beide actrices konden bij het jongere publiek geen interesse wekken. Ze waren van oudere leeftijd en hun carrière was stilgevallen.

Dat is de reden waarom Baby Jane een risicovol idee was. Bovendien moesten ze om dezelfde reden te film met iets anders verkopen. In dit geval wakkerden ze de rivaliteit tussen de twee filmsterren aan en zetten dan de spots op hen.

“Als je iemand haat, dan haat je iets in hem dat een deel van jezelf is.”

-Hermann Hesse-

Haat, net als liefde, kan van jou een onredelijke persoon maken. Beide dingen zijn in staat om jouw waarnemingen te veranderen. Je ziet dan eerder wat je wil zien dat wat er zich werkelijk voor je bevindt.

Hollywood gaf niets om gelukkig zijn of om moraliteit. Net als in de meeste grote zaken was de verkoop van het product ook in de filmindustrie belangrijk.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.