Reuven Feuerstein en het Instrumentaal Verrijkingsprogramma
Er is een breed scala aan theorieën en toepassingen voor het creëren van efficiënte onderwijssystemen, gericht op ‘zijn’. Bovendien is er bevredigend bewijs dat ze momenteel het onderwijs in de meeste landen verbeteren. In dit artikel gaan we het hebben over Reuven Feuerstein en zijn Instrumentaal Verrijkingsprogramma (IV).
Reuven Feuerstein (1921-2014) was een Joodse pedagoog en psycholoog. Hij oriënteerde zijn onderzoek op het gebied van de cognitieve psychologische ontwikkeling. Hij richtte ook het International Center for the Enhancement of Learning Potential op in Jeruzalem, Israël. In feite is zijn theoretisch systeem al meer dan 50 jaar een steunpilaar in klinieken en onderwijs wereldwijd.
In zijn jeugd leerde Feuerstein onder andere concentratiekampkinderen lezen. Hij creëerde ook het Instrumentaal Verrijkingsprogramma (IV) en was directeur van het Hadassah-Wizo Canada Research Institute.
De basis van het Instrumentaal Verrijkingsprogramma
Feuerstein begon zijn voorstel op basis van het feit dat de evolutie van cognitieve processen moduleerbaar is, zelfs de cognitie zelf. Via de oefeningen in het IV-programma toonde hij onder andere aan dat cognitieve vermogens door bepaalde stimuli kunnen worden bepaald.
Dankzij de toepassing van de door hem ontworpen instrumenten presenteerde hij vervolgens het “test-training-test” concept. Dit is het idee dat, terwijl het individu de oefeningen uitvoert, hij zijn cognitieve capaciteit oefent. Tegelijkertijd kunnen ze geëvalueerd worden.
Dit programma bevestigt dat lage academische prestaties het onmiddellijke en onvermijdelijke gevolg zijn van een tekortkoming in de toepassing van conventionele onderwijsinstrumenten, die zogenaamd bedoeld zijn om cognitieve functies te stimuleren.
Het pedagogische systeem van IE bepaalt en stimuleert de cognitieve vermogens van leerlingen. Het omvat echter geen psychometrische tests, omdat Feuerstein vond dat die alleen diagnoses vaststelden en creëerden die leerlingen met nadelige metingen in een hokje plaatsten. In feite geloofde hij dat ze hen marginaliseerden als ze niet binnen hun evaluatieve parameters vielen.
De invloeden van Reuven Feuerstein
De volgende theorieën beïnvloedden Reuven Feuerstein bij de ontwikkeling van zijn Instrumenteel Verrijkingsprogramma:
- Lev Vygotsky. De relevantie van de sociaal-culturele omgeving van de leerling.
- Jean Piaget. De studie van de structuur van de stadia van cognitieve ontwikkeling.
- Sternberg. De leerling heeft het vermogen zich aan te passen en daarnaast zichzelf te besturen.
- Allman. De leerling heeft de kwaliteit van cognitieve plasticiteit en de waarde van bemiddeld leren.
Zoals je ziet is Feuerstein’s model gericht op de cognitieve psychologie. Dat gezegd hebbende, heeft het ook zijn eigen specifieke kenmerken in zijn theoretische grondslagen.
Het concept van cognitieve modificeerbaarheid stelt ons in staat intelligentie te zien als het proces en de dynamische ontwikkeling waarin het individu wordt beïnvloed en reageert op externe stimuli. In feite stelde Feuerstein dit voor in zijn eigen cognitieve stimuleringsoefeningen.
Kortom, de IV beweert dat de cognitieve ontwikkeling het resultaat is van de directe blootstelling van de leerling aan de stimulus, bemiddeld door de leerervaring.
Hoe de IV tot stand komt
De IV stelt voor dat elke leerling in zijn eigen tempo en ook volgens zijn specifieke behoeften of tekortkomingen kan leren. Het bestaat uit meer dan 500 pagina’s en bevat problemen en activiteiten.
Bijvoorbeeld non-verbale instrumenten, het gebruik van woordenschat, lezen, begrijpend lezen en oefeningen. Deze stimuleren het goed functioneren van de cognitieve componenten van de leerling, al naar gelang de complexiteit van de verschillende niveaus.
Feuerstein beweerde dat een leerling met leerproblemen vaardigheden kan ontwikkelen als de oefeningen die bedoeld zijn om de cognitieve plasticiteit te stimuleren adequaat zijn. Elk van zijn instrumenten presenteert verschillende numerieke, figuratieve, verbale evenals symbolische modaliteiten.
IV-werkinstrumenten
De leercurve (Spaanse link) van de IV-werkinstrumenten is aanzienlijk. Het is namelijk georganiseerd in verschillende onderdelen of instrumenten.
- Organisatie van de punten
- Ruimtelijke oriëntatie I.
- Vergelijkingen.
- Rangschikkingen.
- Analytische waarneming.
- Ruimtelijke oriëntatie II.
- Illustraties.
- Numerieke progressies.
- Familieverhoudingen.
- Instructies.
- Tijdelijke relaties.
- Transitieve relaties.
- Syllogismen.
- Patroonontwerp.
Daarnaast zijn de cognitieve kwaliteiten die het EI stimuleert de volgende:
- Waarneming.
- Ruimtelijke oriëntatie.
- Logisch redeneren.
- Verificatie van gegevens.
- Vergelijkend gedrag.
- Hypothetisch denken.
- Nauwkeurig verzamelen van gegevens.
- Planning van gedrag.
- Evalueren en ook contrasteren van verschillende informatiebronnen tegelijkertijd.
IV in de klas
IV, als paradigma van de psychologie toegepast op de pedagogie, heeft een plaats in de klas. In feite vormt de toepassing van de instrumenten ervan een unieke ervaring, gezien de effectiviteit ervan in het leerpotentieel van leerlingen. Bovendien is het een uitstekend interventie-instrument voor het corrigeren van onderwijsprogramma’s die niet voldoen aan de leerprocessen.
De toepassing ervan is positief omdat er resultaten kunnen worden behaald en basale cognitieve functies kunnen worden verbeterd (Spaanse link), zoals de hieronder genoemde:
- Analyse.
- Seriatie.
- Plaatsbepaling.
- Classificatie.
- Waarneming.
- ID.
- Interpretatie.
Ten slotte nemen ook leraren actief deel aan IV. Het stelt een verandering voor in hun houding ten opzichte van het onderwijsproces, naast de eis dat ze zich inzetten om hun leerlingen te ondersteunen. In feite kunnen ze de structuur van hun denken veranderen, overeenkomstig hun gedrag ten opzichte van zowel leren als gepersonaliseerd onderwijs.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Álvarez, J. (2015). Un modelo pedagógico ambiental desde la teoría de la modificabilidad estructural cognitiva. Educere, 19(63), 373-389. https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=35643049004
- Avendaño, W. & Parada, A. (2013). Ambitos de aplicación de la teoría de la modificabilidad estructural cognitiva de Reuven Feuerstein. EL ÁGORA USB, 13(2), 443-458. en: https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=407736378009
- Varela, A.; Gramacho, A. & Melo, C. (2006). Programa de Enriquecimiento Instrumental (PEI): alternativa pedagógica que responde al desafío de calidad en educación. Diversitas: Perspectivas en Psicología, 2(2), 297-310. https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=67920209