Het dynamische model van psychoanalyse

Het dynamische model van de psychoanalyse verwijst naar een van de meest beschermende delen van onze psyche. In dit artikel onderzoeken we het.
Het dynamische model van psychoanalyse
María Alejandra Castro Arbeláez

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog María Alejandra Castro Arbeláez.

Laatste update: 18 augustus, 2023

Psychoanalyse erkent het belang van cognitieve, emotionele en sociale aspecten van geestelijke gezondheid. Ze houdt rekening met verschillende aspecten zoals het onbewuste, onderdrukking en seksualiteit. Bovendien gebruikt ze verschillende benaderingen om mensen te bestuderen. Het dynamische model van psychoanalyse is er daar één van.

Het dynamische model van de psychoanalyse is een benadering van persoonlijkheid die zeer vernieuwend was toen het werd gecreëerd. Ondanks veel kritiek wordt het vandaag de dag nog steeds besproken. We gaan deze methode verkennen en het belang ervan in de psychologie onderzoeken.

Bepaalde aspecten zijn zo inherent en essentieel voor ons als mens, dat we geneigd zijn ze te vermijden. De psychoanalyse biedt echter een andere visie; een visie die verder gaat dan een statische persoonlijkheid.

“Als je het leven wilt verdragen, bereid je dan voor op de dood.”

Sigmund Freud

De basisaannames van de psychoanalyse

  • Gedrag wordt bemiddeld door onbewuste motieven. De geest heeft inhouden en processen die ontoegankelijk zijn voor het bewustzijn, maar die wel van invloed zijn op oordelen, gevoelens en gedrag. Volgens Freud is de onbewuste geest de belangrijkste bron van menselijk gedrag.
  • Volwassen emoties vinden hun oorsprong in ervaringen uit de kindertijd. De psychodynamische theorie stelt dat de gebeurtenissen in de kindertijd een grote invloed hebben op het volwassen leven en zo de persoonlijkheid vormen. In feite kunnen gebeurtenissen uit de kindertijd onbewust blijven en problemen veroorzaken op volwassen leeftijd.
  • Al het gedrag heeft een oorzaak, zelfs versprekingen. Psychoanalyse is sterk deterministisch. Zij is van mening dat gedrag volledig wordt veroorzaakt door onbewuste factoren waarover we geen controle hebben. Daarom kunnen onbewuste gedachten en gevoelens worden overgebracht naar de bewuste geest in de vorm van versprekingen.
  • De persoonlijkheid bestaat uit drie delen, het id, het ego en het superego. Het id is de primitieve en instinctieve component van de persoonlijkheid. Het bestaat uit alle geërfde (biologische) componenten van de persoonlijkheid die bij de geboorte aanwezig zijn. Het ego ontwikkelt zich om te bemiddelen tussen de verlangens van het id en de beperkingen van het superego. Het superego omvat de waarden en moraal van de maatschappij die je van je ouders en anderen hebt geleerd.

Het dynamische model van de psychoanalyse

Sigmund Freud, de vader van de psychoanalyse, was niet alleen een arts en neuroloog, maar ook een groot schrijver. Deze auteur benaderde niet alleen het onderwerp seksualiteit, zoals velen geneigd zijn te geloven.

In feite is een van zijn theorieën gerelateerd aan persoonlijkheid. Om persoonlijkheid te behandelen, gebruikte hij de volgende modellen of onderwerpen: topografisch, structureel, genetisch, economisch en dynamisch.

Het dynamische model van persoonlijkheid bestaat uit de mechanismen die in de geest van het individu worden geproduceerd en die worden gekenmerkt door in beweging te zijn. In feite zijn ze voortdurend in beweging: die welke remming zoeken en die welke bevrediging zoeken. Het model omvat het conflict tussen krachten die in onze geest optreden.

Er is een psychische dynamiek die ons reguleert zodat we ons kunnen aanpassen. In dit model suggereert Freud dat geestelijke gezondheid afhangt van de verdedigingen en zelf-sancties die we bezitten en wordt geconditioneerd door de bevrediging van onze impulsen.

Hersenen die bestaan uit radertjes, bekeken door een vergrootglas

Afweermechanismen volgens het dynamische model

De psychische dynamiek die ons probeert aan te passen staat bekend als een afweermechanisme. Het is een van de componenten van het dynamische model van de persoonlijkheid, volgens de Freudiaanse psychoanalyse.

Afweermechanismen zijn de manieren die we hebben om met onze angsten om te gaan. Ze kunnen voortkomen uit verschillende factoren. Er zijn verschillende afweermechanismen. Bijvoorbeeld:

  • Repressie. We gebruiken het vooral om in te kapselen wat we onaanvaardbaar vinden, in een poging om de rest van onze handelingen of gedachten niet te besmetten.
  • Verdringing. Het mechanisme waarbij de emotionele lading van een bron wordt omgeleid naar een andere bron die door ons geweten meer toelaatbaar wordt geacht.
  • Reactievorming. Dit treedt op wanneer we de tegengestelde impulsen aannemen van de impulsen die we ervaren.
  • Splitsing. De verdeling van onze psyche in zowel aanvaardbare als onaanvaardbare gebieden.
  • Projectie. Het onaanvaardbare overbrengen naar een ander onderwerp of situatie.
  • Regressie. Het vluchten en presenteren van kenmerken van een vorige evolutionaire staat.

Dit zijn slechts enkele van de verdedigingsmechanismen die door Freud zijn geformuleerd. Er zijn er echter nog veel meer. Bijvoorbeeld sublimatie, ontkenning, introjectie, humor, compensatie, isolatie, intellectualisatie, fixatie, rationalisatie, enz.

Het belang van het dynamisch model van de psychoanalyse

Het dynamisch model van de psychoanalyse was en is nog steeds essentieel voor de psychologie. Vanaf het begin werden de ideeën over afweermechanismen overgenomen en verschillende psychologische stromingen gebruiken deze term nog steeds.

Het dynamische model wordt niet meer zo complex behandeld als vroeger. Toch wordt algemeen erkend dat we bepaalde processen gebruiken om onze angsten te ontwijken en dat deze processen meestal onbewuste paden volgen.

Anna Freud schreef een boek getiteld The Ego and the Mechanisms of Defense, waarin ze deze theorie verder uitdiept. De reikwijdte ervan was zo groot dat andere theoretische benaderingen van de psychologie deze mechanismen ook benadrukken, zij het vanuit een ander perspectief. Bijvoorbeeld de cognitieve psychologie.

Tegenwoordig is er een lange lijst van afweermechanismen. Ze zouden waarschijnlijk niet eens bestaan zonder de bijdragen van Sigmund Freud.

Afweermechanismen zijn ongetwijfeld een van de erfenissen die Freud ons heeft nagelaten. Dankzij hem herkennen we deze processen die ons helpen om ons acceptabel te gedragen en ons leven evenwichtiger te maken. Toch kunnen het ook tweesnijdende zwaarden zijn die ons helpen te verbergen wat ons bewustzijn als onacceptabel beschouwt.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Fernández, L. (2018). Sigmund Freud. Praxis Filosófica, (46), 11-41.
  • Freud, A. & Carcamo, C.E. (1961). El yo y los mecanismos de defensa (vol 3). Barcelona: Paidós.
  • Vels, A. (1990). Los mecanismos de defensa bajo el punto de vista (vol 6). psicoanalítico. Agrupación de Grafoanalistas Consultivos de España.
  • Lacan, J. (2010). Seminario 1. Los escritos técnicos de Freud. Balint, 2, 6-54.
  • McLeod, S. A. (2017). Psychodynamic approach. Simply Psychology. www.simplypsychology.org/psychodynamic.html

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.