Wat doen je hersenen terwijl je slaapt?
Slapen is zowel een fascinerend als noodzakelijk proces voor alle mensen. Vanwege de fysiologische en neuro-anatomische informatie die mensen in het verleden niet hadden, is dit fenomeen altijd omgeven door mysterie en speculatie. Wat doen je hersenen terwijl je slaapt? Tegenwoordig leggen veel beschikbare onderzoeken dit uit.
Wat gebeurt er in je hersenen terwijl je slaapt?
Tijdens de nachtrust doorlopen de hersenen verschillende stadia van slaap met verschillende niveaus van hersenactiviteit: vier van deze fasen zijn niet-REM en de vijfde is REM-slaap.
- Tijdens fase 1 ervaar je slaperigheid, beginnen je spieren te ontspannen en vertraagt je hersenactiviteit. Dit is echter een lichte slaaptoestand, dus je kunt nog gemakkelijk wakker worden.
- In fase 2 beginnen de temperatuur van je lichaam, hartslag en ademhaling geleidelijk af te nemen.
- Tijdens fase 3 en 4 bevind je je in een diepere slaapstaat en houdt je hersenactiviteit een zeer lage frequentie aan. Op dit moment is het moeilijker om wakker te worden en het is meestal het moment waarop parasomnie voorkomt: denk aan nachtmerries of slaapwandelen.
- Dan hebben we nog de REM-fase, waarin je snelle oogbewegingen ervaart. Je spierspanning neemt drastisch af en je ademhaling en hartslag worden onregelmatig. Het is tijdens deze fase dat je levendiger begint te dromen. Als je in deze fase wakker wordt, zul je je waarschijnlijk herinneren waarvan je droomde.
Een volledige slaapcyclus duurt ongeveer 100 minuten: de eerste 60 tot 70 minuten worden besteed in de eerste vier fasen. Uiteindelijk, tijdens een normale nachtrust, voltooi je tussen de vier en zes cycli.
Wat doen je hersenen terwijl je slaapt?
Leren en onthouden
Het is aangetoond dat geheugen en retentie veel beter worden na een slaapperiode dan na een vergelijkbare wakkere rustperiode. Het positieve effect is prominenter als het gaat om declaratief geheugen (geheugen dat verband houdt met feiten en gebeurtenissen) en procedureel geheugen (gerelateerd aan vaardigheden en motoriek).
Zelfs korte periodes van slaap (dutjes van 6 minuten) kunnen een positief effect hebben als het gaat om het bewaren van informatie. Hoe meer je slaapt, hoe beter het is voor je geheugen.
Een ander interessant feit is dat de tijd tussen leren en slapen zeer belangrijk is. Dus als je bepaalde informatie wilt consolideren, zal slapen na je studie je veel helpen.
Energiebehoud
Hoewel dit niet het hoofddoel van slaap is, klopt het dat slapen bijdraagt aan het behouden of herstellen van de energie die je tijdens je dagelijkse activiteiten hebt gebruikt. Vooral tijdens de fasen 3 en 4 neemt je metabolisme af:
- je lichaam wordt kouder
- de hartslag en je ademhaling worden langzamer
- je verbruikt minder zuurstof
- je hebt minder spierspanning
Bovendien, als je gedurende dag veel energie gebruikt, heb je de neiging om meer te slapen.
Herstel
Slaap is essentieel om vermoeidheid te bestrijden en je lichaam weer in zijn oorspronkelijk staat te brengen. Studies tonen aan dat de toename van de slaap na een stressvolle tijd de mentale belasting van de hersenen kan compenseren. Terwijl fysieke vermoeidheid verdwijnt met rust, heeft mentale vermoeidheid vooral slaap nodig.
Op zoek naar oplossingen
Je hebt waarschijnlijk de uitdrukking wel eens gehoord: “Ik moet daar even een nachtje over slapen.” Deze uitdrukking bevat eigenlijk wel wat wetenschappelijke waarheid: personen die meer tijd in de REM-fase doorbrengen, vinden namelijk meer creatieve oplossingen.
Er bestaat ook een verband tussen slapen en creatieve en probleemoplossende vaardigheden. Wanneer je slaapt interpreteert je brein informatie en combineert het ideeën. Die vreemde dromen die voor jou nergens op slaan, zijn de manier waarop je hersenen verschillende oplossingen voor je echte problemen verwerkt, onderzoekt en repeteert.
Daarom is het belangrijk om een goede slaapkwaliteit te hebben. Je lichaam, en vooral je geest, hebben de tijd nodig om te herstellen, informatie te consolideren en nieuwe perspectieven en oplossingen te vinden. Om je slaap geven is daarom om je hersenen geven.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
Carrillo-Mora, P., Ramírez-Peris, J., & Magaña-Vázquez, K. (2013). Neurobiología del sueño y su importancia: antología para el estudiante universitario. Revista de la Facultad de Medicina UNAM, 56(4), 5-15.
Gala, F. J., Lupiani-Giménez, M., Guillén, C., Gómez-Sanabria, A., Lupiani-Cerdeira, N., & Roa, J. (2003). El sueño normal: perspectivas actuales. C Med Psicosom, 67(68), 7-19.