Niet-cognitieve vaardigheden: wat zijn dat?

Niet-cognitieve vaardigheden zullen van cruciaal belang zijn voor de toekomst. Creativiteit, emotionele intelligentie, zelfbewustzijn en communicatievaardigheden zullen van essentieel belang zijn.
Niet-cognitieve vaardigheden: wat zijn dat?
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Niet-cognitieve vaardigheden definiëren een grote verscheidenheid aan vaardigheden, zoals probleemoplossing, bewustzijn, motivatie, doorzettingsvermogen, teamwerk, enz. Volgens deskundigen op het gebied van organisatiepsychologie zijn dit vaardigheden die van cruciaal belang zullen zijn op de arbeidsmarkt en bij de sociale transformaties die binnenkort zullen plaatsvinden.

We hebben het over wat de “vierde industriële revolutie” wordt genoemd, een tijdperk dat al is begonnen en dat gericht is op technologische innovatie.

Over een paar jaar zullen we behoefte hebben aan hoogopgeleide werknemers. En dan hebben we het niet alleen over mensen met een universitaire of postdoctorale opleiding. In feite zal de toekomst toebehoren aan mensen met een goede beheersing van psycho-emotionele, ethische en gedragsstrategieën.

Hoewel velen een enigszins vage scheidslijn zien tussen cognitieve en niet-cognitieve vaardigheden, zijn er in werkelijkheid op sommige gebieden echt duidelijke verschillen. Door ze te begrijpen en ze in onderwijsprogramma’s op te nemen, kunnen we generaties krijgen die beter voorbereid zijn op toekomstige uitdagingen.

In het huidige onderwijs zou veel meer aandacht moeten worden besteed aan de vroege ontwikkeling van niet-cognitieve vaardigheden.

Oplichtend brein

Niet-cognitieve vaardigheden

Wanneer we denken aan een opgeleid persoon, denken we onmiddellijk aan iemand met een goed cv. Onderwijs is inderdaad ook lange tijd synoniem geweest met het consolideren van harde vaardigheden (theoretische en procedurele basiskennis voor de uitvoering van een reeks specifieke gebieden).

De laatste jaren is deze aanpak echter aan het veranderen en hebben we nu behoefte aan andere soorten profielen. In een steeds meer gerobotiseerde, gemechaniseerde en gedigitaliseerde samenleving zal het voor de uitoefening van bepaalde functies niet meer volstaan om gewoon over goede cognitieve vaardigheden te beschikken

Er kunnen zelfs robots zijn die ons op dat vlak overtreffen. Er zal een andere klasse van meer transversale middelen nodig zijn, in overeenstemming met deze volgende industriële revolutie. Niet-cognitieve vaardigheden zijn de toekomst en bestaan uit patronen van gedachten, gevoelens en gedragingen die niet alleen verband houden met werksettings. Het zijn levensinstrumenten (Borghans et al. 2008).

We hebben het over sociaal-emotionele of gedragskenmerken die geen vaste persoonlijkheidskenmerken zijn, maar die we kunnen leren en ontwikkelen in de loop van de tijd.

De Universiteit van Padua (Italië) heeft onderzoek verricht (Engelse link) waaruit blijkt dat niet-cognitieve vaardigheden relevante effecten hebben, zowel op schoolprestaties als op de arbeidsmarkt. Het is belangrijk ze te bevorderen omdat ze mensen in staat stellen een goede cognitieve, emotionele en sociale ontwikkeling door te maken.

Laten we eens nagaan waar niet-cognitieve vaardigheden uit bestaan. We zullen ze elk afzonderlijk behandelen.

Zelfbeheersing

Zelfbeheersing is het vermogen om onszelf onder controle te houden. Het is het vermogen om onze eigen gedachten, emoties en gedrag in het algemeen te beheersen. Dit gebeurt vanuit een globaal perspectief, waarbij niet alleen rekening wordt gehouden met het huidige moment.

Kritisch denken

In onze steeds complexere samenleving die bezaaid is met nepnieuws, post-waarheden en halve waarheden, is kritisch denken een levensader geworden. De filosoof Francis Bacon beweerde dat dit vermogen het verlangen om te zoeken, het geduld om te twijfelen en de bereidheid om te mediteren impliceert.

Kritisch denken is een van de beste niet-cognitieve vaardigheden. Het definieert het vermogen om een onderscheid te maken tussen grove en briljante argumenten, tussen de gegevens die waarde hebben en de gegevens die niets bijdragen. Het is dankzij kritisch denken dat we vooroordelen en stereotypen, maar ook onwaarheden opzij kunnen zetten.

Probleemoplossend vermogen

Als we betere strategieën hadden om problemen op te lossen, zouden we aan mentale gezondheid en menselijk potentieel winnen. Proactief handelen, creatief zijn bij het bedenken van oplossingen, weten hoe je een open geest kunt bewaren en omgaan met stress zijn geweldige hulpmiddelen in het leven.

Doorzettingsvermogen

Doorzettingsvermogen is ons vermogen om standvastig te zijn bij het verwezenlijken van onze doelen. Dit vermogen, samen met het vorige, is wat goede resultaten oplevert als het gaat om het nastreven van onze eigen individuele doelen.

Doorzettingsvermogen houdt rechtstreeks verband met zelfeffectiviteit, de overtuiging dat een taak met succes kan worden uitgevoerd.

Empathie

Empathie is het vermogen om ons in de plaats van een ander te stellen. In feite, om de emoties van de andere persoon te herkennen en ook te voelen. Dit is misschien wel de meest elementaire niet-cognitieve vaardigheid, die de ontwikkeling van een gezonde, op het algemeen welzijn gerichte sociabiliteit impliceert.

Ook aan empathie moet worden gewerkt. Mensen die niet goed met hun empathie kunnen omgaan, krijgen immers te maken met medelijdenmoeheid of nemen egoïstische beslissingen om emotionele pijn te vermijden.

Emotionele gezondheid en emotionele intelligentie

Gezondheid en ook emotionele intelligentie zijn belangrijke niet-cognitieve vaardigheden. Ze houden in dat we weten hoe we onze emoties en die van anderen kunnen begrijpen. Daardoor kunnen we ernaar handelen.

De vaardigheden om te reguleren wat we voelen op elk moment en om deze psychofysische toestanden in ons voordeel te plaatsen, bemiddelt ons succes en welzijn.

Sociale vaardigheden

Wat hebben we aan vijf doctoraten en een schitterende cv als we bijvoorbeeld niet weten hoe we met anderen moeten communiceren? Sociale vaardigheden zijn gedragingen die erop gericht zijn ons sociaal te integreren, onze doelen te bereiken en voor onze rechten op te komen, onder andere. Enkele van de belangrijkste sociale vaardigheden zijn onder andere:

  • Assertiviteit.
  • Communicatieve vaardigheden.
  • Actief luisteren.
  • Omgaan met vijandigheid.
  • Zelfbevestiging, onze rechten verdedigen.
  • Uitdrukken en aanvaarden van kritiek.
  • Leren zich te verontschuldigen.
  • Leren om positieve en negatieve emoties te uiten.

Motivatie om te leren en te ontdekken

Niet-cognitieve vaardigheden zouden zinloos zijn zonder motivatie. Het is deze psychologische dimensie die ons, als mensen, drijft. Het omvat gebieden als nieuwsgierigheid, passie, het aanleren van gewoonten, het verlangen om te leren en te ontdekken, het vermogen om onszelf te verbeteren… De lijst gaat maar door.

Veerkracht

De toekomst houdt grote uitdagingen voor ons in. Maar deze uitdagingen zullen ons soms falen, meerdere frustraties en teleurstellingen brengen. Te midden van deze complexiteit zal niets zo doorslaggevend zijn als veerkrachtig te zijn en herhaaldelijk weer op te staan en te leren van onze fouten en negatieve ervaringen.

Veerkracht gaat over het zien van kansen temidden van moeilijkheden. Het is een niet-cognitieve vaardigheid die we allemaal moeten ontwikkelen.

Lachende collega's

Eigenwaarde

Eigenwaarde verwijst naar de subjectieve evaluatie van het zelfbeeld. Dit proces varieert gedurende het hele leven. Zowel externe factoren (succes of mislukking) als interne factoren (zelfperceptie, bijvoorbeeld) beïnvloeden het niveau van eigenwaarde.

Arbeidsethos en verantwoordelijkheid voor de gemeenschap

Wij beschouwen arbeidsethos als een essentiële waarde die het samenleven in werkomgevingen verbetert. Het betekent leren collega’s te respecteren en verantwoordelijk, toegewijd en eerlijk te zijn. Deze niet-cognitieve vaardigheden kunnen naar een hogere rang stijgen wanneer de mens zich inzet voor de samenleving.

Dit engagement impliceert de authentieke wens om het te verbeteren, bij te dragen tot de vooruitgang ervan, en te streven naar harmonie in de gemeenschap of het bereiken van rechtvaardigheid.

Hoe niet-cognitieve vaardigheden te ontwikkelen

Zoals u nu wellicht hebt afgeleid, worden niet-cognitieve vaardigheden het hele leven lang aangeleerd. Bovendien is de verwerving ervan een langdurig proces en moet aan deze kwaliteiten worden gewerkt en moeten ze in de loop van de tijd worden verbeterd. We gaan een aantal nuttige strategieën in dit verband bekijken:

  • Op onderwijsgebied: studentenvergaderingen organiseren waar studenten hun mening kunnen geven en daarnaast verbeteringen in hun klas kunnen voorstellen.
  • Rollenspel. Iedereen wordt gevraagd een rol te spelen in een denkbeeldige situatie. Vervolgens oefenen ze het meest geschikte gedrag voor elk scenario.
  • Oefen ontspanning. Voor emotioneel beheer en concentratie.

In essentie behoren dit soort noodzakelijke en verrijkende vaardigheden tot de werk- en levensvaardigheden. Die moeten we bij de nieuwe generaties bevorderen. Zoals we al eerder zeiden, worden veel van deze vaardigheden in de loop van de tijd ontwikkeld en verfijnd.

Dit gezegd zijnde, hoe eerder we deze zaden in de geesten van onze kinderen planten, hoe eerder we in staat zullen zijn een bekwamere, meer geëngageerde en briljantere samenleving te vormen.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Brunello, Giorgio, and Martin Schlotter. 2011. Non-Cognitive Skills and Personality Traits: Labour Market Relevance and Their Development in Education & Training Systems. Discussion Paper No. 5743. IZA.
  • Dee, T. S., and M. R. West. 2011. “The Non-Cognitive Returns to Class Size.” Educational Evaluation and Policy Analysis, vol. 33, no. 1, 23–46.
  • García, Emma. 2013. What We Learn in School: Cognitive and Non-Cognitive Skills in the Educational Production Function. Columbia University.
  • Gintis, Herbert. 1971. “Education, Technology, and the Characteristics of Worker Productivity.” The American Economic Review, vol. 61, no. 2, 266–279.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.