Heb je het gevoel dat je je niet kunt concentreren? Dit is wat je kunt doen
Een gesprek voeren, presteren op je werk, een eenvoudige beslissing nemen. Soms lijken zelfs de eenvoudigste dingen onmogelijk. Inderdaad, de meest gehoorde zin tegenwoordig is “Ik weet niet wat er met me aan de hand is…ik kan me gewoon niet concentreren.” Het lijkt wel of velen van ons tegenwoordig evenveel aandacht hebben als een goudvis. Dat is trouwens acht seconden.
Is dit normaal? Ervaren we een soort universeel probleem? In feite komt dit verschijnsel echt veel voor, wat geruststellend is. Ons leven is gevuld met angst, angst (Spaanse link), een overdaad aan informatie, veranderingen en voortdurende onzekerheid. Het is niet verwonderlijk dat onze hersenen niet in staat zijn om zoveel prikkels, ruis en emotionele ups en downs te verwerken.
Omdat het een terugkerend verschijnsel is, moeten we leren hoe we onze aandacht wat beter kunnen controleren en beheren. Dat komt omdat een verstrooide geest die geleidelijk grillig wordt uiteindelijk zijn tol eist op ons welzijn.
Daniel Goleman legt in zijn boek, Focus: The Hidden Driver of Excellence, dat we het belang van aandacht al tientallen jaren verwaarlozen. In feite vergeten we dat deze psychologische hulpbron essentieel is voor onze prestaties in het leven.
Bovendien is het niet alleen belangrijk op de werkplek of op school. Concentratie verbetert onze relaties en optimaliseert onze mogelijkheden om gelukkiger te zijn en ons te herinneren wat belangrijk is en daaraan te werken.
De symptomen van je niet kunnen concentreren
Enkele symptomen die je kunt ervaren zijn:
- Onvermogen om zich dingen te herinneren die recent zijn gebeurd.
- Moeite met stilzitten.
- Moeite met helder denken.
- Vaak dingen kwijtraken of moeite hebben om te onthouden waar ze zijn.
- Onvermogen om beslissingen te nemen.
- Onvermogen om ingewikkelde taken uit te voeren.
- Gebrek aan concentratie.
- Gebrek aan lichamelijke of geestelijke energie om zich te concentreren.
- Slordige fouten maken.
Je hebt misschien ook gemerkt dat je je soms moeilijker kunt concentreren op bepaalde momenten van de dag of in bepaalde omgevingen. Anderen kunnen opmerken dat je afgeleid lijkt. Je kunt ook afspraken of vergaderingen missen door gebrek aan concentratie.
Waarom kun je je niet concentreren?
Concentratie is het vermogen om onze cognitieve middelen op taken te richten. We hebben het allemaal in meer of mindere mate. Dat gezegd hebbende, merk je waarschijnlijk soms dat je moeite hebt je te concentreren en dingen vergeet. Waarom gebeurt dit? Laten we dat eens uitzoeken.
- Je hebt een lange lijst met taken te doen. Hoe meer dingen er op je takenlijst staan, hoe moeilijker het is om je op iets in het bijzonder te concentreren. Als je echter gaat nadenken over alle taken die je nog moet doen, zul je geen aandacht kunnen besteden aan de taken die je op dit moment zou moeten doen.
- Je werkdag is extreem lang. Werkdagen van meer dan acht uur zijn contraproductief. Dat komt omdat ze je lichaam en je hersenen geen tijd laten om te herstellen. Als je geest vermoeid is, zal je concentratie afnemen.
- Je krijgt te weinig rust. Volgens onderzoek (Engelse link) kan een gebrek aan rust je aandacht en concentratie aantasten door een verhoogde slaapdruk.
- Je bent niet gemotiveerd. Een baan hebben die je niet leuk vindt, activiteiten doen die je niet leuk vindt, geen specifiek doel hebben, of geen felicitaties of bedankjes ontvangen kunnen de oorzaak zijn van je concentratieproblemen.
- Je gebruikt veel technologie. Alle elektronische apparaten, zoals mobiele telefoons en computers zijn een grote bron van afleiding. Als je niet zonder sociale media kunt leven, is het waarschijnlijk moeilijk voor je om je te concentreren en je aandacht bij specifieke taken te houden.
- Je beweegt niet. Een gebrek aan lichamelijke activiteit zou verband kunnen houden met je concentratieproblemen, omdat lichaamsbeweging invloed heeft op de geestelijke vermogens en het geheugen. Een studie (Engelse link) uitgevoerd met kinderen die lijden aan ADHD suggereert dat lichaamsbeweging nuttig kan zijn voor het leren, omdat het zorgt voor meer impulscontrole en de concentratie verbetert.
- Je bent echt ongeorganiseerd. Als je bureau rommelig, vuil of onoverzichtelijk is, is het moeilijker voor je om je te concentreren. Dat komt omdat je geest hierdoor wordt afgeleid en zich niet concentreert op waar hij zich op zou moeten concentreren.
- Je hebt last van angst. Angst is een van de belangrijkste oorzaken van onoplettendheid. Als je je zorgen maakt over wat er in de toekomst gaat gebeuren, kun je je niet concentreren op het heden en daarvan genieten.
Al deze factoren kunnen je gebrek aan concentratie verklaren. Een gebrek aan concentratie wordt als pathologisch beschouwd als het verschillende gebieden van je leven beïnvloedt, als het langer dan zes maanden duurt, of als het optreedt als gevolg van een psychische stoornis.
Wat kun je doen als je je niet kunt concentreren?
Concentratie is essentieel in je dagelijks leven. Zonder dat verdwaalt je geest, dwaalt hij af, en kiest hij ervoor om te gaan waar hij niet zou moeten gaan. Je denkt bijvoorbeeld aan je zorgen of beantwoordt een aantal berichten van je mobiele telefoon. Deze neiging van je geest om af te dwalen en je focus te verliezen leidt vaak tot een vicieuze cirkel van frustratie.
Deze lage concentratie vertraagt je prestaties. Als je ziet dat je niet hebt gedaan wat je wilde doen en dat je je doelen voor die dag niet hebt bereikt, maakt dat je angstig.
Kort daarna heeft je opeenstapeling van emoties de neiging om je aandacht verder te blokkeren, en je vermogen om productief te zijn. Het is als een enkele reis die je wanhopig maakt en je belandt in een toestand waar je niet goed raad mee weet.
Als je je niet kunt concentreren, is het heel gewoon om je af te vragen wat er met je aan de hand is. Als je een antwoord wilt, moet je eerst begrijpen hoe menselijke aandacht werkt.
Je concentratieniveau is altijd laag
Er is geen consensus onder wetenschappers over hoe lang volgehouden aandacht duurt. In feite lopen de gegevens bijna altijd uiteen. De psychologen Wilson en Korn (2007) vonden bijvoorbeeld geen sluitende gegevens, maar stelden vast dat, ondanks het bestaan van individuele verschillen, het over het algemeen laag is.
Een onderzoek (Engelse link) uit 2015 van Microsoft Canada bepaalde dat de gemiddelde aandachtsspanne 12 seconden is. Ondanks het gebrek aan consensus is één ding duidelijk: we hebben het zo moeilijk om ons te concentreren dat veel onderwijsdeskundigen erop aandringen dat het 50-minuten lesmodel niet werkt.
De hersenen houden de aandacht zelden langer dan 15 minuten tegelijk vast.
De context om je heen vermindert je aandachtsspanne nog verder
Uitgaande van de basis dat je vermogen om je te concentreren (gemiddeld) laag is, moet daar nog een factor aan toegevoegd worden: de context die je omringt.
- Sociale, economische en culturele uitdagingen kunnen hun tol van je eisen. Bewust of onbewust zijn veel van deze elementen voortdurend in je hersenen aanwezig en slokken hun aandacht en energie op.
- De mate van angst onder de bevolking, in het algemeen, is de laatste jaren toegenomen. Een van de kenmerken van het angstige brein is het onvermogen om op te letten, problemen op te lossen of beslissingen te nemen.
- Je omgeving is nu gevuld met veel meer prikkels als gevolg van de technologische vooruitgang. Zo is het niveau van het nieuws gestegen waarmee je vaker je mobiele telefoon raadpleegt. Daarnaast ontvang je ook meer berichten uit je omgeving.
- Je geest dwaalt ook af als nooit tevoren en je denkt na over het heden en de toekomst. Je stelt jezelf vragen en stelt je verontrustende scenario’s en situaties voor. In feite word je overgenomen door zorgen.
Als je je niet kunt concentreren… welke strategieën moet je dan toepassen?
“Ik kan me niet concentreren, ik weet niet wat ik moet doen, het is echt moeilijk voor me om te presteren op het werk. Ik kan zelfs geen gesprek voeren”. Tegenwoordig worden deze woorden steeds vaker gehoord. Dat is volkomen normaal, want er is zoveel druk omheen. Je moet echter het heft in handen nemen en je geest opvoeden om je weer te concentreren. Hier zijn enkele strategieën.
- Verdeel je tijd in segmenten van 30 minuten. Als je moet werken of taken moet uitvoeren, doe ze dan in intervallen van een half uur. Geef jezelf aan het eind, van elke 30 minuten, een korte pauze. Het belangrijkste is dat je je ervan bewust bent dat je in die tijd op je best moet presteren.
- Doe één ding tegelijk en behandel één gedachte tegelijk. Als je je geestelijk welzijn wilt vergroten, visualiseer je geest dan alsof het een huis is. Accepteer alleen enkelvoudig bezoek. Met andere woorden, laat niet meer dan één zorg tegelijk in je denkgeest toe. Hetzelfde geldt voor de taken die je moet uitvoeren. Vermijd om veel dingen tegelijk te doen. Als je je richt op slechts één, zullen je prestaties verbeteren.
- Hygiëne en emotionele zelfzorg. Probeer in moeilijke tijden tot rust te komen. Als je geconfronteerd wordt met veel prikkels, breng jezelf dan in evenwicht. Ook als alles je te veel wordt, beoefen dan emotionele zelfzorg. Zorg voor je interne wereld en behandel elke emotie en sensatie. Je concentratievermogen zal verbeteren als het je lukt je innerlijke universum te reguleren.
Conclusie
Tot slot: niets is op dit moment zo gewoon als het gevoel dat je je niet kunt concentreren. Je hersenen zijn zich bewust van een wereld met een grotere complexiteit en nieuwe uitdagingen. Train je focus door eerst je emoties te reguleren. Geleidelijk zul je de controle terugkrijgen. Het is de moeite waard om over na te denken.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Goleman, Daniel (2013) Focus. Kairós.
- Krause, A. J., Simon, E. B., Mander, B. A., Greer, S. M., Saletin, J. M., Goldstein-Piekarski, A. N., & Walker, M. P. (2017). The sleep-deprived human brain. Nature Reviews Neuroscience, 18(7), 404-418.
- Sierra, J. C., Ortega, V., & Zubeidat, I. (2003). Ansiedad, angustia y estrés: tres conceptos a diferenciar. Revista mal-estar e subjetividade, 3(1), 10-59.
- Silva, A. P., Prado, S. O., Scardovelli, T. A., Boschi, S. R., Campos, L. C., & Frere, A. F. (2015). Measurement of the effect of physical exercise on the concentration of individuals with ADHD. PloS one, 10(3), e0122119.