Zeven sleutels tot leiderschap tijdens de coronacrisis
In moeilijke tijden is bekwaam, effectief en vooral menselijk leiderschap het meest nodig. Maar laten we het toegeven, weinigen zijn bereid om zo’n uitdaging aan te gaan in een scenario als het huidige. Kwaadspreken, kritiek en vragen kunnen uitputtend zijn. Maar wat zijn nu de sleutels tot leiderschap tijdens de coronacrisis?
Hoe moet een goede leider handelen? Zijn er in dit opzicht belangrijke strategieën? Het antwoord is ja. Deze vaardigheden zouden nu heel goed van dienst zijn voor gezondheidsdeskundigen, politieke leiders, organisatiemanagers, communicatiechefs en welke manager dan ook van grote of kleine bedrijven.
De belangrijkste strategie is om niet te improviseren en om niet in narcistische perspectieven en gedragingen te vervallen zoals we die de laatste tijd hebben gezien.
Hier is een voorbeeld. Iets dat veel van onze publieke figuren niet meer zouden moeten herhalen, is bijvoorbeeld hoe niemand zoiets had kunnen voorzien, of hoe ze alleen het advies van experts opvolgen. Wanneer een leider in zo’n soort communicatiestijl terechtkomt, ontstaat er namelijk juist meer onzekerheid en wantrouwen.
Verder zijn we ook getuige geweest van andere extreme standpunten die zijn gezegd, zoals: “Dit virus zal ons hier niet beïnvloeden. Laten we een normaal leven leiden en de economie stimuleren.”
Aleksandr Loekasjenko, de president van Wit-Rusland, vertelde zijn volk bijvoorbeeld dat “het beter is om op je voeten te sterven dan op je knieën.” En López Obrador (link in het Engels), de president van Mexico, moedigde zijn volk aan om uit eten te gaan in restaurants.
We kunnen tientallen voorbeelden geven van slecht leiderschap dat zich, net als een ander virus, de afgelopen weken over de hele wereld heeft verspreid. Ontdek hieronder de strategieën waar we op moeten letten in een situatie zoals we die momenteel ervaren.
Zeven sleutels tot leiderschap tijdens de coronacrisis
De huidige context is een continue broedplaats voor onzekerheid, bezorgdheid en angst. Elke zorg is legitiem en begrijpelijk. Elk teken van angst is oprecht en acceptabel.
Echter, iets waar iedere leider duidelijk over moet zijn, is dat het laatste wat ze moeten doen verwarring creëren is. Leiderschap vereist daarom op dit moment dat je weet hoe je door een mijnenveld moet lopen.
Niet meer en niet minder. Een goede leider moet begrijpen dat elke slechte stap, slechte boodschap of fout de grond doet schudden en de samenleving haar evenwicht zal doen verliezen. De impact van deze fouten kan ernstig zijn. Het is dus een prioriteit om de sleutels van leiderschap tijdens de coronacrisis te kennen.
1. Kalmte en eerlijkheid
Het maakt niet uit hoe ernstig de situatie is en hoe negatief de prognoses op korte en lange termijn ook zijn. Te midden van elk scenario moet een leider kalmte overbrengen en volledig eerlijk zijn met wat ze overbrengen.
Zelfbeheersing geeft zekerheid aan de luisteraar. Bovendien is die houding waardevol in een context van nood. Op dezelfde manier zijn maar weinig dingen zo belangrijk als te allen tijde eerlijkheid tonen. Een verkeerde voorstelling van zaken of een toevlucht zoeken in leugens is een andere tijdbom die uiteindelijk ook veel schade zal aanrichten.
2. Een leider heeft een bekwaam en bevoegd team nodig
Als een leider een bekwaam team heeft, zullen ze meer solvabiliteit en vertrouwen tonen. Als al het besluitvormings- en communicatievermogen op de leider valt, kijken we naar autoritaire gedragspatronen die wantrouwen en zelfs haat kunnen creëren. Dit is gewoon niet de kant die we op willen.
Een goede leider is gewoon een andere persoon binnen een team. In dat kernteam moeten competente en sleutelfiguren zitten die strategisch werken om eventuele problemen in de huidige context aan te pakken.
3. Communicatie, een van de sleutels tot leiderschap tijdens de coronacrisis
De manier waarop elke leider zou moeten handelen tijdens de coronacrisis, is via een kerninstrument: goede communicatie. En laten we duidelijk zijn, in de huidige omstandigheden is dit niet eenvoudig. Als die leider overdreven charismatisch is, zal hij wantrouwen wekken. Als hij juist extreem koud is, wekt hij ook wantrouwen en angst op.
Ze moeten een balans vinden tussen deze uitersten om vertrouwen en respect te creëren. Hun communicatie mag niet bestaan uit franjes en slogans, alleen nauwkeurige, duidelijke woorden zonder twijfel en dubbelzinnigheid.
Weten hoe je slecht nieuws en waarschuwingen kunt overbrengen en dit alles kunt combineren met een vleugje hoop, vereist ongetwijfeld een grote emotionele intelligentie en assertiviteit.
4. Sleutels tot leiderschap tijdens de coronacrisis: mededogen en menselijkheid
Narcistisch, hyperbolisch en autoritair leiderschap hoort niet thuis in een pandemisch scenario. Evenmin een kritische leider die graag anderen de schuld geeft. Iemand die alleen de problemen en fouten van anderen weet aan te wijzen en zo chaos bevordert. Dit soort leiders hebben we niet nodig.
Op dit moment hebben we meelevend leiderschap nodig. We hebben leiderschap nodig dat in staat is om zich te identificeren met menselijke pijn, zijn bezorgdheid toont aan mensen en die zich wil concentreren op de antwoorden op de problemen in plaats van te zoeken naar een schuldige.
5. Gemeenschapsgevoel, openheid en samenwerking
Om te begrijpen hoe een leider moet handelen tijdens de coronacrisis, moet één ding duidelijk zijn: alle tegenslagen hebben actie nodig. Daarom zal een belangrijke strategie bestaan uit middelen en mensen te activeren en bruggen te bouwen met andere gemeenschappen, regio’s en landen.
Een goede leider moet weten hoe hij om hulp moet vragen en ook hoe deze aan te moeten bieden. Ze moeten open zijn en samenwerkingsnetwerken creëren waar hulpmiddelen, ideeën en informatie kunnen stromen.
6. Effectiviteit, rectificatie en oplossing
Elke crisis vereist dagelijkse vooruitgang. Als er geen vooruitgang is, is er iets mis. Daarom moeten de leider en hun team elke minuut van de dag hun voortgang in de gaten houden, fouten detecteren, oplossen, risico’s anticiperen en innoveren.
7. Anticipeer en wees voorbereid op andere crises
In de laatste van onze sleutels tot leiderschap willen we anticipatie benadrukken. Degenen die niet anticiperen, improviseren. Degenen die zich niet op het ergste voorbereiden, kunnen niet reageren, zelfs niet op kleine problemen.
Anticiperen op, voorkomen, bedenken, ontwerpen en ontwikkelen van strategieën om in de toekomst op soortgelijke situaties te reageren, is een andere morele en strategische verplichting van elke leider.
Laten we duidelijk zijn, er zijn veel manieren om te reageren op tegenslagen zoals de huidige pandemie. Leiders moeten tijdens deze crisis echter altijd besluitvaardig zijn. Ze mogen niets aan het toeval overlaten of gaan improviseren. Meer dan ooit is waar het echt om gaat de mensheid, niet de politiek.