Alles over sporthypnose

4 minuten

Is sporthypnose iets dat goed werkt? En werkt het bij alle sporten of juist alleen bij sommige? We vertellen je er alles over in dit artikel.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Gorka Jiménez Pajares.

Laatste update: 10 mei, 2023

Sporthypnose is het gebruik van hypnotherapie om sporters te helpen bij de behandeling van verschillende stoornissen, zowel medisch als psychologisch. Maar hoewel de psychologie op sportgebied steeds meer gewicht krijgt, wordt in het geval van hypnose nog steeds wetenschappelijk bewijs verzameld. Toch wijst het beschikbare bewijs erop dat het effectief is.

Volgens de American Psychological Association (Engelse link) moeten sporters hulp zoeken bij sportpsychologen om hun prestaties te verbeteren, te herstellen van blessures, om te gaan met druk, zich te houden aan programma’s en vooral om te genieten van wat ze doen.

Hypnose veroorzaakt veranderingen in de waarnemingen, gewaarwordingen, gedachten en gedragingen van het individu. Het is hetzelfde wanneer men het toepast op het gebied van sport. Maar voordat we ingaan op de mogelijke effectiviteit ervan op dit gebied, gaan we het proces van hypnose definiëren.

Hypnose

Voor auteurs als Ernest Hilgard is het doel van hypnose het scheppen van omstandigheden die de ontvankelijkheid en toegankelijkheid voor suggestie vergroten. Hypnose is een dissociatieve geestestoestand. Het impliceert het vermogen om bewuste en onbewuste processen uit te schakelen.

Als aanvullende techniek is hypnose effectief. Met andere woorden, op zichzelf mist het effectiviteit bij de behandeling van sommige stoornissen. Maar, gecombineerd met andere technieken, lijkt het te werken. In feite heeft het een plaats bij pijnbestrijding en angstbehandeling, op voorwaarde dat het gepaard gaat met cognitieve gedragstherapie.

Evenzo is het, in combinatie met andere technieken, waarschijnlijk effectief bij de behandeling van zwaarlijvigheid en roken, en bij de behandeling van maag-darmstoornissen. Bovendien is hypnose nuttig gebleken als procedure voorafgaand aan een operatie. Eén voorbeeld wordt besproken in het tijdschrift Enfermería Universitaria (Spaanse link).

Verder speelt hypnose op het gebied van de geestelijke gezondheid een rol bij de behandeling van depressie of posttraumatische stress.

“Hypnose is een psychofysiologische toestand waarin het perifere bewustzijn wordt verminderd en de concentratie wordt gericht.”
-Spiegel en Spiegel –

Sporthypnose bij tennis en voetbal

Nu we hypnose hebben gedefinieerd en gedetailleerd hebben aangegeven onder welke omstandigheden het invloed kan hebben, gaan we de rol en het nut ervan op sportgebied onderzoeken.

De wetenschappelijke bekrachtiging van de effectiviteit van sporthypnose blijft groeien. In feite gebruiken professionals het middel momenteel om de prestaties in disciplines als tennis of voetbal te verbeteren.

Een studie gepubliceerd in Cuadernos de Psicología del Deporte toonde aan dat sporthypnose niet alleen de sportprestaties ten goede komt, maar ook resulteert in een toename van zelfeffectiviteit, concentratie en stemming.

In het specifieke geval van tennis is het nut van positieve autosuggestie bij het uitvoeren van diensten geëvalueerd. Het bleek volledig effectief te zijn. Bovendien verminderde het het aantal gemaakte dubbele fouten.

De eerder genoemde studie van Franquelo e.a. verwijst naar een geval waarin een voetballer de neiging had haastig gedrag te vertonen en de bal te snel terug te spelen. Na het gebruik van hypnose verbeterden zijn prestaties.

Hypnose bleek hem ook te helpen zijn gevoelens van woede op het voetbalveld te beheersen. In plaats daarvan leerde hij om de focus van zijn onstuimige emotie op de bal te richten.

Verder werd een analyse gepubliceerd in het Journal of Clinical Sport Psychology (Engelse link) benadrukt de effectiviteit van hypnose bij het verminderen van negatieve emoties en het vergroten van vertrouwen en prestaties bij professioneel voetbal.

“Hypnose heeft elementen gemeen met andere psychologische trainingstechnieken en heel specifieke componenten. Het werkt als een secundaire strategie in zoverre het toelaat het effect van de verschillende primaire strategieën die in de hypnotische situatie worden toegepast te katalyseren of te optimaliseren.”
-Jara en Garcés-

Sporthypnose in andere disciplines

Sporthypnose wordt ook gebruikt voor andere disciplines dan tennis en voetbal. Bij wielrennen bijvoorbeeld verhoogt het de weerstand in situaties van maximale inspanning.

Bij basketbal verhoogt hypnose, in combinatie met andere tactieken, de effectiviteit van vrije worpen met wel 23 procent. Het speelt ook een belangrijke rol bij de prestaties van het schieten.

Bij golf levert sporthypnose geen significante resultaten op, behalve dat het golfers helpt zich zelfverzekerd, ontspannen en in controle te voelen. Terwijl bij kanoën, wanneer hypnose wordt gecombineerd met acceptatie- en commitmenttherapie, kanoërs hun fysieke kracht verbeteren. Bovendien verhogen ze het aantal roeislagen dat ze uitvoeren.

Tennissende vrouw — Tennis is een van de sporten waarbij hypnose bemoedigende resultaten oplevert.

Sporthypnose: een veelbelovende hulpbron

In het licht van de voorgaande resultaten is het mogelijk dat sporthypnose als psychologische techniek een grote bijdrage kan leveren aan de verbetering en versterking van de fysieke en mentale vermogens van sporters.

Er is inderdaad gesuggereerd dat sporthypnose een potentieel waardevolle hulpbron zou kunnen zijn op het gebied van de sportpsychologie, die sporters talrijke voordelen zou kunnen bieden. Er is echter verder onderzoek nodig voor het vaststellen van specifieke protocollen voor elke afzonderlijke sportdiscipline.