Het verschil tussen hebben en bezitten

Op het eerste gezicht lijkt het alsof er geen onderscheid is tussen hebben en bezitten. De filosofie zegt echter iets anders. Dit artikel laat je het verschil zien.

In het dagelijks leven worden de begrippen hebben en bezitten door elkaar gebruikt. Er is echter een verschil. Hoewel ze synoniem lijken, maakt de filosofie onderscheid tussen de twee begrippen.

Als we kijken naar objecten en lichamen aan de ene kant en het bestaan aan de andere kant, gaan we het verschil in kwestie onderzoeken. We gaan zelfs verder en onderzoeken de ongelijkheid in de consumptiemaatschappij en het recht.

Hebben, volgens de filosofie

In de volksmond zeg je dat je iets hebt als je een bepaald voorwerp bezit. Maar de filosofie maakt een scheiding tussen deze twee begrippen. Het verschil wordt gemaakt in lichamelijke en existentiële zin.

De Universiteit van Navarra (Spanje) heeft een onderzoek (Spaanse link) uitgevoerd naar het begrip hebben. De onderzoekers keken naar de mening van de Franse filosoof en toneelschrijver Gabriel Marcel, die stelde dat hebben geassocieerd wordt met incarnatie.

Dit betekent dat het bestaan lichamelijk is, wat suggereert dat “je lichaam” en “jij” hetzelfde zijn. Het wezen en het lichaam zijn op deze manier verenigd. Daarom betekent hebben beschikken over lichamelijkheid.

Aan de andere kant definieert de Spaanse filosoof Leonardo Polo de mens als iemand die in staat is om te hebben. Met andere woorden, hebben verschijnt als een vermogen waarbij lichamelijkheid belangrijk is. Lichamelijk hebben is dus de meest basale vorm van hebben.

Zoals je kunt zien, is hebben vanuit filosofisch perspectief gekoppeld aan lichamen en objecten. Maar hoe zit het met bezitten? Betekent dat niet hetzelfde? Polo beweerde dat er een verschil is tussen hebben en bezitten. Voor hem is bezit een manier om dingen te kennen. Met andere woorden, hij legt een verband tussen bezitten en kennis.

Bezitten, vanuit filosofisch perspectief

Kennis is een van de onderwerpen die aan bod komen in Plato’s dialoog Theaetetus. In dit werk vindt een gesprek plaats tussen Socrates en Theaetetus over de aard van kennis of wetenschap. De tekst wijst op het verschil tussen hebben en bezitten.

Volgens de Revista de la Asociación Española de Neuropsiquiatría (Tijdschrift van de Spaanse Vereniging voor Neuropsychiatrie – Spaanse link)wordt hebben geassocieerd met het huidige moment. Je hebt bijvoorbeeld een object of, in dit geval, kennis. Je hebt het nu, op dit precieze moment.

Aan de andere kant wordt bezitten geïnterpreteerd als een potentialiteit. Je kunt bijvoorbeeld een laptop bezitten, maar je hebt hem misschien niet bij je op dit precieze moment. Daarom is bezit een potentialiteit. Het is er, maar niet noodzakelijk aanwezig in het hier en nu.

Het verschil tussen hebben en bezitten in de consumptiemaatschappij

De Duitse filosoof Erich Fromm heeft in zijn boek To Have or To Be? (1976) twee bestaanswijzen uit: een van zijn en een van hebben. Hij associeerde hebben met eigendom en bezit. De wereld staat tot je beschikking, klaar om je eigendom te worden, volgens de geschreven wetten.

Fromm ziet hebben als gerelateerd aan bezitten, omdat bezit een heilig recht is van de mens in industriële en consumptiemaatschappijen. Het komt voort uit het concept van privébezit: wat rechtens van jou is, is jouw bezit. Daarom is het jouw bezit, beweert een artikel (Spaanse link) in Economipedia.

Fromm wilde aantonen en waarschuwen dat de mens in de huidige samenlevingen een object is geworden. Hij beweerde dat we ons diepste en meest spirituele bestaan opzij hebben gezet, om voortdurend te zoeken naar het verwerven van eigendommen. Dit zijn objecten die klaar zijn om geconsumeerd te worden.

Hier komt echter de ethische waarschuwing. Hoewel je objecten kunt bezitten, is het niet mogelijk om mensen te beschouwen alsof ze je eigendom zijn. In feite is respect voor de existentiële dimensie van de mens het enige dat we kunnen redden in onze huidige samenlevingen. Maar het is de moeite waard om je af te vragen waar deze notie van eigendom vandaan komt.

Het recht op eigendom

Nu moeten we ons wenden tot het rechtsgebied. Filosofie en recht zijn nauw met elkaar verbonden. Een groot deel van de rechtspraaktheorie komt uit de rechtsfilosofie. Bovendien is het begrip eigendom filosofisch gebaseerd op het natuurrecht.

Het natuurrecht is niet opgeschreven, maar het heeft de kracht van de menselijke rede. Daarom kan het aan de mens worden opgelegd omdat het wordt erkend door het menselijk verstand. Het natuurrecht geldt voor iedereen, overal, op dezelfde manier.

Een artikel (Engelse link) gepubliceerd door de Universiteit van La Plata (Argentinië) beweert dat het recht op eigendom en dus op bezit gebaseerd is op het inherente vermogen van de mens om te verdedigen en op te eisen wat hem toebehoort. Bezit komt dus voort uit een menselijk vermogen dat door het natuurrecht wordt beschermd. Dit recht wordt dan een wettelijk recht.

Vanuit dit perspectief is bezitten een constitutief onderdeel van het menselijk wezen. Het is een natuurwet die wordt opgelegd en erkend door de rede zelf. In die zin heeft bezit een existentiële connotatie die ver afstaat van de lichamelijkheid van het hebben.

Is het nuttig om het verschil te weten tussen hebben en bezitten?

Op filosofisch niveau houdt het begrijpen van het verschil tussen hebben en bezitten in dat je je relatie met de wereld en met jezelf erkent. Het nodigt je uit om een houding van onthechting aan te nemen ten opzichte van materiële bezittingen en meer waarde te hechten aan de ervaring en persoonlijke groei die eruit voortkomen.

Je kunt het verschil tussen hebben en bezitten ook zien als een kans om een betekenisvoller leven te cultiveren. Dit betekent dat je een gezonde balans kunt bevorderen tussen je materiële behoeften en je spirituele welzijn.