De theorie van het Zwitserse zakmes
De theorie van het Zwitserse zakmes is een omstreden maar wonderlijke verklaring van hoe de geest werkt. Volgens deze modulaire benadering zijn onze hersenen samengesteld uit heel gespecialiseerde “applicaties” die specifieke problemen op de meest doeltreffende manier oplossen. Onze geest is dus een combinatie van specifieke gebieden of instrumenten, net als het Zwitserse zakmes.
In 1992 hebben de antropoloog John Tooby en de psychologe Leda Cosmides deze stelling voor de eerste keer geponeerd. Het is de moeite waard te vermelden dat dit perspectief en ook het begrip modulair systeem om waarnemings- en cognitieve processen te verklaren, heel veel kritiek krijgt van deskundigen in de neurowetenschap.
De filosoof Jerry A. Fodor heeft zijn hele leven gewijd aan de studie van de menselijke cognitieve structuur. Hij was een expert in de taalwetenschap, in semiotiek, psychologie, computerwetenschappen en kunstmatige intelligentie. Eén van zijn belangrijkste werkpunten was Modularity of Mind. Dit werk werd in 1983 gepubliceerd.
“We hebben veel te doen. Wat onze cognitieve wetenschap eigenlijk tot dusver gedaan heeft, is vooral wat licht schenken op hoe donker het er is.”
-Jerry A. Fodor-
De theorie van het Zwitserse zakmes
De theorie van het Zwitserse zakmes bevat een aspect waarover alle deskundigen het eens zijn. Dr. Fodor heeft erop gewezen dat het dankzij de technologische vooruitgang gemakkelijker geworden is om de hersenen als lichamelijke en waarneembare entiteit te bestuderen.
Er is echter een punt waarop de studie van de geest naar een ander abstracter en onnauwkeurig niveau overgaat. Hier verliest de technologie zijn waarde.
Deze theorie bevindt zich in het midden tussen filosofie en psychologie. Het is een bijzondere manier om onze cognitieve processen te omschrijven en te verklaren. Laten we nu dieper ingaan op de principes die bepalend zijn voor de theorie van het Zwitserse zakmes.
De mentale modules
In 1950 begon de taalkundige en filosoof Noam Chomsky één van zijn meest vernieuwende theorieën te verdedigen. Volgens hem is de taal geen aangeleerd gedrag maar een functioneel en aangeboren vermogen. Dit uitgangspunt heeft later Dr. Fodor geïnspireerd.
- Hij was ook geïnspireerd door het werk van Turing over wiskundige computermodellen. Stap voor stap ontwierp hij de basis van zijn benadering. Die stelde dat de geest verdeeld is in gespecialiseerde modules.
- Hij noemde deze modules “de psychologische vermogens.” Elk proces van je geest is dus opgesplitst in verschillende gespecialiseerde modules, net als unieke programma’s op een computer. Er bestaat dus een module voor gewaarwording en waarneming, een andere module voor wilskracht, nog een andere voor het geheugen en een andere voor de taal.
De aanhangers van de theorie van het Zwitserse zakmes
Jerry A. Fodor publiceerde zijn theorieën in zijn boek Modularity of Mind (1983). Later omschreven de doctoren Tooby en Cosmides op basis van het werk van Fodor de theorie van het Zwitserse zakmes.
Hoewel deze theorie controversieel is, zijn er nog steeds vele wetenschapper die het verdedigen. Nancy Kanwisher is professor en onderzoeker aan het MIT Department of Brain and Cognitive Sciences. Zij ondersteunt deze theorie.
In 2014 vond één van haar populairste TED-voordrachten plaats. In deze voordracht verklaarde ze de geldigheid van de theorie van het Zwitserse zakmes. Zij heeft eigenlijk meerdere wetenschappelijke onderzoeken uitgevoerd die het idee staven. Ze werden in het Journal of Neuroscience gepubliceerd.
Prosopagnosie
Door middel van MRI’s heeft Dr. Kanwisher kunnen observeren dat vele hersengebieden niet met elkaar communiceren. Ze werken dus op een afgezonderde manier.
Een voorbeeld is prosopagnosie. Dit is een aandoening waarbij degene die eraan lijdt, perfect ziet maar niet in staat is om mensen te herkennen. Ze kunnen dus hun kinderen zien maar zijn niet in staat om hen te herkennen wanneer ze hen van school afhalen.
Deze theorie stelt dat vele gespecialiseerde hersengebieden als modules werken. Er zijn bijvoorbeeld modules die kleur, vorm, beweging en spraak verwerken.
Kritiek op de theorie van de modulaire theorie
Vele mensen zien deze theorie als een simplistische benadering waarin natuurlijke selectie niet uitgesloten wordt. Dit uitgangspunt stelt dat ons gedrag net als een programma is dat we verwerven naarmate de tijd voorbijgaat. Elke proces of elke functie ontwikkelt en specialiseert zich dus onafhankelijk van de rest.
Het tijdschrift PLOS Biology heeft één van de onderzoeken over dit onderwerp gepubliceerd. Deze onderzoeken wijzen op het risico dat het aanvaarden van deze theorie inhoudt. De hersenen zijn namelijk geen gefragmenteerde entiteit. Het is echter veel ingewikkelder dan dat.
Bepaalde delen van de hersenen communiceren inderdaad niet met elkaar. Toch werken de hersenen niet door middel van verschillende gespecialiseerde en afzonderlijke onderdelen. De hersenen zijn immers ontworpen om informatie te delen. Ze werken dus als één entiteit.
We gebruiken verschillende begrippen, gevolgtrekkingen, processen en initiaties. We zijn dus veel ingewikkelder, fascinerend en onvoorspelbaar.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Fodor, Jerry (1983) La modularidad de la mente. Madrid: Morata
- Arbib, M., 1987. Modularity and interaction of brain regions underlying visuomotor coordination. In J. L. Garfield (ed.), Modularity in Knowledge Representation and Natural-Language Understanding, Cambridge, MA: MIT Press, pp. 333–363.
- Bacáicoa Ganuza, F. (2002). La mente modular. Revista de Psicodidáctica, 13: 1-24.