Selectieve waarneming, een onderzoek door Hastorf en Cantril

Hastorf en Cantril voerden een onderzoek uit dat zowel qua eenvoud als qua conclusies verrassend was. Het ondersteunde het idee van selectieve perceptie. Dit is een fenomeen waarbij onze overtuigingen en verlangens de werkelijkheid vervormen.

De studie van Hastorf en Cantril geeft een interessant voorbeeld van wat selectieve waarneming is. En hoe dit fenomeen zich manifesteert in alledaagse situaties. Selectieve waarneming verwijst naar de vertekende manier waarop je waarneemt wat er gebeurt in overeenstemming met je eigen overtuigingen. Met andere woorden, je ziet vaak alleen wat je wilt zien.

Albert H. Hastorf en Hadley Cantril voerden het onderzoek uit. Het werd gepubliceerd in het Journal of Abnormal and Social Psychology in 1954. Hoewel ze de theorie van selectieve waarneming niet vaststelden, bevestigde hun onderzoek het wel.

Selectieve waarneming is een cognitieve bias. Het treedt op wanneer je alleen geloof hecht aan gebeurtenissen of woorden die overeenkomen met je eigen verlangens of overtuigingen. In feite negeer je alles wat daarmee in tegenspraak is. Laten we eens kijken hoe de casestudie van Hastorf en Cantril dit fenomeen ondersteunt.

De casestudie van Hastorf en Cantril

Het onderzoek betrof een voetbalwedstrijd die plaatsvond in 1951. De wedstrijd ging tussen twee iconische clubs uit de Verenigde Staten, de Dartmouth Indians en de Princeton Tigers. Deze twee teams waren grote rivalen. Daarom was het een zeer belangrijke wedstrijd voor de fans.

Het hoogtepunt van de wedstrijd vond plaats toen de belangrijkste speler van Princeton de wedstrijd moest verlaten vanwege een gebroken neus. Bovendien moest een van de belangrijkste spelers van Dartmouth het veld verlaten vanwege een beenbreuk.

Deze verwondingen werden veroorzaakt door overtredingen van spelers. Hastorf en Cantril voerden hun onderzoek uit om na te gaan hoe de overtredingen werd ervaren door de fans van beide teams. Ze vroegen een groep psychologiestudenten van Princeton en Dartmouth, die de wedstrijd of een opname ervan hadden gezien, om een vragenlijst in te vullen.

De resultaten van de vragenlijst

Zoals de onderzoekers verwachtten, waren de twee sets resultaten heel verschillend. Een van de vragen ging bijvoorbeeld over welk van de twee teams als eerste gemeen speelde. 86 procent van de Princeton studenten zei dat het de Dartmouth spelers waren. 53 procent van de Dartmouth studenten zei dat beide teams schuld hadden.

Maar slechts 42 procent van de Dartmouth-studenten vond dat het spel ruw en vies was geweest. Aan de andere kant vond 93 procent van de Princeton-studenten van wel.

Wat het aantal overtredingen betreft, schatten de Princeton-studenten dat Dartmouth de regels twee keer zo vaak had overtreden als Princeton. De Dartmouth-studenten maakten een vergelijkbare, zij het niet zo radicale, inschatting.

Selectieve waarneming

Het onderzoek van Hastorf en Cantril had de neiging om te bewijzen dat iedereen ziet wat hij wil zien, in overeenstemming met zijn verlangens en interesses. In dit geval besteedden Princeton-studenten meer aandacht aan de stimuli die suggereerden dat hun team eerlijker had gespeeld. Ze negeerden echter het feit dat Princeton ook een ruwe wedstrijd had gespeeld.

Dartmouth studenten probeerden de acties van hun team te bagatelliseren en legden meer nadruk op de excessen van Princeton. Toen sommige studenten zagen dat het bewijs hun verhaal niet ondersteunde, gingen ze zelfs zover om te zeggen dat de video nep was en niet overeenkwam met wat er echt was gebeurd.

Selectieve waarneming komt in ons dagelijks leven voor zonder dat we het merken. Het gebeurt vaak als er twee mensen, groepen, partijen of teams in conflict zijn. Elk individu vindt het moeilijk om de ideeën en acties van de tegenpartij objectief te bekijken.

Dit betekent dat er vaak oneerlijke beoordelingen worden gemaakt. Wanneer er echter sprake is van meer empathie, neemt de vooringenomenheid af.