Acht boeddhistische manieren om te stoppen met lijden

Acht boeddhistische manieren om te stoppen met lijden
Gema Sánchez Cuevas

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Laatste update: 20 maart, 2018

Het boeddhisme heeft een heel bijzondere manier om met pijn om te gaan. De filosofie bevordert het idee dat stoppen met lijden mogelijk is, ook al hebben we het over een onontkoombaar deel van het leven. Want hoewel het leven zelf pijn brengt, zijn we niet veroordeeld om hier passief onder te lijden.

Volgens boeddhisten is het eerste wat je moet doen om te stoppen met lijden, accepteren dat het bestaat. Het leven van alle mensen wordt, vroeg of laat, gekenmerkt door pijn. Door hier weerstand aan te bieden wordt het alleen maar erger.

Nu betekent het accepteren van pijn niet dat je je moet neerleggen bij het ondergaan ervan. Het boeddhisme stelt dat pijn wordt geboren uit het verlangen en dat daarom het leren afzien van verlangen de snelste manier is om te stoppen met lijden. Tegelijkertijd wijst de filosofie erop dat er acht wegen zijn die we vrij moeten bewandelen om vrede en harmonie in ons leven te laten zegevieren. Deze zijn als volgt:

1. Begripvol zijn, de eerste manier om te stoppen met lijden

De beste manier om een goed persoon te zijn is nou juist door niet te oordelen. In plaats van te beslissen of iets goed of slecht is, zouden we eerder moeten proberen de aard ervan grondig te begrijpen. Veel mensen handelen op de verkeerde manier. Maar wie zijn wij om hen te beoordelen?

Boeddhistische monnik in een bos

Om het lijden te beëindigen, is het noodzakelijk om een begripvolle houding te cultiveren, in plaats van te oordelen. Het is niet aan ons om het gedrag van anderen te beoordelen, goed te keuren of veroordelen. Het is ook niet aan hen om dat te doen met onze handelingen.

2. Nobele doelen smeden

Er bestaat een groot verschil tussen het stellen van doelen voor het behalen van succes en het stellen van nobele doelen. De eerste worden geïnspireerd door het verlangen naar individuele exaltatie, hetgeen ons aan het eind vaak met een leeg gevoel achterlaat. Onze eigen triomf stelt ons in staat om te applaudisseren voor onszelf, maar heeft het wel enige transcendentie voor het universum?

Boeddhisten nodigen je daarom uit tot het smeden van nobele doelen. Het is een manier om het lijden te stoppen, omdat het altijd leidt tot diepe voldoening, die ook door anderen wordt gedeeld. Ons nuttig en transcendent voelen geeft meer betekenis aan onze inspanningen.

3. Eerlijk en bedachtzaam zijn bij wat je zegt

Het woord geeft leven maar kan het ook wegnemen. Het kan constructief en destructief zijn. Als het woord wordt geboren uit een reine ziel, is het gewoonlijk als een balsem voor de hele wereld. Het brengt begrip, genegenheid en broederschap over. Het troost, motiveert en verheerlijkt de hoogste waarden van het leven.

Stoppen met lijden door te mediteren

Soms wordt het woord echter ook gebruikt om te liegen, te kwetsen of te vernederen. Niemand kan gelukkig zijn bij het pijn doen van anderen door middel van woorden. Vroeg of laat komt dit bij je terug en beschadigt het uiteindelijk degene die de taal op zo’n manier gebruikte.

4. Geen schade berokkenen, niet overdrijven

Er bestaat een principe dat aanwezig is in vrijwel alle ethische codes van verschillende culturen. Dit principe is het niet doden of bedreigen van het leven van anderen. Bovendien is dit niet alleen van toepassing op het lichamelijke aspect, maar ook, symbolisch gezien, op het spirituele.

Om te stoppen met lijden, is het belangrijk om het niet bij anderen te veroorzaken, omdat dit een grote tegenstrijdigheid zou zijn. Evenzo druist elke vorm van exces tegen ons welzijn in en daarom moet ook dat worden vermeden. Er bestaat niets beters om een staat van harmonie te bereiken dan door onze manier van leven in evenwicht te houden.

5. In je levensbehoeften voorzien door inspanning

Het is niet goed om in je levensbehoeften te voorzien door inkomsten die gebaseerd zijn op iets anders dan ons eigen werk. Wanneer dit wel gebeurt, wordt het gevoel van persoonlijke trots verminderd en ontregeld.

Werken verandert en verbetert de mens. Het is een manier om waardigheid op te bouwen, om te groeien en om anderen te dienen. Nietsdoen leidt vroeg of laat tot ontevredenheid en een gevoel van beklemming. Het belemmert ons en het brengt ons ertoe onze beste deugden en vaardigheden te verspillen.

Drie boeddhistische monniken met een olifant

6. Het ontwikkelen van deugden

Het is niet mogelijk te stoppen met lijden als we niet het pad van de voortdurende ontwikkeling inslaan. Deugd, in de algemene zin, is niet iets dat uit de lucht valt, maar de vrucht van een geduldige ontwikkeling. Het wordt geboren als resultaat van inspanning.

Het cultiveren van deugden geeft ons ook een groter gevoel van eigenliefde. Het brengt ons ertoe onszelf te zien als mensen die leren en groeien. Het stelt ons in staat open te staan voor kritiek en voor het maken van fouten, en voor de mogelijkheid om kansen te zien om onszelf te ontwikkelen.

7. Open observatie

Als we willen stoppen met lijden, moeten we aandachtig blijven luisteren naar de boodschappen die ons lichaam ons stuurt. Die waarschuwen ons voor de onevenwichtigheden die zich dagelijks kunnen voordoen. Die waarschuwen ons voor bepaalde levensstijlen die schadelijk kunnen zijn.

Evenzo is het handig als we aandachtige en onbevooroordeelde waarnemers worden van onze eigen manier van handelen. We moeten dit niet doen om ons gedrag te beoordelen, goed te keuren of te bestraffen. Het is veeleer belangrijk om onszelf te zien met onschuldige ogen van degene die zichzelf elke dag beter leert kennen.

8. Je geest leren te kalmeren

Als onze geest wordt meegesleurd door emoties, verliest hij aan kracht. En als hij in handen blijft van ongecontroleerde gevoelens of passies, belanden we gemakkelijk in situaties die ons uiteindelijk alleen maar meer leed bezorgen.

De doolhof in ons hoofd

Iedereen zou de mechanismen moeten vinden die hem kunnen helpen zijn geest te kalmeren in tijden van duisternis, angst of benauwdheid. Hoe meer er wordt gehandeld onder invloed van deze factoren, des te meer fouten er worden gemaakt. Daarom is het belangrijk deze gevoelens te beheersen.

Deze acht manieren om te stoppen met lijden zijn het resultaat van oude wijsheden. Ze werken ook als een nauwkeurige handleiding om de wereld en het leven onder ogen te zien. Als ze op een volhardende manier worden toegepast, leiden ze tot innerlijke balans, harmonie en vrede in het hart. 


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Kelly, J. D. (2015). Your best life: Mindfulness–The end of suffering. Clinical Orthopaedics and Related Research®473(2), 426-429.
  • Sierra, J. C., Ortega, V., & Zubeidat, I. (2003). Ansiedad, angustia y estrés: tres conceptos a diferenciar. Revista mal-estar e subjetividade3(1), 10-59.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.