Neuro-architectuur: de impact van de omgeving op de hersenen
De neuro-architectuur is een discipline die onderzoekt hoe de omgeving de hersenen en ons gedrag verandert. In dit artikel vertellen we jou de belangrijkste architecturale elementen die onze geestelijke toestand beïnvloeden.
Misschien lijkt de neuro-architectuur een nieuw vakgebied. Eigenlijk is het echter bijna 70 jaar oud. De doelstelling is ruimtes te scheppen van geluk, welzijn en productiviteit. Het heeft met andere worden als doel gebouwen te creëren die stress en angstgevoelens verminderen.
In dit vakgebied werken architecten en neurowetenschappers samen. Het doel is ruimtes en gebouwen te ontwerpen die gericht zijn op het voorzien van optimale voorwaarden voor de mensen die ze innemen.
Dit wetenschappelijk samenwerkingsverband is gebaseerd op meerdere architecturale bestanddelen. Het overweegt bijvoorbeeld de plaats van de ramen, de hoeken voor de muren en de meubelen, de kleuren, de texturen, open ruimtes en geluiden, naast vele andere aspecten.
Wat is neuro-architectuur?
Deze discipline helpt gebouwen te creëren die de werking van de hersenen beïnvloeden. Met dit voor ogen zou je kunnen zeggen dat dit vakgebied teruggaat tot de eerste gotische gebouwen. Als wetenschap is het echter veel jonger dan dat. Eigenlijk kan je zeggen dat de neuro-architectuur voor het eerst opdook ongeveer 25 jaar geleden.
De neuro-architectuur is een vakgebied dat geïnteresseerd is in hoe de omgeving de hersenchemie en emoties, gedachten en gedragingen wijzigt.
Dr. Fred Gage is een neurowetenschapper aan het Salk Institute for Biological Studies. Hij interesseerde zich voor de effecten van omgevingsveranderingen op de hersenen. Gage richt zich op het begrijpen van de manier waarop de hersenen de ruimte interpreteren, ontleden en heropbouwen die hen omringt.
De neurowetenschap verschaft dus waardevolle aanwijzingen die architecten kunnen gebruiken om ruimtes te scheppen en in te delen. Bepaalde omgevingen zorgen er namelijk voor dat de hersenen mechanismen op gang brengen die de noodzakelijke hormonen produceren voor de ontwikkeling van bepaalde emoties en gewaarwordingen.
De psychosociale invloed van de architectuur
De schatting is dat mensen meer dan 90% van hun tijd in gebouwen doorbrengen. We weten nu ook dat de omgeving een impact op de hersenen heeft. Het is dus belangrijk dat we menselijkere en gezondere gebouwen oprichten die voor welzijn zorgen. De neuro-architectuur richt zich zowel op de esthetische als op de symbolische aspecten.
Deze neurowetenschap kan de hersenen in kaart brengen. Het verschaft ook een inzicht in wat de hersenen stimuleert en welke soorten dingen de hersenen activeren. Met dit gegeven in het achterhoofd werkt de neuro-architectuur met begrippen als de hoeveelheid licht en de projectie van het licht of met de hoogte van de plafonds.
Deze discipline weet hoe we de creativiteit en de productiviteit kunnen beïnvloeden. Het houdt ook rekening met welke architecturale elementen een samenwerkend effect of een behoefte aan privacy teweeg kunnen brengen in de hersenen.
De neuro-architectuur en de verschillende elementen
We weten al dat verschillende architecturale elementen onze geestelijke toestand beïnvloeden. Wat we bijvoorbeeld weten, is dat architecturale ontwerpen met zichtbare of scherpe hoeken het optreden van stress bevorderen.
Rechthoekige ruimtes geven mensen het gevoel dat ze ingesloten zijn. Verlichting is nog een ander belangrijk elementen. Slecht kunstmatig licht dwingt de hersenen om harder te werken. Dit heeft een invloed op de productiviteit.
Hoge plafonds zijn geschikt voor creatieve en artistieke activiteiten. Anderzijds bevorderen lage plafonds de concentratie en routinematig werk. Kleuren kunnen de gemoedstoestand beïnvloeden. Dat betekent dus dat ze een invloed hebben op het nemen van beslissingen en op de houding.
Groenachtige kleuren laten bijvoorbeeld de hartslag dalen en verlichten stress. Anderzijds stimuleert rood de cognitieve en de aandachtsprocessen. Om die reden zijn rode tinten een geweldig hulpmiddel bij taken die geestelijke concentratie vereisen.
Symbiose met de natuur
De afgelopen jaren begint de neuro-architectuur in te zien hoe belangrijk ruimtes in open lucht en de natuur zijn voor een goede werking van de hersenen.
Ze zijn namelijk even fundamenteel als het opnieuw opladen van een batterij in elektronische toestellen. De natuur geeft de hersenen het vermogen om even los te komen en opnieuw op te laden.
Wat betreft even loskomen is er nog een ander belangrijk element namelijk de auditieve cortex. Dit hersengebied zorgt voor de interpretatie van geluidstrillingen.
We weten dat het een extra dosis dopamine vrijmaakt als de persoon dit gebied activeert met muziek die hij of zij leuk vindt. Dopamine is het hormoon dat de concentratie tijdens het werk verbetert.