Wat gebeurt er met mishandelde kinderen?

Een kind mishandelen betekent onschuld uit hun ziel scheuren en hun toekomst vernietigen. Sterker nog, ze dragen de gevolgen van dat misbruik met zich mee in hun brein. Zoals Mirko Badiale zei, zou elk kind een bord moeten hebben waarop staat: "Behandel met zorg. Bevat dromen."

Kinderen en adolescenten vormen een bevolkingsgroep die vatbaar is voor een posttraumatische stressstoornis. Dit is waarschijnlijker als ze zijn blootgesteld aan zeer stressvolle of traumatische gebeurtenissen.

In feite heeft naar schatting driekwart van de kinderbevolking gebeurtenissen meegemaakt die waarschijnlijk PTSS veroorzaken, zoals kindermishandeling. Van deze blootgestelde kinderen ontwikkelt vervolgens een derde PTSS.

Het is bekend dat kindermishandeling het neurologische ontwikkelingsproces kan veranderen. Het kan ook de manier waarop de hersenen van een kind rijpen veranderen. Dit kan cognitieve tekorten opleveren die tot in het volwassen leven blijven bestaan. Ze worden gekenmerkt door problemen met aandacht, geheugen, taal of intellectuele ontwikkeling.

Kindermishandeling

Kindermishandeling wordt gedefinieerd als elke handeling die de rechten van het kind schendt. Bij de verschillende soorten mishandeling (Spaanse link) maakt César Carvajal onderscheid tussen.

• Seksueel misbruik. Elke vorm van seksuele activiteit met een minderjarige waarbij de agressor zich in een machtspositie bevindt en de minderjarige daarnaast betrokken is bij handelingen die zijn begrip en wil te boven gaan.
• Fysieke mishandeling. Elke opzettelijke handeling van een volwassene die resulteert in lichamelijke schade, verwonding of ziekte bij een kind.
• Emotioneel misbruik. Uitgevoerd door beledigingen, permanente kritiek, spot, afwijzing, bedreigingen of het voortdurend blokkeren van initiatieven van kinderen.
• Misbruik door verlating of nalatigheid. Situaties waarin ouders of primaire verzorgers hun plichten verwaarlozen om de zorg en bescherming te bieden die kinderen nodig hebben voor hun goede ontwikkeling.

Mishandelde kinderen

We gaan de neuropsychologie van mishandelde kinderen uitleggen. Misbruik op jonge leeftijd kan namelijk onomkeerbare psychologische en neurologische gevolgen hebben. Dit gebeurt omdat de kindertijd de periode is waarin de hersenen zich het meest ontwikkelen. Het is echter ook zo dat de ontwikkeling ervan doorgaat tijdens de adolescentie en zelfs tot in de volwassenheid.

In situaties van mishandeling worden de mechanismen van de stressrespons geactiveerd. Ze produceren nadelige veranderingen in de hersenen (Mesa-Gresa, 2011). Enkele daarvan zijn de volgende.

• Versneld verlies van neuronen.
• Vertragingen in de myelinisatie. Myeline is een substantie die bepaalde neuronen bedekt. De myelinisatie bevordert onder andere de geleiding van de zenuwimpuls.
• Afwijkingen in de ontwikkeling van neuronale snoei. Dit is het natuurlijke aanmaak- en vernietigingsproces van neuronen.
• Remming van de neurogenese. De remming van de geboorte van nieuwe neuronen.

Als gevolg hiervan treden veranderingen op in de hersenfuncties. Deze treden vooral op in de gebieden van de hersenen die te maken hebben met de regulering van uitvoerende functies.

De hippocampus

De hippocampus is verbonden met het langetermijngeheugen en het declaratieve geheugen, dat is de herinnering aan gebeurtenissen die ons overkomen. Stress in de vroege jeugd kan bijvoorbeeld de structuur van de hippocampus veranderen. De hypothese is zelfs dat hoge niveaus van stress in de kindertijd ook het volume ervan kunnen verminderen.

Bovendien is een verminderd hippocampusvolume in verband gebracht met symptomen van depressie en dissociatieve gedachten. De vermindering van de hippocampus komt ook voor bij de borderline persoonlijkheidsstoornis. Deze aandoening wordt in verband gebracht met vroeg trauma. Het is namelijk negatief gecorreleerd met het begin en de duur van het jeugdtrauma.

De amygdala

De amygdala is belast met het verwerken en opslaan van de emotionele reacties die essentieel zijn om te overleven. Het is nu ook bekend dat vroege stress het dopamineniveau verhoogt en het serotonineniveau in deze structuur afzwakt.

Er bestaat controverse over de vraag of de veranderingen in de amygdala optreden als gevolg van kindermishandeling. Studies hebben echter, zij het zwak, een verandering gevonden in het totale volume van de amygdala bij kinderen met PTSS, vergeleken met niet mishandelde kinderen.

Schade is ook vastgesteld in andere structuren, zoals de cerebellaire vermis. Veranderingen in deze structuur zijn in verband gebracht met specifieke ziektebeelden. Bijvoorbeeld schizofrenie, autisme, ADHD, of bipolaire stoornis.

Zoals je ziet zijn de gevolgen van kindermishandeling veelzijdig. Direct en indirect beïnvloeden ze de normatieve evolutie van specifieke hersenstructuren. Daarom is het een probleem van het eerste niveau dat we koste wat kost moeten proberen te voorkomen.