Leringen uit "De standvastige tinnen soldaat" van Hans Christian Andersen
Men zegt dat Hans Christian Andersen de zoon was van een schoenmaker en een wasvrouw en dat dit hem voor altijd getekend heeft. Zijn nederige afkomst stelde hem inderdaad in staat contact te maken met de onderbuik van de samenleving en de diepste krochten van de mens te begrijpen.
In een periode van zijn leven moest hij zelfs bedelen. Hij vond onderdak in zijn verbeelding om aan deze ongelukkige werkelijkheid te ontsnappen.
Als fervent lezer en begiftigd met een uitzonderlijk artistiek vermogen, slaagde Andersen erin om zijn eerste gedicht te publiceren toen hij twintig was. Het was getiteld The Dying Child. Ontberingen, liefdesverdriet en tegenslag liggen aan de basis van veel van zijn werk. Waarschijnlijk omdat zijn eigen bestaan een tijdlang vol ontbering en verdriet zat (Engelse link).
In de loop der tijd zijn Andersen’s klassieke verhalen subtiel veranderd om ze minder wreed te maken. Dat komt omdat men vond dat de boodschappen die ze boden niet bijzonder geschikt waren voor kinderen die in de laatste twee eeuwen waren geboren. De Standvastige Tinnen Soldaat is zo’n verhaal dat de moeite waard is om te herstellen om de leringen die het bevat uit te leggen.
“Als we aan het eind van het verhaal komen, zul je meer weten dan nu.”
-Hans Christian Andersen-
De standvastige tinnen soldaat
De tinnen soldaat kwam tot leven in een kartonnen doos met vierentwintig van zijn broers. Het waren allemaal doorgewinterde soldaten, perfect gekneed in prachtige kleuren. Hij had echter een gebrek, hij miste een been. De figuurtjes waren gegoten uit een oude tinnen lepel, maar toen het tijd was om hem te gieten, was er niet genoeg materiaal over.
Hij was een tijdje gelukkig in zijn huis. Alle soldaatjes werden rond een kartonnen kasteel geplaatst. Bij de deur stond een prachtige ballerina van papier die op één been stond. De kleine tinnen soldaat was door haar gefascineerd, zodanig dat zijn koude tinnen hart meteen voor haar begon te kloppen. Hij werd onmiddellijk verliefd, vooral omdat hij dacht dat de ballerina net als hij een been miste.
De gelukkige tijden duurden echter niet lang. Op een keer werd hij op de vensterbank gezet en een windvlaag blies hem de straat op. De jongen die hem bezat, wilde graag zijn soldaat terug, en ging hem zoeken. Maar hoewel hij hem niet zag, stapte hij bijna op hem af. Het soldaatje, stoïcijns als altijd, schreeuwde niet. Hij bleef daar een tijdje liggen tot twee kinderen uit de buurt hem vonden.
De ongelukkige avonturen van het onverstoorbare soldaatje
De twee kinderen die het ongelukkige tinnen soldaatje vonden, bedachten een plan, om een papieren bootje voor hem te bouwen en dat in de goot te laten varen. De boot spoelde aan in een regenpijp waar een rat zat te wachten en hem vroeg tol te betalen. De boot voer verder en belandde in een kanaal, waar een vis de kleine soldaat opslokte.
Dat leek het einde van de kleine loden man, maar het lot wilde dat de vis werd gevangen, opengesneden en uiteindelijk werd opgediend als diner voor de familie van de jongen bij wie hij hoorde. Hij was weer thuis bij zijn mooie ballerina en vierentwintig broertjes en zusjes.
Zijn geluk was echter van korte duur. De jongen gooide hem zonder aanwijsbare reden in het vuur. De tinnen soldaat wist niet wat er gebeurde… Waarom smolt hij? Toch bleef hij standvastig naar de kleine ballerina staren. Plotseling voerde een luchtvlaag haar naar het vuur en werd ze onmiddellijk door de vlammen verteerd.
De volgende dag vond het dienstmeisje tussen de resten van de sintels en de as een klein tinnen hartje.
Het tinnen soldaatje maakt een reeks tragische episodes mee, maar geeft zich nooit gewonnen.
De lessen uit de standvastige tinnen soldaat
Er zijn vele publicaties geweest van dit Hans Christian Andersen verhaal (Engelse link). Soms is de titel veranderd. Het is De tinnen soldaat, De dappere tinnen soldaat en, meer algemeen, De standvastige tinnen soldaat genoemd. Maar, was onze hoofdpersoon een dapper personage? Laten we dat uitzoeken.
Het lot laat zich niet beheersen
In feite heeft de kleine tinnen soldaat niet eens de kans om dapper te zijn. Hij ondergaat gewoon alles wat het leven hem brengt. Inderdaad is geen enkele gebeurtenis het resultaat van zijn eigen handelen of niet-handelen. Het lot regeert. Toeval en noodlot veroorzaken de gebeurtenissen die hem in alle richtingen duwen en trekken en hij kan er niets aan doen.
Dit is nogal vreemd. Hij is immers een tinnen soldaat… Zou hij niet voorbestemd zijn voor strijd, vechten en confrontatie? Niet in dit geval. Niet in het verhaal van Hans Christian Andersen. Een van de lessen die we van hem leren is dat er in het leven niet altijd de mogelijkheid of gelegenheid is om dapper te zijn of te handelen.
Pijntolerantie en het acceptatiemechanisme
De standvastige tinnen soldaat is een voorbeeld van stoïcisme. Stoïcisme wordt gekenmerkt door acceptatie. Het soldaatje accepteert elke omstandigheid die op zijn pad komt. Hij schreeuwt het zelfs niet uit als hij langzaam smelt in het vuur.
Daarom is zijn karakter een voorbeeld van de moeilijke kunst van acceptatie te midden van tegenslag.
Beperkingen zijn niet altijd de reden achter tegenslag
Het eerste wat we ontdekken in Andersen’s verhaal is dat de hoofdpersoon een beperking heeft: hij mist een been. Er was geen lood over toen ze hem maakten, dus de kleine man is anders dan zijn regimentsgenoten. Maar, heeft dit feit invloed op de moeilijkheden waaraan hij wordt onderworpen? Nee.
In feite belemmert zijn manken hem niet en vormt het ook geen voordeel. Een soldaat met twee benen zou precies hetzelfde hebben meegemaakt. Op ongeveer dezelfde manier hebben in ons leven veel van de gebreken die we denken te hebben, in werkelijkheid geen invloed op wat ons overkomt.
“Hij voelde een vreselijke hitte, maar of het van de vlammen kwam of van zijn liefde wist hij niet.”
Wat overblijft is onze essentie
Ontegenzeggelijk heeft dit verhaal een trieste afloop. Het bevat echter ook een boodschap. De dood van de standvastige tinnen soldaat symboliseert namelijk een spirituele wedergeboorte, die waarin zijn ware essentie blijft, die van de liefde.
Ondanks alles wat ons kan overkomen, moeten we altijd bewaren wat ons kracht, betekenis en transcendentie geeft. Liefde is dat onverwoestbare materiaal dat altijd moet standhouden.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Andersen, Jens (2005) [2003]. Hans Christian Andersen: A New Life. New York, Woodstock, and London: Overlook Duckworth. ISBN 978-1-58567-737-5.
- Taylor, J. (1971). The psychology of Hans Christian Andersen’s “Little Tin Soldier.” Menninger Perspective, 2(6), 13–16.
- Wullschläger, Jackie (2002) [2000]. Hans Christian Andersen: The Life of a Storyteller. Chicago: The University of Chicago Press.