De effecten die emotioneel afwezige ouders hebben op hun kinderen

Dit soort ouders ontneemt hun kinderen de mogelijkheid om intieme en waardevolle relaties met anderen op te bouwen. Bovendien zaaien ze verdriet en angst voor sociale contacten bij de kleintjes.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Laatste update: 10 september, 2022

Emotioneel afwezige ouders veroorzaken stille schade. Dit is niet minder ernstig dan andere vormen van mishandeling en verwaarlozing. In feite laten deze omstandigheden littekens na die meestal het hele leven van hun kinderen blijven. Positief is dat de betrokkenen deze situatie grotendeels kunnen overwinnen, maar nooit helemaal.

Als we het hebben over emotioneel afwezige ouders, bedoelen we ouders die geen emotionele en affectieve band met hun kinderen hebben. In feite zijn ze fysiek aanwezig, maar emotioneel extreem ver weg.

Het uit zich in gedragingen als autoritarisme, indolentie, gebrek aan beschikbaarheid, onverantwoordelijkheid, buitensporige controle, of wraakzuchtig gedrag. Dit veroorzaakt verschillende vormen van lijden en gevoelens van behoeftigheid bij hun kinderen, waardoor hun toekomst negatief wordt beïnvloed.

De effecten die emotioneel afwezige ouders hebben op hun kinderen

De belangrijkste effecten van emotioneel afwezige ouders beschrijven we hieronder.

1. Defensieve houding

Emotioneel afwezige ouders gebruiken de copingmechanismen van defensieve houdingen. Deze manifesteren zich meestal als wantrouwen en scepticisme. Het komt erop neer dat deze ouders in niets of niemand willen geloven, omdat ze niet teleurgesteld willen worden.

Deze moeilijkheid om anderen te vertrouwen vertaalt zich bij hun kinderen in gevoelens van grote onzekerheid. Bovendien kan dit bij hen gemakkelijk gevoelens van jaloezie en afgunst opwekken. Ze zijn ook uiterst kwetsbaar om zich genegeerd te voelen. Om deze reden hebben ze het erg moeilijk om waardevolle en oprechte relaties op te bouwen.

2. Angst voor liefde en gehechtheid

Mensen die zijn opgegroeid met emotioneel afwezige ouders leren om liefde te identificeren met bedreigingen. In feite gaan ze uit van de veronderstelling dat liefde pijn doet. Hoewel ze meestal wel erkennen dat liefde ook vreugde brengt, weten ze ook dat het uiten daarvan voor hen gevaarlijk terrein zou betreden.

Het is heel gebruikelijk dat deze afwezigheid van liefde ertoe leidt dat ze afstandelijke mensen worden, zo niet kluizenaarsachtig. Ze staan niemand toe om hen te leren kennen en zien de nabijheid van anderen als een risico waar ze weg van moeten blijven als ze niet willen lijden.

3. Narcisme

Vaak wordt een gebrek aan eigenwaarde gecompenseerd door narcisme (Spaanse link). Eigenwaarde is een gevoel van waardering en acceptatie van wie we zijn. Narcisme is een kunstmatig idee waardoor we geloven dat we superieur of beter zijn dan anderen.

Narcisme is een compensatiemechanisme. Dat komt omdat er een leegte van echte liefde bestaat die gevuld wordt met een vorm van valse eigenliefde (narcisme). Deze eigenschap kan een persoon indolent maken tegenover anderen, en zelfs wreed.

4. Egoïsme

Egoïsme manifesteert zich als de moeilijkheid om te aanvaarden dat anderen het goed hebben terwijl ze dat zelf niet zijn. Het uit zich niet altijd op duidelijke manieren, maar neemt vaak subtiele vormen aan. Het is zelfs een veel voorkomende eigenschap bij mensen die opgroeien met emotioneel afwezige ouders.

De kern van egoïsme is een gevoel van gebrek of armoede. De persoon heeft het gevoel dat als hij iets van zichzelf geeft, hij met niets zal achterblijven. Het heeft niet alleen betrekking op materiële voorwerpen, maar ook op subjectieve. Deze mensen hebben het moeilijk met geven omdat ze het als een verlies ervaren en niet als een manier om gemeenschappelijk welzijn op te bouwen.

5. Verslavingen

Het is niet ongewoon dat kinderen van emotioneel afwezige ouders zich gaan bezighouden met vermijdingsgedrag. Daarom voorzien psychoactieve stoffen hen vaak van het schijnbare welzijn waarvan ze weten dat het hen ontbreekt.

Dit betekent dat het voor hen heel gemakkelijk is om verslavingen te ontwikkelen. Deze verschaffen hun een ervaring van ontsnapping, die voor hen bevredigend is omdat zij niet in staat zijn de vreugde van het leven te ervaren. Zoals algemeen wordt aangenomen, is dit het soort situatie dat alleen maar leidt tot geleidelijke zelfvernietiging.

6. Identiteitsproblemen

Ouders vormen het fundament waarop een kind zijn waardenschaal bouwt. Dit is belangrijk als leidraad voor hun daden. Als er echter nooit een emotionele en affectieve band met hun ouders is opgebouwd, zijn ze vaak in de war over wat goed of fout is.

Wantrouwen jegens anderen, egoïsme en angst verhinderen dat er een echte morele ontwikkeling kan plaatsvinden. Zonder dit ontbreekt het kinderen aan een duidelijke richting en hebben ze geen duidelijke parameters om hun gedrag te sturen.

7. Gebrek aan hoop

Emotioneel afwezige ouders drukken ook een stempel van hopeloosheid op hun kinderen. Zij brengen vaak verdrietige kinderen voort die vaak het gevoel hebben dat het leven waardeloos is. Bovendien hebben ze geen vertrouwen in hun eigen capaciteiten en zien ze de toekomst als iets beangstigends.

Zoals je ziet, laten emotioneel afwezige ouders diepe sporen na bij hun kinderen. In de regel kunnen dit soort situaties alleen worden begrepen en overwonnen door middel van psychotherapie. Met dit soort hulp is het mogelijk om de littekens achter zich te laten en de geesten van het verleden te verslaan.