Niemand wil de boze stiefmoeder zijn

Een relatie beginnen met iemand die kinderen heeft verhoogt meestal het aantal en de moeilijkheidsgraad van de uitdagingen waarmee je te maken krijgt. In dit artikel geven we je wat ideeën om je te helpen.

“Ik wil niet de boze stiefmoeder zijn.” Dit is misschien de eerste gedachte die in je opkomt als je je wilt settelen met je partner die al kinderen heeft.

Tegenwoordig is het hebben van een relatie met iemand die al kinderen heeft gehad algemeen geaccepteerd door de maatschappij. Het vereist echter wel dat je bepaalde gesprekken voert en regels opstelt, zodat noch jij en je partner, noch de kinderen in de war raken.

Ook als je met je partner kinderen wilt krijgen, is het goed dat je een aantal psychologische vaardigheden tot je beschikking hebt. Die zullen je helpen wanneer je moet omgaan met het feit dat je gezin anders is. Ze zullen je helpen inzien dat je gezin, ook al is het anders, net zo gelukkig kan zijn als dat van anderen.

Zoals in alle relaties met kinderen gaat het erom dat je vastberaden bent in de waarden die je wilt uitdragen.

Een realiteit in de huidige samenleving

Als een stel verliefd wordt en een van de twee, of allebei, heeft al kinderen, dan ontstaat er een soort mozaïek. Het maakt niet uit of ze samenwonen, elkaar net hebben ontmoet, of dat de kinderen slechts om de twee weken op bezoek komen. Het idee is om samen een nieuw leven op te bouwen.

Om dit succesvol te doen, moet je de mythes en toeschrijvingen die traditioneel met de boze stiefmoeder worden geassocieerd, negeren. Inderdaad, ze worden stereotiep gezien als kwaadaardig. De werkelijkheid is echter heel anders.

De uitdaging van kinderen met emotionele wonden

Gecompliceerde scheidingen hebben meestal gevolgen voor kinderen (Spaanse link). Hun wereld lijkt tot stilstand te komen. Terwijl hun ouders op verschillende plaatsen wonen, blijven de kinderen hen op de een of andere manier verenigen.

Wanneer ze tegelijkertijd ‘aanwezig en afwezig’ zijn, doen kinderen vaak veel moeite om de kloof te overbruggen. Ze zijn slim en fantasierijk en willen de ouders bij elkaar te houden. Ze fantaseren erover, maar proberen het vaak ook in werkelijkheid.

Natuurlijk kan een biologische moeder of vader niet worden vervangen. Aan de andere kant bestaat er niet zoiets als een ‘perfect’ gezin. Toch zul je als nieuwe partner een vreemde zijn in de ogen van de kinderen. Het is voor geen van jullie beiden makkelijk om dat te accepteren.

Toch is het de taak van vader en stiefmoeder om het kind een plek te bieden, zowel fysiek als emotioneel, waar het zich veilig voelt.

Nieuwe grenzen, minder conflicten

Als nieuwe partner in een gemengd gezin overleef je het alleen goed als je erin slaagt om een productieve afstand te bewaren. Ook moet je ervoor zorgen dat grenzen worden gerespecteerd. Anderzijds zal het hele systeem eronder lijden als een van jullie zijn eigen gevoelens onderdrukt of ‘inslikt’.

Idealiter laat je in de nieuwe situatie zo weinig mogelijk aan het toeval over. Probeer ook rituelen in te voeren in jouw vaak verwarrende dagelijkse leven, evenals duidelijke afspraken en regels die steun bieden, niet alleen aan de kinderen, maar ook aan jou en je partner.

Corina Ahlers maakt in haar boek Patchworkfamilien beraten duidelijk dat er niet één model is dat voor iedereen en in alle gevallen aanvaardbaar is. In feite situeert haar werk zich in een breder kader. In dat van een vruchtbare zoektocht naar alternatieve modellen voor het traditionele model van die welke door ‘bloedbanden’ worden bepaald.

Vat hun beledigingen niet persoonlijk op

In The Single Girl’s Guide to Marrying a Man, His Kids, and His Ex-Wife schrijft de Amerikaanse schrijfster Sally Bjornsen dat een stiefmoeder ‘een dikke huid’ nodig heeft. Dit omdat de kleinzieligheid waar stiefkinderen toe in staat zijn, ondraaglijk kan zijn.

Een stiefmoeder kan echter gemakkelijk de schurk van het verhaal worden op het moment dat ze aanneemt dat termen als ‘gemeen’ op kinderen kunnen worden toegepast.

Jonge kinderen van gescheiden ouders zijn gekwetst, voelen zich gefrustreerd, en begrijpen niet helemaal waarom hun ouders gescheiden zijn. Zoals elke slecht beheerde frustratie, kan dit leiden tot agressie tegen de persoon die zij als zwakker beschouwen.

Die persoon is meestal de partner van hun vader. Dat is niet omdat ze die persoon als slechter beschouwen dan anderen. Dat komt omdat ze vinden dat die een positie inneemt die hen van nature niet toebehoort. Maar zoals we weten, is niet alles wat natuurlijk is per definitie goed, net zo min als alles wat ‘gemaakt’ is slecht is.

Daarom moet een stiefmoeder vooral slim en volwassen zijn om een nieuw verhaal te genereren. Eentje waarin men de etiketten ‘goed’ of ‘slecht’ overboord gooit en alles vanuit een meer open perspectief bekijkt.

Neem een open en sensitieve houding aan

Wanneer het gedrag van de kinderen extreem is, moet je gevoelig zijn voor hun gevoelens. Door een sensitieve en empathische houding aan te nemen, sta je jezelf toe om verder te kijken dan de ‘gemeenheid’ van de kinderen. Wat jij als gemeen gedrag ziet, is immers vaak een uiting van hun tegenstrijdige loyaliteiten. Die proberen ze met hun afwijzende gedrag op te lossen.

Deze kennis opent een uitweg uit de pijn-val en bevordert een ontspannen houding die je in staat stelt de kinderen en jezelf met liefde te behandelen. Bovendien, hoe meer ondersteunend je bent, hoe vrijgeviger je met anderen zult omgaan. Hier zijn enkele ideeën om je te helpen je geluk te bewaren in deze complexe situatie.

1. Je kunt de problemen van de kinderen van je partner niet oplossen: ze hebben geen relatie met jou

Vrouwen zijn van nature verzorgers en herstellers. Of dat is tenminste de sociale rol die ons is toebedeeld.

We willen de mensen van wie we houden beschermen. Daarom loop je als nieuwe stiefmoeder misschien met een roze bril op de situatie binnen. Je denkt dat je alle problemen met het co-ouderschap kunt oplossen en dat alles perfect zal zijn.

Dit is echter niet juist. In feite is het onmogelijk om hun problemen op te lossen, omdat ze ver terug in de tijd liggen, lang voordat jij op het toneel verscheen.

2. Verwacht niet dat iemand je begrijpt, behalve psychologen en andere stiefmoeders

Verwacht niet dat anderen begrijpen hoe het is om je een vreemdeling te voelen in je eigen huis. Of  dat mensen begrijpen dat je je afvraagt wat je plaats is. Je zult waarschijnlijk het antwoord krijgen “je wist waar je aan begon,” en dat is op zijn zachtst gezegd niet erg behulpzaam.

3. Zorg voor een sterke relatie met je partner

Als je relatie sterk is, zul je beter in staat zijn om te gaan met de gekte die komt kijken bij het leven in een gemengd gezin. Om nog maar te zwijgen van het feit dat je veel attenter, geduldiger en eensgezinder met je partner zult zijn in jullie rol als ouders.

Elke situatie is een wereld op zich, grotendeels te wijten aan de specifieke omstandigheden die eraan ten grondslag liggen. In dit artikel hebben we het gehad over bijzonder ingewikkelde situaties. In werkelijkheid zijn er echter evenveel succesverhalen. Wie zegt dat jouw zaak daar niet bij zal horen?