Sertraline: hoe werkt het en wat zijn de bijwerkingen?

Sertraline is één van de meest bekende psychotrope — oftewel therapeutische — medicijnen voor de behandeling van klinische depressies, paniekaanvallen, sociale angststoornissen, post-traumatische stressstoornissen en obsessieve-compulsieve stoornissen. Je hebt misschien ook van sertraline gehoord onder zijn merknaam, Zoloft. Ook al geneest dit medicijn de bovengenoemde aandoeningen niet, het is wel bewezen effectief in het verminderen van negatieve gedachten en emoties (en de intensiteit hiervan).

Controversie steekt elke keer weer de kop op wanneer onderzoekers hun bevindingen over dit medicijn publiceren. Is medicatie echt nodig om dit soort aandoeningen te behandelen? En, zo ja, welke medicatie is het meest effectief? Moeten we de nieuwere, tweede en derde generatie medicatie kiezen of het toch bij de originele formules houden?

Deskundigen binnen de psychiatrie en psychologie vragen zich hetzelfde af. Het enige dat echt duidelijk is, is dat elke patiënt zijn eigen, unieke strategie vergt om zijn mentale stoornis te overwinnen. Sommige patiënten doen dit door therapie (in één van zijn vele vormen). Anderen zullen deze moeten aanvullen met een of andere farmacologische behandeling. Farmacologische behandelingen kunnen sterk wisselen in type medicatie en de dosis hiervan. Dit is een onderdeel van de zoektocht naar het gewenste effect.

Een paar jaar geleden deed ‘The Lancet‘ — een Brits, medisch tijdschrift — een onderzoek. Hierbij werd gekeken naar de verschillen in effectiviteit tussen een aantal psychotrope medicijnen bedoeld om depressie mee te behandelen. Volgens het onderzoek kwam Zoloft (sertraline) als duidelijke winnaar uit de test. Dit is een selectieve serotonine-heropnameremmer, afgekort als SSRI, uit het Engelse ‘selective serotonin reuptake inhibitor’. Vandaag de dag is dit nog steeds één van de meest effectieve en meest voorgeschreven medicatie tegen depressie. Laten we eens kijken naar de werking en bijwerkingen van sertraline.

Wat is sertraline en hoe werkt het?

Sertraline begint zo’n 4 tot 8 uur na de inname te werken. De gebruikelijke werking hiervan resulteert in meer rust in het hoofd van de patiënt, een verbeterde stemming en betere mentale controle. Het medicijn gaat heropname van serotonine tegen. Dit wilt zeggen dat sertraline de hoeveelheid serotonine die beschikbaar is in ons lichaam verhoogt.

Het is dus een middel dat een verandering aanbrengt in de manier waarop onze hersenen neurochemicaliën — neurotransmitters om precies te zijn — vervoert. Dat is natuurlijk direct van invloed op onze stemming. De manier waarop dit medicijn de patiënt specifiek beïnvloedt, is echter afhankelijk van verschillende dingen, zoals de ernst van de stoornis, mogelijke gewenning en interactie met andere medicatie.

In welke situaties kan sertraline nuttig zijn?

Zoals we al gezegd hebben, wordt sertraline over het algemeen bij klinische depressies toegepast. Het helpt emoties, gedachten en acties die zich vaak bij depressieve stoornissen voordoen onder controle te brengen. Sertraline zal dit soort aandoeningen echter niet als alleenstaand middel genezen. Om iemand van depressie te genezen, zal zo iemand naast medicatie ook andere middelen moeten implementeren. Psychologische therapie is hier het voornaamste voorbeeld van.

Bovenop de bewezen efficiëntie bij de behandeling van depressie, is sertraline ook bewezen nuttig gebleken in de volgende situaties:

• Post-traumatische stressstoornissen.
• Sociale angststoornissen en paniekaanvallen.
• Obsessieve-compulsieve stoornissen.

Bijwerkingen van sertraline

Sertraline is een psychofarmaceutisch middel. Zoals het woord ‘psychofarmaceutisch’ al suggereert, gaat het hier niet om een ‘normaal’ middel zoals paracetamol of een antihistamine-pen. Alleen een psychiater hoort sertraline voor te schrijven. Soms zal een huisarts dit ook doen — maar het is altijd aan te raden om voor dit soort middelen een psychiater in te schakelen. Selectieve serotonine-heropnameremmers mogen dan wel effectief zijn, maar ze zijn niet onschadelijk. Net zoals alle andere medicijnen kent dit middel zo zijn eigen mogelijke bijwerkingen. Deze zijn op hun beurt weer afhankelijk van een aantal factoren.

De eerste hiervan is de duur van de behandeling. De tweede is de toestand van de patiënt. We weten dat niet alle mensen hetzelfde zijn. Zodoende kan de één ook anders reageren op een middel dan de ander. Sommigen zullen slecht reageren op het medicijn terwijl anderen in redelijk korte tijd de positieve (en verwachte) effecten hiervan ondervinden.

Anderen zullen de richtlijnen niet volgens tijdens de toediening van de medicatie en hun eigen gezondheid op het spel zetten. Men moet erg voorzichtig zijn en de klinische richtlijnen precies volgen bij het nemen van dit soort medicijnen.

Laten we na deze waarschuwing kijken naar de voornaamste nadelige bijwerkingen van sertraline:

• Misselijkheid.
• Droge mond.
• Hoofdpijn.
• Buikpijn.
• Vermoeidheid of hypersomnie (overmatig slapen).

In het ergste geval kan het rillingen, hartkloppingen, een verminderd libido en urineverlies veroorzaken.

Laatste gedachten over sertraline

Een interest onderdeel van deze medicatie is dat de biobeschikbaarheid toeneemt wanneer we het tijdens een maaltijd innemen. Het is ook goed om te weten dat de effecten van het medicijn drastisch afnemen onder mensen die roken en/of drinken. De behandelend arts (dikwijls een psychiater) dient hiervan op de hoogte gebracht te worden wanneer hij op zoek gaat naar het medicijn dat het beste bij jouw gezondheidssituatie en behoeftes aansluit.

Sertraline wordt in ieder geval afgeraden voor kinderen, adolescenten, zwangere vrouwen en mensen met nier- of leverproblemen.

Kortom: we willen graag het belang van het opvolgen van de richtlijnen in de bijsluiter en van de behandelend arts benadrukken. Dit geldt voor alle medicijnen die je neemt. Psychofarmaceutische middelen, vooral sertraline, is vooralsnog één van de meest voorkomende therapeutische strategieën om depressieve stoornissen te behandelen. Deze medicijnen helpen ons beter te voelen zodat de rest van de behandeling ook een grotere kans heeft om aanslaan.