Voorkennis, de vergeten variabele
De geest is fascinerend en functioneert meestal op basis van voorkennis. De manier waarop hij werkt en wat hij bedenkt zijn bijzonder interessante onderwerpen. Hij kan gebeurtenissen opslaan die mensen zich tientallen jaren later nog zullen herinneren en hij kan ook een herinnering een paar minuten later alweer vergeten.
Hij wordt moe als je je aandacht te lang vasthoudt, maar kan ook een proces automatiseren om ruimte te maken voor jou om te multitasken. Hij is vrij goed in het ontwerpen van een vergelijking om de toekomst te voorspellen, maar ook een slaaf van bepaalde ondeugden, zoals geen rekening houden met ervaring.
Zo kan het verstand leren en afleren, opgewonden raken, voelen en motivaties hanteren die zo krachtig zijn dat het zelfs persoonlijke belangen opzij kan zetten ten gunste van die van anderen. Hij kan actief blijven terwijl je slaapt en bijna slapen terwijl je wakker bent.
“Ik heb in 40 jaar in de lucht een miljoen passagiers afgeleverd en uiteindelijk word ik beoordeeld op 208 seconden.”
Voorkennis: waar je normaal gesproken geen rekening mee houdt
Op 15 januari 2009 bestuurden gezagvoerder Chesley “Sully” Sullenberger en eerste officier Jeff Skiles vlucht 1549 van US Airways. De vlucht ging van LaGuardia Airport naar Charlotte Douglas International Airport.
Drie minuten na de vlucht, op een hoogte van ongeveer 850 meter raakte de Airbus A320 een zwerm ganzen. Daardoor werden beide motoren uitgeschakeld. De situatie was kritiek en de piloten moesten snel een beslissing nemen.
Ze moesten landen, maar waar? Het dichtstbijzijnde vliegveld was Teterboro. Toen namen de piloten een verrassende en controversiële beslissing: landen op de Hudson River.
Deze beslissing had geen slachtoffers tot gevolg. De National Transportation Safety Board startte echter een onderzoek naar het incident en voerde verschillende simulaties uit. Ze zeiden dat de piloten hadden kunnen landen als ze het vliegtuig in de richting van Teterboro hadden gestuurd. Om zo de gevaarlijke manoeuvre van het landen op de rivier te vermijden.
Sully, geregisseerd en gecoproduceerd door Clint Eastwood, is de film die dit verhaal vertelt. Tom Hanks kroop in de huid van kapitein Sully om het publiek dichter bij de piloot te brengen. Via hem ervoeren mensen het leed van het gevoel in twijfel te worden getrokken ondanks de ervaring die hem ertoe bracht de juiste beslissing te nemen.
Hij moest echter een manier vinden om de commissie van de National Transportation Safety Board te overtuigen en hun simulaties te weerleggen. Om dit te doen analyseerde hij de vergelijking en realiseerde hij zich dat ze de belangrijkste variabele vergaten mee te nemen: voorkennis.
Afgaande op het heden
Sully ging de uitdaging van de commissie aan door te zeggen (Engelse link) dat ze geen rekening hadden gehouden met het feit dat ze al wisten wat er zou gaan gebeuren. Hij en de copiloot hadden dus waardevolle voorkennis om met een echte situatie om te gaan.
De simulaties hielden geen rekening met de reactietijd wanneer ze probeerden na te bootsen wat er gebeurde. Dat is het aantal seconden dat nodig is om informatie te verzamelen over wat er gebeurde en om de alternatieven te evalueren.
De Commissie stelde een nieuwe simulatie voor (Engelse link) waarin deze parameter was opgenomen. Het resultaat was een vliegtuig dat op een gebouw neerstortte en waarbij de meeste mensen gewond raakten. De technologie gaf Sully dus gelijk en begroef de schaduw van verdenking die hem naar een juridische strijd leidde.
Opnieuw herinneren werkelijkheid en fictie aan de menselijke neiging om te oordelen over verleden en heden en dat voorkennis niet genegeerd kan worden.
Voorkennis in de klas
Vele jaren geleden legde een professor uit hoe hij zijn examens timede. Er was geen ruimte voor het lezen van de vragen en het begrijpen van de problemen in zijn gedetailleerde schema.
Hij ging ervan uit dat de studenten de klas in gingen met het examen al gelezen en begrepen. Dat ze gewoon een oplossing moesten vinden. Zijn leerlingen kenden echter alleen de leerstof, niet het examen.
Net als de piloten die verantwoordelijk waren voor het zogenaamde “Wonder van de Hudson,” bevonden zij zich in een situatie van alarm of activering. Ze waren zich echter niet bewust van de onvoorziene gebeurtenissen die de professor hen voorschotelde.
Dit is een nogal buitengewone situatie die dagelijks voorkomt op scholen. Veel docenten houden geen rekening met de afwezigheid van voorkennis. Zo ontgaan ze dat het verwerken van een ingewikkelde situatie extra tijd kost om het op te lossen.
Hier is een trailer van de film Sully: