Hoe je je zelfvernietigingsknop deactiveert
We beginnen dit artikel met slecht nieuws: we beoefenen allemaal zelfsabotage. Sterker nog, we hebben allemaal het subtiele vermogen om onszelf te boycotten, onze doelen te frustreren en ons welzijn te schaden. Je kunt bijvoorbeeld moeilijk iemand vinden die nog nooit in de val van uitstelgedrag is getrapt en taken heeft uitgesteld die hij had moeten uitvoeren.
Ook is het moeilijk iemand te vinden die nog nooit aan zijn eigen waarde heeft getwijfeld. In feite is de wereld vol mannen en vrouwen die lijden aan het bedriegerssyndroom. Ze hebben een innerlijke dialoog die elk van hun prestaties bekritiseert, mishandelt en minimaliseert. In feite hebben we allemaal onze eigen zelfvernietigingsknoppen en we drukken ze allemaal van tijd tot tijd in.
Het probleem ligt echter niet in het simpelweg bezitten van dit mechanisme dat zo schadelijk is voor onszelf, de echte uitdaging ligt in het niet overmatig indrukken ervan. Dat komt omdat het grote probleem met veel zelfvernietigend gedrag is dat het niet gemakkelijk te beheersen is.
Je kunt bijvoorbeeld vaak merken dat je herhaaldelijk op je zelfvernietigingsknop drukt, denkend dat je daardoor opluchting voelt. Toch verandert het je in werkelijkheid in iemand die je helemaal niet leuk vindt. Wat kun je doen?
We saboteren onszelf als we onszelf niet leuk vinden.
Jezelf pijn doen
Zelfvernietiging is een krachtige alchemie die je onbewust vorm geeft. Sommigen beoefenen het als ontsnappingsmechanisme en catharsis. Bijvoorbeeld degenen die voedsel gebruiken als middel om het gewicht van hun ongemakkelijke emoties tot zwijgen te brengen. Anderen gebruiken alcohol, het sociaal geaccepteerde middel om angst en/of verdriet te verlichten.
Dan zijn er nog die ongemakkelijke en onaangename gedragingen die vaak de overhand nemen. Bijvoorbeeld je humeur verliezen, beslissingen nemen zonder na te denken, je verantwoordelijkheden ontlopen, enz. De stem van je geweten vraagt je waarom je het doet, en waarom je contraproductieve handelingen verricht die je schuldgevoel altijd vergroten.
De Harvard Medical School (VS) voerde een onderzoek uit (Engelse link) dat beweerde dat de reden waarom sommigen overmatig op hun zelfvernietigingsknoppen drukken hun kindertijd is. In feite stellen de onderzoekers dat hechtingsproblemen met verzorgers en vroege trauma’s de mens aanzetten tot dit ontregelde gedrag.
Ons niet veilig of emotioneel gevalideerd voelen en bijgevolg woede ervaren voor wat we in de vroege jaren hebben meegemaakt, lokt acties van zelfsabotage uit.
We vernietigen onszelf dagelijks met onze beperkende overtuigingen.
Manieren om onszelf te straffen
Verwaarlozende ouders, gezinnen die de waarden, dromen en behoeften van hun kinderen ontmoedigen, ervaringen met pesten op school, het hebben van een laag zelfbeeld, echt zelfeisend zijn, enz. Er zijn meerdere variabelen die zelfvernietigend gedrag opbouwen en activeren. Zoals we al eerder zeiden, we hebben ze allemaal wel eens geoefend. Zelfs al is het maar af en toe.
Maar afgezien van de oorsprong ervan, zijn we geïnteresseerd in de manier waarop we onszelf schade toebrengen. Sommige praktijken zijn subtiel en andere ernstiger, maar ze ondermijnen allemaal je psychisch welzijn als ze voortdurend voorkomen. Hier volgen enkele voorbeelden:
- Zelfkritiek
- Beperkende overtuigingen, zoals tegen jezelf zeggen dat je nooit iets zult bereiken, dat je onaangenaam, onvolmaakt, feilbaar bent, enz.
- Uitstelgedrag. Het uitstellen van taken maakt dat je je slechter voelt en versterkt je schuldgevoelens.
- Slecht omgaan met je emoties. Geen aandacht besteden aan je ongemakkelijke of negatieve emoties heeft ernstige gevolgen. Het leidt soms tot gedragingen als verslavingen of eetstoornissen.
- Overmatig perfectionisme en zelfeisendheid.
- Impulsief handelen.
- Vermijding in welke vorm dan ook.
Onze cultuur is schuldig aan de neiging tot zelfsabotage die zo gewoon is bij mensen. Het laat ons geloven dat we niet perfect genoeg zijn om bewonderd te worden of als de moeite waard gezien te worden.
Hoe je kunt stoppen met op je zelfvernietigingsknop te drukken
Het probleem met te veel op je zelfvernietigingsknop drukken is dat je uiteindelijk jezelf nog meer gaat verachten. Het is als een vicieuze cirkel waaraan je niet weet te ontsnappen.
Je gevoelens van ongemak leiden ertoe dat je jezelf saboteert, en uiteindelijk haat je jezelf omdat je zo handelt. Deze realiteit zou ironisch zijn als ze je niet zou leiden naar een duidelijke verslechtering van je psychische gezondheid.
Dus, wat kun je in deze omstandigheden doen? Hier is wat advies.
Je saboteert jezelf omdat je jezelf niet mag
Als je jezelf waardeert, respecteert en waardeert, ga je niet tegen jezelf in. Je probeert jezelf niet te schaden. Denk daarom na over wat je doet en wat de gevolgen daarvan zijn. Heroriënteer je gedachten, zodat je je gedrag aanpast ten gunste van jezelf. De eerste strategie die je in praktijk moet brengen om je zelfvernietigingsknop te deactiveren is het activeren van zelfliefde.
Van jezelf houden betekent jezelf respecteren. Het betekent het ontwikkelen van een beter gevoel van eigenwaarde, meer geldige zelfredzaamheid en een positievere visie op jezelf. Dit is het tegengif tegen het vernietigen van jezelf. Het kost echter tijd.
Zelfbewustzijn, de sleutel tot je innerlijk
Zelfbewustzijn stelt je in staat te begrijpen hoe je bent, wat je nodig hebt, en wat er in je gebeurt. Deze bekwaamheid staat in direct verband met je emoties. Alleen wie het vermogen heeft om de oorsprong te onderscheiden van wat hij voelt en om dat wat hem in zijn greep houdt goed te beheersen, kan die schadelijke stem uitschakelen die hem zoveel van zijn kracht ontneemt.
Zeg nee tegen sociale vergelijking
We leven in een maatschappij waarin het gebruikelijk is om met elkaar te concurreren. Bijgevolg ben je geneigd te benijden wat anderen hebben en waardeoordelen te vellen over wat jij niet hebt en wat anderen wel hebben. Maar sociale vergelijking vernietigt je eigenwaarde, maakt dat je je achtergesteld voelt en vervormt je zelfbeeld. Vermijd het. Je zult veel gelukkiger zijn.
Zeg ja tegen het zoeken naar je eigen essentiële betekenissen
Als je jezelf vernietigt, doe je dat vaak omdat je een veilige aanlegplaats mist. Er is niets dat je hoop of een duidelijk doel biedt. Daarom moet je duidelijk maken wat jou betekenis geeft en wat belangrijk voor je is.
Zodra je de dimensie visualiseert die jou definieert, motiveert en je doelen herformuleert, zul je stoppen met zelfsabotage. Je hoeft dan niet langer op je zelfvernietigingsknop te drukken.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Dubo ED, Zanarini MC, Lewis RE, Williams AA. Childhood antecedents of self-destructiveness in borderline personality disorder. Can J Psychiatry. 1997 Feb;42(1):63-9. doi: 10.1177/070674379704200110. PMID: 9040926.
- van der Kolk BA, Perry JC, Herman JL. Childhood origins of self-destructive behavior. Am J Psychiatry. 1991 Dec;148(12):1665-71. doi: 10.1176/ajp.148.12.1665. PMID: 1957928.
- Tsirigotis K. Indirect Self-Destructiveness and Emotional Intelligence. Psychiatr Q. 2016 Jun;87(2):253-63. doi: 10.1007/s11126-015-9387-x. PMID: 26164838; PMCID: PMC4839034.