7 richtlijnen om met ongewenste eenzaamheid om te gaan

7 richtlijnen om met ongewenste eenzaamheid om te gaan
Francisco Pérez

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Francisco Pérez.

Laatste update: 27 december, 2022

Eenzaamheid op zich is niet goed en niet slecht. Het hangt af van hoe je ermee omgaat en of je het accepteert (of niet). We zijn immers allemaal wel eens alleen, of we dat nou zelf willen of niet. Tijd alleen doorbrengen is nodig en goed voor ons. Er zijn echter tijden wanneer de afzondering stamt uit verdriet en verlating. Voor een langere tijd alleen zijn kan erg moeilijk zijn omdat we sociale dieren zijn. Daarom delen we vandaag zeven richtlijnen om met ongewenste eenzaamheid om te gaan.

Ongewenste eenzaamheid

Er bestaan verschillende vormen van ‘negatieve’ eenzaamheid. Iemand voelt zich hierbij wellicht hopeloos, alleen en heeft het idee dat de situatie nooit zal veranderen. Voor hun is ongewenste eenzaamheid een vonnis: een ongewilde situatie, een overduidelijk oneerlijke straf.

Ongewenste eenzaamheid is een van de meest negatieve ervaringen die een persoon kan meemaken. Het kan nogal wat sporen achter laten op zowel fysiek als mentaal vlak. Onthoud wel dat eenzaamheid anders is dan isolatie. Afhankelijkheid verschilt nog sterker met die twee begrippen. We kunnen dus wel stellen dat eenzaamheid zichzelf op drie verschillende manieren kan presenteren. Elke manier kent zo ook zijn voor- en nadelen.

Wat zijn de gebruikelijke vormen van eenzaamheid?

Ten eerste kan het gaan om een afstand tussen jezelf en menigten, het werk en de algemene herrie van het leven. Dit soort eenzaamheid is nodig om onszelf te kunnen onderhouden, te bidden, te schrijven of ons te concentreren in het algemeen.

Dit soort eenzaamheid hebben we nodig. Als we het op een intelligentie manier hanteren, kan het veel voordelen opleveren. Echter is het zo dat we vaak niet zelf voor eenzaamheid kiezen; het wordt ons opgedrongen. Als het opgedrongen is, kunnen we ons op den duur zo eenzaam gaan voelen dat we zelfs in een menigte van mensen ons nog alleen voelen.

Ongewenste eenzaamheid

Tragische psychologische eenzaamheid

Psychologische eenzaamheid is wellicht de meest verschrikkelijke vorm van ongewenste eenzaamheid. Het kan pathologische vormen aannemen en zelfs in zelfmoord eindigen. Het kan ook stammen uit het gevoel dat je geen enkele intieme relatie hebt met anderen. Misschien heb je geen ware vrienden of familie die je kunt vertrouwen.

Mensen kunnen ook aanleg hebben voor eenzaamheid. Er zijn onderzoeken uitgevoerd waaruit blijkt dat het fenomeen zich steeds meer voordoet bij mensen die de veertigjarige leeftijd benaderen. Het gebeurt vooral bij ouders waarvan de kinderen het huis verlaten. Wanneer kinderen uit huis gaan, kan men een zogeheten ‘lege nest syndroom’ ontwikkelen. Hierbij ervaren ouders eenzaamheid en komen ze in een periode van rouw terecht in reactie op hun kinderen die net uitgetrokken zijn. Dit is echter geen klinische aandoening. Het hoeft in elk geval ook niet enkel een negatieve ervaring te zijn, hoe moeilijk het ook is om dat te geloven. We kunnen er ook leren gebruik van maken.

Zo bestaat er nog een ander soort ongewenste eenzaamheid. Deze komen we vaker tegen bij mensen op leeftijd, wanneer ze hun onafhankelijkheid verliezen en moeite hebben met het mobiel blijven. Als we echter leren dit te accepteren en ermee om leren gaan, wordt het een verrijkende ervaring.

Vrouw aan de zee

7 richtlijnen tegen ongewenste eenzaamheid

Herorganiseer je leven

Organiseer je leven rondom je huidige levensstaat (alleenstaand, weduwe of weduwnaar, gepensioneerd, met of zonder kinderen, enzovoorts). Ontdoe jezelf van stressvolle routines die je voorheen als huisvrouw (of huisman) of werknemer had indien deze er niet meer toe doen. Het is tijd om je routine te verfrissen.

Maak schema’s

Houd je aan vaste bedtijden. Probeer je leven in het gareel te houden. Een schema kan je een immens gevoel van veiligheid en stabiliteit geven. Op dagen waar je niet vroeg hoeft op te staan, blijf dan niet in bed liggen. Je zult je alleen maar erger gaan voelen als je lichaam zich niet aan een schema kan houden.

Eet altijd rond dezelfde tijd

Indien mogelijk, eet dan altijd rond dezelfde tijden. Eet elke avond warm, ook al is het maar een beetje. Val niet ten prooi aan het verraderlijke gedrag waar je alleen maar eet wanneer je zin hebt — en houd bovendien de controle over je eetgedrag. Je zult het merken aan je fysieke gezondheid en aan je algehele stemming. Wanorde zorgt voor meer wanorde, wat op zijn beurt tot angst kan leiden.

Uit het raam staren

Probeer zelf het tempo vast te stellen

Zorg ervoor dat je niet meegesleept wordt door je huidige stemming. “Ik verveel me, ik heb geen zin om me te douchen en me aan te kleden… Dan ga ik maar de hele dag op de bank liggen wachten op een bezoekje of een telefoontje dat toch nooit gaat komen.” Kijk naar de lijst van activiteiten die je te wachten staan en maak iets moois van je dag!

Voer lonende activiteiten uit

Heb je een moestuin? Ga erin werken. Als je een bloementuin hebt, zorg er dan voor. Er is altijd wel iets te doen. Zo niet, koop dan wat planten om binnen te zetten en verzorg ze. Je kunt ook het huis schoonmaken, organiseren, de vaatwas doen… Iets doen ter afleiding dat je ook nog eens actief bezig laat zijn, is hartstikke gezond.

Doe niet iets om alleen maar de tijd te doden

We moeten iets vinden om onze dagen mee te vullen. Maar we moeten ook iets doen dat iets voor ons betekent, waar we van kunnen genieten en dat ons helpt te groeien. Klaag niet over het feit dat je niet genoeg geld hebt. Zelfs de rijken vervelen zich op den duur. Het gaat erom dat je naar iets op zoek gaat dat je aantrekt en je aandacht vasthoudt.

Schakel naar een andere versnelling

Verander iets. Pas je gewoontes aan, voeg wat risico’s toe aan je leven, ga naar de bioscoop zelfs als je niemand anders hebt om met je mee te nemen, ga alleen uit eten, of ga reizen.

De relatie die we hebben met eenzaamheid en alleen zijn, is afhankelijk van onszelf. Alleen wonen betekent niet automatisch dat je alleen bent of eenzaam bent. Als je zelf in een soortgelijke situatie zit, hopen we dat deze richtlijnen van pas zullen komen, zelfs al is het maar een beetje!


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.