De verschillende soorten weerfobieën en hoe ze te behandelen

De meestvoorkomende fobieën hebben te maken met dieren, hoogtes of gesloten ruimtes. Er zijn echter ook mensen die angst ervaren bij bepaalde meteorologische verschijnselen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog José Padilla.

Laatste update: 30 november, 2022

Er zijn veel verschillende soorten specifieke fobieën (Engelse link). Het zijn fobieën die betrekking hebben op een specifiek voorwerp of situatie. Eén zo’n fobie heeft betrekking op meteorologische verschijnselen.

Mensen met weerfobiën kunnen bijvoorbeeld bang zijn voor bliksem en donder, zowel in de verte als dichtbij. Ze kunnen ook bang zijn voor dichte mist waarin het zicht tot een minimum wordt beperkt.

In de regel hebben mensen met een meteorologische fobie ongunstige weersituaties meegemaakt die hun levensgeschiedenis hebben getekend. Daarom veroorzaakt het idee dat een soortgelijke gebeurtenis zich zou kunnen herhalen hen.

Weerfobieën

Personen die lijden aan weerfobieën ervaren hoge niveaus van angst samen met een irrationele en buitensporige angst voor blootstelling aan of anticipatie op bepaalde weersomstandigheden. Om die reden proberen ze situaties of plaatsen waar die zich kunnen voordoen zoveel mogelijk te vermijden.

Dit type fobie heeft, net als elke andere specifieke fobie, de volgende kenmerken (Engelse link):

• Het specifieke voorwerp of de specifieke situatie veroorzaakt bijna altijd onmiddellijke angst of vrees bij de lijder.
• Ze vermijden de gevreesde situatie actief en aanhoudend gedurende zes maanden of langer.
• De angst of vrees die ze ervaren staat ook niet in verhouding tot het werkelijke gevaar dat het voorwerp of de situatie vormt.
• Ze ervaren verminderde sociale, beroepsmatige of andere belangrijke gebieden van functioneren.
• Hun symptomen kunnen niet verklaard worden door een andere psychiatrische stoornis. Bijvoorbeeld obsessief-compulsieve stoornis (OCD), posttraumatische stressstoornis (PTSS), verlatingsangstststoornis of sociale angststoornis.

De exacte etiologie van weerfobieën is niet bekend. Er wordt echter aangenomen dat ze zich kunnen ontwikkelen door de associatie tussen weersomstandigheden en angst of paniek.

De meestvoorkomende theorie erachter is de klassieke conditionering. Deze theorie stelt dat een fobie wordt uitgelokt wanneer een angst- of angstopwekkende gebeurtenis wordt gecombineerd met een neutrale gebeurtenis.

Symptomen van weerfobieën

Weerfobie kan bij een individu worden waargenomen wanneer:

• Ze zijn buitensporig bang voor bepaalde weersomstandigheden.
• iemand situaties vermijdt waarin ze het object van hun fobie kunnen confronteren.
• Ze voelen zich angstig tijdens de manifestaties van bepaalde meteorologische verschijnselen.

Het individu met een weerfobie kan ook lichamelijke symptomen ervaren. Bijvoorbeeld hartkloppingen, zweten, kortademigheid, pijn op de borst, licht in het hoofd, rillingen, misselijkheid, blozen en beven.

Ze kunnen ook bepaalde cognitieve symptomen vertonen. Bijvoorbeeld negatieve beelden en overtuigingen, overtuigingen van onvermogen om de gevreesde situatie te weerstaan, negatieve interpretaties van fysiologische reacties, opdringerige gedachten, zorgen, en een staat van alarm.

Fobieën kunnen een hele reeks symptomen oproepen die de lijder op verschillende gebieden van zijn leven, zoals sociale, gezins-, werk- en intrapersoonlijke relaties, onbekwaam maken.

Soorten weerfobieën

Vervolgens bekijken we enkele specifieke soorten weerfobieën.

• Anemofobie. Angst voor wind of luchtstromen.
• Aclufobie. Angst voor het donker.
• Aurorafobie. Angst voor het noorderlicht.
• Brontofobie of Ceraunofobie. Angst voor donder en bliksem.
• Eosophobia. Angst voor de dageraad of het daglicht.
• Heliofobie. Angst voor de zon, zonlicht of enig fel licht.
• Hydrofobie of aquafobie. Angst voor water.
• Homichlofobie of nebulafobie. Angst voor mist.
• Hygrofobie. Angst voor vochtigheid of vocht.
• Lilapsofobie. Angst voor tornado’s of orkanen.
• Meteorofobie. Angst voor meteorieten.
• Nephophobia. Angst voor wolken.
• Noctifobie. Angst voor de nacht.
• Ombrofobie of pluviofobie. Angst voor regen.
• Ouranofobie. Angst voor de hemel.
• Psychrofobie. Angst voor kou.
• Chionofobie. Angst voor sneeuw en besneeuwd weer.
• Thermofobie. Angst voor hitte en heet weer.
• Selenofobie. Angst voor de maan.

Welk type weerfobie een patiënt ook heeft, hij kan het vermogen verwerven om ermee om te gaan. Inderdaad, net zoals ze geleerd hebben negatief te reageren op bepaalde verschijnselen, kunnen ze ook meer adaptieve reacties daarop aanleren.

Behandeling

Praten met een psycholoog kan de fobielijder helpen om zijn angsten en vrees te beheersen. Exposure therapie en cognitieve gedragstherapie zijn over het algemeen in deze gevallen de meest effectieve behandelingen.

• Exposure therapie. Deze therapie richt zich  op het veranderen van de manier waarop het individu reageert op de gevreesde situatie. Geleidelijke en herhaalde blootstelling aan de bron van de specifieke fobie en de bijbehorende gedachten, gevoelens en sensaties kan hen helpen hun angst onder controle te krijgen. Levende blootstelling houdt in dat ze direct contact maken met de angstwekkende of onaangename stimulus. Het basisidee is om in contact te blijven met de gevreesde stimulus totdat hun angst vermindert.
• Cognitieve gedragstherapie. Hierbij wordt blootstelling gecombineerd met andere technieken om manieren te leren zien en daarnaast anders om te gaan met de specifieke weersomstandigheid die de angst veroorzaakt.
• Medicijnen. Blootstellingstherapie is over het algemeen succesvol bij de behandeling van specifieke fobieën. Medicijnen kunnen echter ook helpen om angst- en panieksymptomen te verminderen.

Copingstrategieën

Als je aan een van deze fobieën lijdt, kun je naast psychotherapie ook de volgende copingstrategieën toepassen.

• Vermijd het soort situaties dat je angstig maakt niet. Sterker nog, in plaats van ze te vermijden, probeer jezelf er zo vaak mogelijk aan bloot te stellen.
• Oefen de in therapie geleerde technieken en werk samen met je therapeut aan een plan voor het geval je symptomen verergeren.
• Zoek steun in zelfhulpgroepen.
• Zorg voor zowel je geestelijke als je lichamelijke gezondheid. Rust goed uit, eet gezond, en probeer daarnaast elke dag lichamelijk actief te zijn.

Ten slotte, als fobieën niet behandeld worden, kunnen ze het dagelijks functioneren van een individu aanzienlijk beïnvloeden. Daarom, als je lijdt aan welke fobie dan ook en het beïnvloedt je dagelijkse routine en kwaliteit van leven, moet je een professional raadplegen.