Een te hoog gevoel van eigenwaarde vermindert empathie

Een laag zelfbeeld veroorzaakt problemen. Een te hoog zelfbeeld kan echter ook problematisch zijn. In feite veroorzaakt het narcistisch gedrag en een gebrek aan empathie.
Een te hoog gevoel van eigenwaarde vermindert empathie
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 02 februari, 2024

Een te hoog gevoel van eigenwaarde vermindert de empathie. Deze eigenschap, als gevolg van een slecht aangepast zelfbeeld, leidt tot gedragsproblemen die meestal worden geassocieerd met een narcistische persoonlijkheid. Deze zelfbenoemde koningen en koninginnen hebben de neiging om zichzelf los te koppelen van de rest, wat heel moeilijk te begrijpen is.

De meestvoorkomende problemen die geassocieerd worden met zelfwaardering zijn een lage zelfeffectiviteit, onzekerheid, angst en zelfs depressie.

Een te hoog zelfbeeld kan echter net zo problematisch zijn als een laag zelfbeeld. Zoals altijd in het leven, en meer specifiek als het gaat om geestelijk welzijn, kan een gebrek aan zelfcontrole het moeilijk maken om een balans te vinden.

Dit is vooral duidelijk bij mensen met een buitensporig hoog gevoel van eigenwaarde. Terwijl ze “genieten” van hun verhoogde zelfbeeld en zelfwaardering, is hun empathisch vermogen volledig verstoord.

Een masker

Waarom vermindert een te hoog zelfbeeld het empathisch vermogen?

Het zal je niet verbazen dat mensen met een te hoog zelfbeeld problematisch zijn. Mensen die zichzelf overdreven prijzen, hebben de neiging om van anderen te verwachten dat ze hetzelfde doen. In feite behandelen mensen die zichzelf beter vinden dan anderen de mensen om hen heen met kilte en minachting.

Mensen met een laag zelfbeeld leven in een voortdurende staat van hulpeloosheid. Ze hebben last van relatieproblemen, werkproblemen en moeite met socialiseren. Aan de andere kant vertonen mensen met een te hoog gevoel van eigenwaarde agressief gedrag. Volgens de sociale psychologie wordt dit soort gedrag vaak gezien op de werkplek.

Zelfverificatietheorie en een hoog gevoel van eigenwaarde

Dr. William Swann GEEN NL WIKI is professor in de sociale psychologie en persoonlijkheid aan de Universiteit van Texas in Austin. Hij bedacht de theorie van zelfverificatie. Dit is een interessante benadering die verklaart waarom een te hoog gevoel van eigenwaarde empathie vermindert.

De theorie suggereert dat mensen met een te hoog gevoel van eigenwaarde zichzelf voortdurend verifiëren. Met andere woorden, ze moeten alles wat ze doen, denken en zeggen steeds opnieuw bevestigen. Op deze manier versterken ze hun visie op zichzelf en houden ze zichzelf veilig. Het probleem ontstaat wanneer ze verwachten dat anderen hetzelfde doen.

In feite willen ze dat iedereen om hen heen hun eigen zelfconcepten, eigenschappen, capaciteiten, acties en beslissingen verifieert en valideert. Dr. Swann benadrukt dat dit erg lastig kan zijn in werkomgevingen.

Als je baas of collega geobsedeerd is door het verbeteren van zijn eigen capaciteiten, eigenschappen en vaardigheden, zul je merken dat hij de neiging heeft om zichzelf los te koppelen van de werkomgeving. In feite merken ze niet wat er om hen heen gebeurt. Daardoor ontbreekt het hen volledig aan empathie.

De entropische narcist: wanneer een buitensporig hoog gevoel van eigenwaarde het inlevingsvermogen vermindert

Zoals we hierboven al zeiden, is een buitensporig hoog gevoel van eigenwaarde een veel voorkomende eigenschap bij een narcistische persoonlijkheid. De Universiteit van Georgia voerde studies uit waarin ze onderscheid maakten tussen eigenliefde en zelfwaardering.

Aan de ene kant hebben mensen met een gezond gevoel van eigenwaarde een gezond zelfbeeld en zijn ze ook in staat om anderen te waarderen, te respecteren en zich met anderen te verbinden. Als we echter zeggen dat een te hoge eigenwaarde de empathie vermindert, bedoelen we dat de narcistische persoonlijkheid een “entropische visie” toepast.

Al hun aandacht, emotionele en motiverende middelen gaan naar zichzelf. Ze kunnen zich niet inleven en zijn niet in staat om de realiteit van anderen te voelen of te waarderen. Bovendien vertonen ze in veel gevallen, omdat ze niet de aandacht en bevestiging krijgen die ze nodig hebben, agressieve en respectloze houdingen en gedragingen.

Man en vrouw in discussie

De ernstige gevolgen van het voeden van een te hoog gevoel van eigenwaarde

Een te hoog gevoel van eigenwaarde vermindert het inlevingsvermogen. Dit heeft een duidelijke impact op zowel sociaal als relationeel niveau. Als iemand iemand die recht voor hem staat niet kan begrijpen of er geen aandacht aan kan besteden, wordt hij afstandelijk. Daarom worden ze in veel gevallen uiteindelijk buitengesloten.

Een onderzoek uit 2003 van de psychologen Carol Dweck en Ellen Leggett leverde interessante gegevens op. Ten eerste stelden ze dat een te hoog gevoel van eigenwaarde correleert met een fixed mindset. Met andere woorden, deze mensen hebben de neiging om inflexibel te zijn. Bovendien zijn ze bestand tegen elke verandering en uitdaging omdat ze bang zijn dat ze incompetent zullen blijken te zijn.

Ten tweede zijn ze ook blind voor hun mislukkingen, accepteren ze geen kritiek, zijn ze onvolwassen en kunnen ze slecht met hun emoties omgaan. Dit laat opnieuw zien dat extremen in psychologische constructies altijd problematisch blijken te zijn.

Mensen die zichzelf op een overdreven positieve manier beoordelen, kunnen zelfs gevaarlijk zijn. Dat komt omdat ze agressief zijn, moeilijk om mee samen te leven en een uitdaging voor de ontwikkeling van productieve en respectvolle werkomgevingen.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Baumeister, R. F., Smart, L., & Boden, J. M. (1996). Relation of threatened egotism to violence and aggression: the dark side of high self-esteem. Psychological review, 103(1), 5.
  • Dweck, C. S., Leggett, E. L. A Social-Cognitive Approach to Motivation and Personality, Psychological Review, 95, 256-273.
  • Talaifar S, Buhrmester MD, Ayduk Ö, Swann WB. Asymmetries in Mutual Understanding: People With Low Status, Power, and Self-Esteem Understand Better Than They Are Understood. Perspectives on Psychological Science. 2021;16(2):338-357. doi:10.1177/1745691620958003
  • Neff, Kristin. (2003). The Development and Validation of a Scale to Measure Self-Compassion. Self and Identity. 2. 223-250. 10.1080/15298860309027.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.