Omgaan met dementie als familie: conflicten oplossen
Ziekten zoals dementie zijn de belangrijkste oorzaak van afhankelijkheid in ontwikkelde landen. Hoe beïnvloedt deze situatie de familie? En hoe kunnen we als familie omgaan met dementie?
De laatste jaren is de levensverwachting aanzienlijk gestegen: we leven langer en beter. Dit is duidelijk positief. Het betekent echter ook dat er gezondheidsproblemen zijn ontstaan die voorheen niet voorkwamen.
Een van deze problemen is dementie. Het verstrijken van de tijd brengt in sommige gevallen cognitieve achteruitgang met zich mee. Dit maakt het moeilijk om alleen te leven en dagelijkse taken uit te voeren.
“Dementie is als een moment van twijfel waarin ik niet weet of ik mijn ogen of mijn geheugen moet vertrouwen, want beide lijken dezelfde verraderlijke fouten te begaan.”
-John Katzenbach-
Omgaan met dementie: conflicten
Binnen elke familie is er wel sprake van conflicten. Meestal worden deze conflicten opgelost, in positieve of negatieve zin, afhankelijk van het probleemoplossend vermogen van elk familielid. Maar wanneer een lid van de familie lijdt aan dementie, kunnen argumenten en spanning toenemen.
Dementie gaat tenslotte gepaard met talloze stressoren die voorheen niet bestonden. Ten eerste is er vaak een gebrek aan informatie over de ziekte. Bovendien is het moeilijk te zeggen hoe de ziekte zal evolueren. Dit creëert onzekerheid binnen de familie.
“Dementie verslindt de gedachten van de patiënt en vernietigt op zijn beurt de gevoelens van degenen die hem/haar liefhebben en verzorgen.”
-Nolasc Acarin Tusell-
Daarbij komt dat de zorg voor iemand met dementie behoorlijk hoge kosten met zich mee kan brengen. Vooral omdat het nodig kan zijn dat we hulp inhuren, moeten betalen voor een lidmaatschap van een dagcentrum, of onze dierbare in een bejaardentehuis moeten plaatsen.
Conflicten kunnen ontstaan omdat een familie zoveel middelen en tijd nodig heeft dat er niets meer over is wanneer andere familieleden hulp nodig hebben.
Tot slot komen vaak meningsverschillen over de zorg voor de persoon met dementie naar voren. Zo kunnen er conflicten ontstaan over de beslissingen die worden genomen. Familieleden kunnen elkaar bijvoorbeeld verwijten dat bepaalde beslissingen eerder voortkomen uit egoïsme dan uit de belangen van de patiënt.
Waarom blijven deze conflicten hangen?
Nu we weten waardoor conflicten ontstaan, moeten we begrijpen waarom ze onopgelost blijven. Vervolgens kunnen we leren hoe we ze moeten oplossen. Het zijn vooral communicatieproblemen die voorkomen dat familieleden tot een alternatief komen dat iedereen tevreden stelt.
Deze blokkering van communicatie zorgt er vaak voor dat sommigen moeite hebben om uit te drukken hoe ze zich voelen en wat ze denken over dementie. Maar niet alleen dat, wanneer er sprake is van een gespannen situatie kan het moeilijk zijn voor sommigen om om hulp te vragen, wat de frustraties en ruzies alleen maar doet toenemen.
Ook kan het zo zijn dat de kinderen of andere familieleden in het verleden problemen hebben gehad met de persoon die nu ziek is. Dit kan schuldgevoelens veroorzaken en ertoe leiden dat sommige familieleden agressiever reageren dan anderen.
Tot slot komt het voor dat de kinderen verwikkeld raken in een soort strijd om wie de beste verzorger is.
Wat kunnen we doen om conflicten op te lossen?
Wanneer een familielid dementie heeft, zal dit voor alle naasten een complexe situatie creëren. Het is echter mogelijk om conflicten te minimaliseren. Hiervoor is het belangrijk om alle schadelijke ontwikkelingen die het proces beïnvloeden, aan te pakken.
Communicatie is het eerste en een van de meest belangrijke punten om aan te werken. In staat zijn om onze emoties en meningen met betrekking tot de ziekte tot uitdrukking te brengen, zal helpen om ruzies op te lossen.
Bovendien moeten we niet vergeten dat een familie die communiceert en coherent is, beter in staat is om elkaar te ondersteunen.
“Hij vraagt om een hand die de zijne vasthoudt, een hart dat om hem geeft, en een geest die voor hem denkt als hij het niet kan; iemand om hem te beschermen tijdens zijn reis door de gevaarlijke bochten van dit labyrint. ”
-Diana Friel-
Daarbij komt dat een flexibele houding ten opzichte van de veranderende rollen en routines die de zorg voor de dierbare met zich meebrengt, ervoor zal zorgen dat deze zich beter gesteund voelt.
Tot slot moeten we leren om op een gerichte manier beslissingen te nemen. Dit alles zal de familie helpen zich veel beter aan dementie aan te passen en het leed dat deze vreselijke ziekte veroorzaakt, zoveel mogelijk te beperken.
Afbeeldingen met dank aan Cristian Newman, Tiago Muraro en Alex Boyd