Hoe de keten van negatief denken te doorbreken?
Wanneer je overdreven en ongezonde emoties ervaart, zoals angst, woede, depressie, enz., komt dat omdat je een onrealistische en negatieve dialoog met jezelf onderhoudt. Dit is wat we kennen als een keten van negatief denken. Zoals Epicurus zei: “Mannen worden niet gestoord door dingen, maar door de opvattingen die ze over dingen hebben.”
Wanneer je dit soort negatieve emoties ervaart, heb je normaal gesproken de neiging om de verantwoordelijkheid ervoor neer te leggen bij externe omstandigheden. Dit kan de wereld zijn, het leven in het algemeen of andere mensen. Dit plaatst je in de positie van een slachtoffer, in plaats van iemand die de situatie onder controle heeft en ermee omgaat.
Je gedachten fungeren als realiteitsfilters. Daarom zal je perceptie en interpretatie van externe gebeurtenissen afhangen van wat je tegen jezelf zegt en of het realistisch is of niet.
Normaal gesproken worden deze gedachten in een keten geproduceerd. Dit betekent dat uit een bepaalde automatische gedachte een andere wordt afgeleid, en daaruit een andere. Deze leiden tot diepgewortelde irrationele overtuigingen die meestal extreem negatief en disfunctioneel zijn. Dit is de keten van negatief denken.
Laten we een voorbeeld nemen van een keten van negatief denken. Een jonge man komt naar zijn werk en lijdt aan angst vanwege zijn werk als verpleger. De jongeman schrijft de oorzaak van zijn angst toe aan iets externs. In dit geval is het zijn baan, die volgens hem extreem stressvol is.
Wat onze patiënt echter niet weet, is dat zijn stress niet te wijten is aan zijn werk, maar aan zijn manier van interpreteren en evalueren van de arbeidsvoorwaarden.
Als we in zijn hoofd zouden kijken, zouden we zelfs een reeks catastrofale, intolerante en veeleisende gedachten vinden. Dit zou de ware oorzaak zijn van zijn angstige toestand. Laten we eens kijken hoe het gesprek tussen patiënt en therapeut kan verlopen.
De negatieve denkketen
T: Vanwege je werk heb je slaapproblemen door stress vertelde je. Je zegt dat je baas je deze week veel complexe taken heeft gegeven en je heeft gevraagd deze snel uit te voeren. Wat dacht je toen hij je dat vertelde?
P: Ik dacht dat ik ze allemaal perfect en snel moest doen en dat ik het gewoon niet zou kunnen.
T: Oké, dus wat zou er gebeuren als je ze niet deed?
P: Mijn baas zou me bellen. Hij zou denken dat ik niet professioneel genoeg ben en ik zou echt gestrest raken.
T: Wat zou je baas dan doen en wat voor invloed zou dat op jou hebben?
P: Het zou verschrikkelijk zijn… Ik heb hard gewerkt om te zijn waar ik ben en zoals de dingen zijn… Ik zou mijn baan kunnen verliezen!
T: Wat zou er gebeuren als je je baan zou verliezen?
P: Nou, ik zou niet al mijn rekeningen kunnen betalen en bovendien zou ik me een complete mislukkeling voelen.
T: Als dit zou gebeuren, wat zouden dan de gevolgen zijn?
P: Ik zou niet kunnen leven, ik zou me een complete verspilling van ruimte voelen, en mijn leven zonder werk zou gewoon geen zin meer hebben.
Deze typische therapiedialoog weerspiegelt een reeks catastrofale gedachten die overdreven zijn. Dat komt omdat ze niet gebaseerd zijn op empirisch of logisch bewijs, maar vervormd zijn vanwege de irrationele overtuigingen van de patiënt.
“Alles wat we zijn is het resultaat van wat we hebben gedacht: het is gebaseerd op onze gedachten en bestaat uit onze gedachten.”
–Boeddha–
Een vicieuze cirkel
Door dit gesprek te analyseren, kunnen we zien dat overdrijvingen zijn afgeleid van een bepaalde gebeurtenis die waarschijnlijk niet zal plaatsvinden en dat, als het zou gebeuren, zeker niet zo erg zou zijn als de persoon denkt.
Verder beweert de patiënt slaapproblemen te hebben. In werkelijkheid veroorzaakt hij ze echter zelf vanwege het grote belang dat hij hecht aan absoluut alles in zijn leven.
Dit zorgt ervoor dat hij zich angstig voelt en niet goed kan slapen, en op zijn beurt zorgt het gebrek aan slaap ervoor dat hij slechter presteert op het werk. Dientengevolge wordt hij nog angstiger, produceert hij meer overdreven en dramatische gedachten en ervaart hij verdere slaapproblemen.
Dit alles wordt een spiraal zonder ontsnapping en vormt een emotionele cocktail die uiteindelijk resulteert in verlies of slechte prestaties op het werk. Dit zal uiteindelijk de angst van de patiënt bevestigen.
De cirkel doorbreken
Jij bent de eigenaar van je emoties. Jij bent verantwoordelijk voor hoe je je voelt. In feite bepaal je hoe je je wilt voelen, niet vanwege wat er met je gebeurt, maar vanwege je eigen dialoog.
Daarom, als je rationeel en realistisch denkt, beëindig je de vicieuze cirkel van negatief denken. Om deze reden moet je je fantasierijke geest niet laten denken wat hij wil en hoe hij het wil.
In feite moet je je geest trainen om te denken volgens de relevante gegevens, naar de realiteit. Neem het geval van onze patiënt. Er is geen zekerheid dat hij alles perfect moet doen. Perfectie bestaat inderdaad niet. Er is ook geen bewijs dat zijn baas zal denken dat hij niet professioneel is. Hij kan inderdaad veel begripvoller blijken te zijn dan de patiënt denkt.
Bovendien is het volkomen onrealistisch om te geloven dat hij door het verliezen van zijn baan niet meer zal kunnen leven en dat zijn leven geen zin meer heeft. Sterker nog, als een deur sluit, gaan er andere open en zijn er altijd duizenden alternatieven.
Toch kan hij het op dat precieze moment niet zien. Door zichzelf echter te dwingen zijn gedachten te hertrainen, zal hij de eindeloze spiraal deactiveren en een echt perspectief op zijn problemen krijgen.