Narratieve bemiddeling en conflictoplossing

Narratieve bemiddeling is een benadering gebaseerd op de kracht van het gesproken woord. Het doel van deze methode is om persoonlijk narratief te gebruiken om alle bij een conflict betrokken partijen te helpen de situatie vanuit een ander perspectief te zien.

Narratieve bemiddeling is een techniek voor het oplossen van conflicten. Het is gebaseerd op hoe mensen de discrepanties of tegenstrijdigheden waar ze helemaal in opgaan structureren en beschrijven.

Het is belangrijk te vermelden dat persoonlijke taal weergeeft hoe een persoon de wereld ziet, wat vervolgens vaak waardevolle aanwijzingen geeft over de ware aard van een conflict.

Over het algemeen is narratieve bemiddeling nuttig om elke partij ertoe te brengen hun interesses en persoonlijke behoeften te uiten. Op die manier kunnen bemiddelaars namelijk individuele verhalen deconstrueren om het probleem op te lossen op een manier die intrapersoonlijk en interpersoonlijk begrip bevordert.

Het oplossen van conflicten begint wanneer je de hoofdoorzaak van het probleem identificeert. Misschien denk je bijvoorbeeld dat je boos bent op iemand omdat hij of zij niet met je meewerkt.

Dit toont aan dat, als je mensen kunt aanmoedigen om hun kant van het verhaal te vertellen en vervolgens de manier waarop ze hun conflict vertellen analyseert, dit soort details naar de oppervlakte komen.

De basisconcepten van narratieve bemiddeling

Om narratieve bemiddeling te begrijpen, moet je eerst bekend zijn met een aantal concepten die inherent zijn aan deze methode:

• Conflict narratief. De manier waarop elke persoon een verhaal over het conflict creëert. Het geeft aanwijzingen over de elementen en aspecten die zij als problematisch beschouwen en hun standpunt bepaalt.
• Alternatieve narratief. De ideale situatie waarin alle partijen het conflict kunnen overwinnen. Nogmaals, alle partijen gebruiken persoonlijke taal om zo uit te drukken wat ze willen en wat ze bereid zijn om te doen om een oplossing te vinden.
• Metanarratieven. De regels en waarden die impliciet voorkomen in het conflictverhaal en ook in het alternatieve verhaal.

Narratieve elementen

De kenmerken van de verhalen die mensen over een conflict vertellen, is een ander belangrijk aspect van narratieve bemiddeling. Deze elementen vormen namelijk de basis voor het deconstructieproces (Engelse link) van het echte conflict. De karakteristieke elementen zijn de volgende:

• Verhaallijn. De manier waarop een individu in het algemeen de oorzaak van het probleem beschrijft, de verandering die tot het conflict heeft geleid, de complicerende factoren en wat vervolgens een oplossing mogelijk zou maken.
• Onderwerp. Het concrete aspect waar het conflict over gaat.
• Context. De fysieke en sociale omgeving waar het probleem zich voordoet.
• Personages. Iedereen die betrokken is bij het conflict (op de een of andere manier).

Het narratief van de ene persoon over een problematische situatie is meestal heel anders dan dat van een ander. Het lijkt vaak alsof ze het hebben over twee heel verschillende kwesties.

Technieken narratieve bemiddeling

Narratieve bemiddeling maakt gebruik van verschillende technieken om conflicten op te lossen. Het uiteindelijke doel is om een gemeenschappelijk verhaal op te bouwen waar alle partijen het over eens kunnen zijn.

Dit narratief moet ook iedereen vertegenwoordigen en leiden tot een verenigd alternatief verhaal. Om dat te doen, kunnen bemiddelaars een of meer van de volgende technieken gebruiken:

• Dubbel luisteren (Engelse link). Dit houdt in dat je let op de negatieve beschrijvingen van een persoon en deze vervolgens positief maakt. Een uitspraak als “haar egoïsme stoort mij” wordt bijvoorbeeld “ik zou graag willen dat ze genereuzer is.”
• Parafraseren. Hier synthetiseert de bemiddelaar zoveel mogelijk wat elke persoon vertelt. Ze gebruiken de verhaallijn als basis en vatten de oorzaak, de verandering en de complicerende factoren samen. Dit stimuleert elke partij om zo via de bemiddelaar naar elkaar te luisteren.
• Heroverweging. Dit bestaat uit kennis te nemen van de agressieve uitingen die de verschillende partijen gebruiken en deze vervolgens op een verzoenende manier her te gebruiken. Als iemand bijvoorbeeld zegt “hij is een leugenaar,” komt de bemiddelaar tussenbeide met een zin die lijkt op deze: “misschien bedoel je dat je enkele inconsistenties opmerkt in wat hij zegt.”
• Externalisatie. De bemiddelaar helpt de partijen bij het identificeren van het meest negatieve gevoel dat de tegenpartij oproept. Als het gevoel bijvoorbeeld woede is, zullen de partijen die deelnemen aan de conflictoplossing dieper ingaan op hun ervaring van die woede en hoe deze zich manifesteert.
• Toevoeging van andere narratieven. Dit is vergelijkbaar met bijvoorbeeld een rollenspeltechniek. De bemiddelaar vraagt de betrokken partijen namelijk om zich in de schoenen van een neutrale partij te verplaatsen om het conflict vanuit een ander perspectief te zien. Bijvoorbeeld, wat zou een politieagent zeggen over wat je ons net vertelde?

Conclusie

Al deze technieken proberen het verhaal van elke partij te deconstrueren. Het doel is om daardoor de verhalen opener, flexibeler en begrijpelijker te maken voor alle betrokkenen. Deze technieken werken doorgaans goed in organisatorische contexten.