Kinderen die traag praten, kunnen het Einstein-syndroom ervaren

Het Einstein-syndroom komt voor bij die kinderen die meer dan twee jaar nodig hebben om te beginnen met spreken. In feite worden ze vaak verkeerd gediagnosticeerd als lijdend aan autisme. Na verloop van tijd vertonen ze echter meestal een hoge intelligentie en hebben ze geen problemen met communiceren.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Veel ouders maken zich zorgen als hun kind twee wordt en maar een paar woorden duidelijk kunnen uitdrukken. Het Einstein-syndroom definieert deze kinderen die hun spraak- en taalvaardigheden later ontwikkelen dan de rest. Het is zelfs interessant om te weten dat ‘late praters’ bijna 15 procent van de bevolking uitmaken.

Bovendien viel de vader van de relativiteitstheorie zelf in deze categorie. Albert Einstein was inderdaad een kind dat pas op vijfjarige leeftijd concrete en betekenisvolle zinnen sprak. Het is begrijpelijk dat zijn familie gealarmeerd was. In feite gingen ze er lange tijd van uit dat de kleine Albert misschien een verstandelijke beperking vertoonde.

De wereld van de wetenschap zou echter niet hetzelfde zijn zonder deze man die er zo lang over deed om effectief met zijn omgeving te kunnen communiceren. Bovendien was hij niet de enige. Want er zijn veel mensen die zich in de eerste jaren van hun leven langzaam ontwikkelen in het communicatieproces.

In bepaalde gevallen gaan achter deze langzame ontwikkeling zelfs hoge intellectuele vaardigheden schuil. Laten we dat eens van dichterbij bekijken.

Albert Einstein-syndroom

Er zijn maar weinig dingen waar ouders zo geobsedeerd door zijn als dat hun kinderen niet voldoen aan alle ontwikkelingsmijlpalen die voor hun leeftijd worden verwacht. Ze willen dat ze aan die percentielen en groeimarkeringen voldoen om te weten dat alles goed gaat. Dit gebeurt echter niet altijd. Toch betekent dit niet dat er iets mis is.

De afdeling communicatiestoornissen van de Universiteit van Wisconsin-Madison deed onderzoek (Engelse link) dat beweerde dat kinderen die laat beginnen te spreken, taalvaardigheden aannemen die bij hun leeftijd passen. Met andere woorden, de vertraging past zichzelf aan.

Wel is het belangrijk dat bij achterstand in de ontwikkeling van bepaalde competenties specialisten worden geraadpleegd. In het geval van een probleem is vroegtijdige aandacht namelijk de sleutel om de impact ervan te verminderen.

Het is een interessant feit dat ‘trage’ of ‘late’ ontwikkeling vooral veel voorkomt in de processen van spraak en taal. Vandaar dat het Albert Einstein-syndroom werd bedacht.

Slimme kinderen die laat praten

Het Einstein-syndroom komt in geen enkele diagnostische handleiding voor. In feite is het gewoon een label om een fenomeen te beschrijven dat vaak voorkomt. Er zijn inderdaad veel kinderen die er lang over doen om te spreken, maar die na verloop van tijd hoge intellectuele vaardigheden vertonen.

De term Einstein-syndroom is bedacht door de Amerikaanse econoom Evan Thomas Sowell. Hij maakte het populair dankzij zijn boek, Late Talking Children, in 1997. Later publiceerde hij nog een werk met Dr. Stephen Camarata, getiteld The Einstein Syndrome: Bright Children Who Speak Late.

Dr. Camarata, hoogleraar gehoor- en spraakwetenschappen aan de Vanderbilt University, benadrukte iets belangrijks in dit boek. Hij verklaarde dat veel kinderen ten onrechte de diagnose autismespectrumstoornis (ASS) krijgen omdat ze op de leeftijd van twee niet spreken.

Daarom moet elk kind op individuele basis worden beoordeeld. Dat komt omdat er soms andere latente taalstoornissen aanwezig kunnen zijn. Deze moeten zo snel mogelijk worden geïdentificeerd. Bij andere gelegenheden kan het gewoon een kwestie zijn van latere ontwikkeling.

Er is nog een opmerkelijke factor. Veel kinderen met een hoog intelligentiequotiënt (IQ) zijn te laat met het ontwikkelen van communicatieve competentie.

Hoe zien kinderen met het Einstein-syndroom eruit?

In het boek, The Einstein Syndrome: Bright Children Who Speak Late, vinden we de kenmerken die deze kleintjes definiëren. Als een van jouw kinderen echter deze spraakvertraging zou vertonen, dien je een kinderarts te raadplegen. Je moet niet zelf een diagnose stellen.

Laten we eens kijken naar de kenmerken die Evan Thomas Sowell en Dr. Stephen Camarata in 2002 hebben gedefinieerd:

• Het onvermogen om een correcte zin uit te drukken, zelfs niet na de leeftijd van twee jaar. De kinderen hebben een zeer kleine woordenschat en spreken de meeste van deze woorden verkeerd uit.
• Grote muzikale interesses en vaardigheden.
• Goede motoriek, waaronder fijne motoriek.
• Een geweldig geheugen.
• Besluitvaardigheid.
• Specifieke interesses. Sterker nog, ze verlangen ernaar deze te verdiepen en daarmee hun kennis uit te breiden.
• Een zekere traagheid om dingen voor zichzelf te doen. Naar de wc gaan bijvoorbeeld.
• Het vermogen om gedurende lange tijd intensief te focussen.

Tot slot is het belangrijk op te merken dat we geen uitgebreide documentatie over het Einstein-syndroom hebben buiten dit specifieke boek en bepaalde artikelen. Daarom is het een realiteit die meer studies en analyses door experts vereist.

In de tussentijd moeten we iets vrij fundamenteels onthouden. Dit is het feit dat elk kind zijn eigen ritme van groei en rijping laat zien. Daarom is het van essentieel belang dit proces te respecteren en de specifieke en unieke behoeften van elk kleintje te begrijpen. Inderdaad, voordat we ze onder druk zetten, beoordelen of labelen, moeten we altijd eerst proberen ze te begrijpen.