Sociale acceptatie en afwijzing

Onze relationele waarde is een variabele waarmee we bij veel van onze acties rekening houden. In de regel is het een versterking voor ons als we het gevoel hebben dat we het vergroten en vaak maken we zelfs plannen om het te bereiken.

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Geschreven door Patricia Grande Yeves

Laatste update: 03 februari, 2024

Sociale acceptatie en afwijzing beïnvloeden je persoonlijkheid. Dit idee is gebaseerd op het feit dat je als mens een sociaal wezen bent. Daarom probeer je interacties met anderen tot stand te brengen.

Je verlangen naar acceptatie en erbij horen ligt aan de basis van je gedrag. Het is zelfs waarschijnlijk dat je je gedrag vaak aanpast zodat anderen je accepteren. Op dezelfde manier probeer je te voorkomen dat je relaties stuklopen, zelfs als je een hoge prijs moet betalen om ze in stand te houden.

Desondanks word je soms afgewezen of heb je het gevoel dat dat zo is. Waarom gebeurt dit? Waar komen dit soort ervaringen vandaan?

Sociale acceptatie en afwijzing ervaren

Misschien kun je deze subjectieve ervaringen het beste bekijken door ze te plaatsen langs een continuüm van “waargenomen relationele waarde.” Dit begrip wordt gedefinieerd als de mate waarin je gelooft dat anderen jouw relatie met hen waardevol of belangrijk vinden.

Als je bijvoorbeeld denkt dat jouw relationele waarde voor iemand hoog is, zul je je geaccepteerd voelen. Aan de andere kant zul je je afgewezen voelen als je merkt dat je relationele waarde voor iemand laag is.

Je werkt dus op basis van subjectieve, interne en persoonlijke ervaringen. Dit heeft echter weinig te maken met de werkelijke mate van je sociale acceptatie of afwijzing. Desalniettemin verhoogt het gevoel gewaardeerd te worden je gevoelens van acceptatie. Daarom is veel van je gedrag erop gericht om je relationele waarde te bevorderen en te behouden.

Relationele waarde meten

Deskundigen hebben een manier ontwikkeld om je relationele waarde te meten. Dit wordt de sociometertheorie genoemd. Deze theorie stelt voor dat je een psychologisch systeem hebt dat aanwijzingen uit de omgeving volgt die relevant zijn voor relationele waarde. Met andere woorden, aanwijzingen voor acceptatie en afwijzing.

Het waarschuwt je ook wanneer er tekenen zijn van een lage of afnemende relationele waarde. Symptomen die zouden leiden tot negatieve stemmingen en, bijgevolg, een verminderd gevoel van eigenwaarde.

Een uitbreiding op de sociometertheorie suggereert dat je ook een sociaal monitoringsysteem hebt. Dit systeem reageert wanneer je je zorgen maakt over je acceptatie- en integratieniveau.

Een grotere behoefte om erbij te horen verhoogt je gevoeligheid voor sociale informatie. Dit helpt je weer om succesvoller om te gaan met sociale contexten. Je activeert dit systeem op momenten dat je je zorgen maakt over sociale afwijzing of verstoting.

Kortom, deze systemen:

• Zoeken naar aanwijzingen die relevant zijn voor acceptatie en afwijzing.
• Waarschuwen je wanneer het potentiële bedreigingen voor je relationele waarde detecteert.
• Motiveren gedrag dat je relationele waarde beschermt of herstelt.
• Je gevoeligheid voor sociale informatie verhogen waardoor je meer kans maakt om geaccepteerd te worden.

Je zult echter niet met dezelfde intensiteit met iedereen willen omgaan en je door iedereen gewaardeerd en geaccepteerd willen voelen. Het gebeurt in grotere mate met mensen tot wie je je aangetrokken voelt.

Interpersoonlijke aantrekkingskracht

Over het algemeen heeft interpersoonlijke aantrekkingskracht betrekking op je positieve beoordeling van anderen en je verlangen om dichter bij hen te komen. Er is echter geen algemeen aanvaarde definitie van deze term. Een van de meest invloedrijke definities is dat het een individuele neiging of aanleg is om een andere persoon positief of negatief te beoordelen.

Hoe positiever je beoordeling, hoe meer aantrekkingskracht je op hen uitoefent. Hoe negatiever je evaluatie, hoe minder aantrekkingskracht je voelt. Deskundigen beschouwen aantrekkingskracht als een houding met cognitieve, affectieve en gedragsmatige componenten.

Ze hebben de laatste tijd de emotionele aspecten benadrukt. Dit suggereert dat aantrekkingskracht niet alleen evaluatie inhoudt, maar ook het verlangen om contact en intimiteit te initiëren.