Interne gezinssysteemtherapie: genezing van onze kwetsbaarheid

In jou zijn er bepaalde gebieden die bewoond worden door pijnlijke emoties. Het zijn delen van jou die je liever verbant omdat ze je leed bezorgen. Als je echter een echt en sterk centraal Zelf wilt hebben, is er een soort therapie die je daarbij kan helpen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 14 oktober, 2022

Interne gezinssysteemtherapie (IFS) is erop gericht om al die gewonde delen op te sporen en te genezen. Deze benadering werd in 1980 gecreëerd door Richard C. Schwartz.

Hij beweerde onder andere dat de geest uit meerdere delen bestaat en dat daaronder de kern van het ware zelf ligt. Alleen als we in staat zijn om in onszelf te kijken en harmonie te bereiken tussen al die fragmenten, zullen we welzijn bereiken.

Velen van ons hebben bepaalde kwetsbare gebieden. Dat komt omdat relaties met onze verzorgers of een andere traumatische ervaring uit het verleden ervoor hebben gezorgd dat we bepaalde delen van onszelf hebben opgesloten, en ze bijna in ballingschap zijn geplaatst. Als gevolg daarvan vormen wonden, net als pijnlijke emoties, kleine gebieden van onszelf waar we niet in willen gluren.

Ze blijven daar, als belemmerde groeigebieden of emotionele wratten die we koste wat kost verbergen. We nemen geen verantwoordelijkheid voor deze kwetsbare psychologische scenario’s en nemen in plaats daarvan subpersoonlijkheden aan om te proberen te overleven alsof er niets gebeurd is. Alsof onze geest niet ook de huilende geesten van gisteren bevat.

Interne familiesysteemtherapie: doel, kenmerken en geldigheid

Deze therapie stelt voor dat er in de menselijke geest een reeks subpersoonlijkheden bestaat die met elkaar in conflict zijn. Richard Schwartz realiseerde zich in zijn dagelijks werk als therapeut dat wanneer mensen hun problemen en ongemakken beschreven, ze vaak dezelfde zin gebruikten: “Er is een deel van mij dat mij vertelt” of “Er is een deel van mij dat lijdt,” enz.

Schwartz besloot dat deze ‘delen’ eigenlijk verschillende soorten subpersoonlijkheden waren. Metaforisch, volgens deze benadering, is het psychologisch universum als een familie met verschillende leden die op elkaar inwerken. Elk figuur symboliseert een behoefte, een probleem, een gedachte, of zelfs een onbehandeld trauma. Meestal hebben deze figuren te maken met geschillen en onenigheden.

Interne familiesysteemtherapie combineert een systemisch perspectief dat de patiënt uitnodigt in zichzelf te kijken. Vanuit die drempel ontdekken ze de delen die de harmonie verliezen (gedachten, emoties, gewaarwordingen, behoeften, enz.). Het doel is de innerlijke dialoog te verminderen, meer vertrouwen te brengen, en verzoening te bereiken in alle delen van het wezen van de patiënt.

De delen binnenin die je lijden triggeren

Toen Richard Schwartz zijn boek, Internal Family Systems Therapy (1995)publiceerde, bood hij een interessante en originele therapeutische strategie. De metafoor van delen en familiesystemen stelt het individu namelijk  in staat te begrijpen hoe zijn geest werkt.

Door dit perspectief kunnen ze vaststellen welke processen hun problemen of pathologische gedragingen versterken. Schwartz definieerde drie bijzonder beslissende gebieden als het gaat om het opbouwen van lijden. Ze zijn als volgt:

• De manager is het deel van de geest dat geavanceerde plannen, redeneringen en ook strategieën uitvoert om te voorkomen dat iets ons pijn doet.
• De verbannene is het gebied dat we apart zetten, dat we moeite doen om op een verre plaats in ons mentale universum te laten om het niet te zien. Het is degene die zowel onze trauma’s als onopgeloste problemen met zich meesleept. Degene waarvan we maar willen dat hij weggaat.
• De brandweerman is onze valse beschermer. Hij wil de pijn blussen en verstikken, maar doet dat door middel van onbehulpzame en zelfs schadelijke strategieën. Hij belooft ons bijvoorbeeld dat ons lijden zal ophouden als we eetbuien hebben of ons tot alcohol wenden.

De zes stappen van interne familiesysteemtherapie

Therapeuten die in deze therapie zijn opgeleid begeleiden hun patiënten om hun kwetsbare gebieden te identificeren en deze vervolgens te genezen. Het proces is georganiseerd in zes stappen. Ze zijn verwoord in de volgende therapeutische doelen:

• Zoek de probleemgebieden die aandacht behoeven. Bijvoorbeeld onopgeloste trauma’s, emoties die het welzijn beperken, sluimerende angsten, fobieën, angsten, onvervulde behoeften, enz.
• Focus. Richt je op het problematische deel dat ongemak veroorzaakt.
• Beschrijf. De patiënt moet contact maken met zijn problematische interne werkelijkheid en die vervolgens beschrijven. In feite moeten ze die werkelijkheid, pijn of ontheemd verhaal onder woorden brengen.
• Voelen. De persoon moet zijn emoties en gevoelens verkennen en ventileren.
• Vriendschap. Het doel van interne familiesysteemtherapie is dat de patiënt zijn pijnlijke ervaringen accepteert. Ook voor hen om een positievere dialoog te ontwikkelen en een gezondere mentale benadering toe te passen.
• Angst. De laatste fase van de therapie probeert de patiënt te laten nadenken over welke veranderingen hij in zijn leven moet aanbrengen en ook om zich niet langer bang te voelen.

Voor wie is Interne gezinssysteemtherapie bedoeld?

Interne Familiesysteemtherapie is niet geschikt voor patiënten met persoonlijkheidsstoornissen. Het is echter vooral effectief bij de volgende persoonlijke werkelijkheden en psychologische aandoeningen:

• Angst.
• Depressie.
• Posttraumatische stressstoornis.
• Eetstoornissen.
• Chronische pijn.
• Verslavingen.
• Familie- en relatieproblemen.
• Verslavingen.

Betrouwbaarheid en geldigheid

Deze therapie die al in de jaren tachtig van de vorige eeuw werd bedacht door Richard C. Schwartz is zowel betrouwbaar als geldig. Dit werd bevestigd in een studie (Engelse link) uit 2013, gepubliceerd in The Journal of Rheumatology.

Deze studie stelde onder andere dat patiënten die leden aan chronische pijn in verband met reumatoïde artritis verlichting vonden en hun kwaliteit van leven verbeterden na drie maanden Interne gezinssysteemtherapie. Daarom kunnen we met vertrouwen stellen dat dit therapeutisch perspectief zowel interessant als effectief is op bepaalde gebieden.