Sociale voorzieningen in de strijd tegen armoede

Weet je wat de sociale diensten aan de armen bieden? Vandaag verkennen we een onderwerp dat relevant is in onze steeds ongelijker wordende samenleving.
Sociale voorzieningen in de strijd tegen armoede

Geschreven door Elena García

Laatste update: 27 december, 2022

In dit artikel bespreken we de rol van sociale voorzieningen in de strijd tegen armoede. De wereldwijde economische crisis van 2008 heeft de kloof tussen arm en rijk nog groter gemaakt.

De impact van de crisis heeft duizenden mensen gemarginaliseerd, waardoor ze in een lastige  financiële situatie terecht zijn gekomen. De meest kwetsbare mensen van de samenleving ervoeren de grootste impact, wat ook tot een aanzienlijke stijging van de vraag naar sociale voorzieningen die de armoede bestrijden heeft geleid.

Over het algemeen kunnen we een verband zien tussen armoede en lage lonen. Onderzoekers meten armoede dan ook vaak aan de hand van het individuele of gezinsinkomen.

Er zijn echter geen universele of absolute criteria, alleen relatieve criteria. Deze relatieve criteria houden rekening met de periode en het geografische gebied in kwestie, om de armoede en het gemiddelde inkomensniveau te analyseren (Del Barrio, 2014).

Het is dus belangrijk om te begrijpen dat het concept van armoede multidimensionaal is. Er is namelijk geen sprake van een enkele focus of een enkel getroffen gebied.

Twee handen in bedelende positie

Armoede en marginalisatie

Zoals we al hebben gezegd, bestaat er geen eenduidige definitie of classificatie van armoede. Er zijn echter veel verschillende manieren om dit fenomeen te meten (Del Barrio 2014):

  • Volgens het soort informatie dat je gebruikt om het te meten, dit is dan objectief of subjectief.
  • Rekening houdend met de referentie die wordt gebruikt om de armoedegrens vast te stellen, dit is dan absoluut of relatief.
  • Volgens de tijdsperiode van het studieobject, dit is dan transversaal (gedurende een bepaald jaar) of langdurig.
  • Door de analyse op basis van het onvermogen om toegang te krijgen tot basisvoorzieningen, dit is dan multidimensionale ontbering.

Voor het United Nations Development Programme (UNDP) betekent armoede het ontzegd zijn van opties en mogelijkheden om een acceptabel leven te leiden.

Dit programma gebruikt de Multidimensional Poverty Index (Multidimensionale Armoede Index) (MPI) als referentie om te bepalen wie er in armoede leeft. De VN heeft de MPI ontworpen om het effect en de intensiteit van de ontberingen waar mensen onder lijden te weerspiegelen.

De term marginalisatie is ook multidimensionaal. Het beïnvloedt individuen, groepen mensen en geografische regio’s. Daarom kun je marginalisatie op een aantal manieren bekijken, namelijk in termen van:

  • inkomen
  • gezondheid
  • onderwijs
  • toegang tot voorzieningen
  • huisvesting
  • schulden

Volgens Spicker, Alvares en Gordon (2009) kan marginalisatie dus leiden tot de volgende problemen:

  • dak- en thuisloosheid
  • stedelijke crises
  • etnische spanning
  • een toename van de langdurige werkloosheid
  • aanhoudend hoge armoedeniveaus

De rol van sociale voorzieningen in de strijd tegen armoede

Het lijdt geen twijfel dat sociale voorzieningen een belangrijke pijler zijn van een geïntegreerd gezondheidszorgsysteem. Deskundigen die elke dag werken om mensen in nood te helpen, nemen de tijd om elk individueel geval te bestuderen. Daardoor begrijpen ze ook de noodzaak van richtlijnen die aan elke situatie kunnen worden aangepast.

Hoewel er veel voorzieningen zijn die helpen bij het verbeteren of oplossen van problemen die zich voordoen, is het niet de bedoeling om alleen maar een pleister te plakken.

Daarom is het zo belangrijk om paternalisme te vermijden en te richten op empowerment. Sociale voorzieningen moeten met mensen werken en hen helpen de vaardigheden te ontwikkelen die ze nodig hebben om hun dagelijkse problemen het hoofd te bieden. Onderwijs is de enige manier om ervoor te zorgen dat armoede niet chronisch wordt.

Meestal moeten mensen aan bepaalde eisen voldoen om toegang te krijgen tot bestaande voorzieningen. Enkele van de beschikbare middelen zijn:

  • huur- of hypotheekhulp
  • voedselbonnen
  • kortingen of hulp op basis van inkomen voor vaste lasten
  • financiële hulp voor mensen die aan bepaalde inkomensdrempels voldoen
  • niet-premiegebonden pensioenen
  • hulp bij het vinden van werk
  • onderwijs
  • gezinsplanning en -organisatie

Hoewel geld dus uiterst belangrijk is om mensen uit de armoede te halen, moet de prioriteit liggen bij het vinden van langetermijnoplossingen voor mensen en gezinnen. De beste oplossing is dan ook het creëren van geïndividualiseerde projecten met haalbare doelen.

Tot slot is het doel van sociale voorzieningen niet het creëren van afhankelijkheid, maar het helpen ontwikkelen van een samenleving van vrije en autonome mensen. Mensen die dus in staat zijn hun problemen op te lossen en hun eigen leven te leiden.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Del Barrio, J.M., “Estructura Social y Desigualdades”. Universidad de Salamanca. Salamanca (2014)

  • Kliksberg, B. (1989). Cómo enfrentar la pobreza. Estrategias y.

  • Spicker, P., Álvares, L., & Gordon, S. (2009). Definiciones de pobreza: doce grupos de significados. Pobreza: Un glosario internacional, 291-306.

  • SÍNDIC DE GREUGES DE LA COMUNITAT VALENCIANA (2017). El papel de los servicios sociales generales en la lucha contra la pobreza y la exclusión social en los municipios valencianos durante la crisis.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.