5 Manieren om te leren je mislukkingen te accepteren

5 Manieren om te leren je mislukkingen te accepteren
Francisco Pérez

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Francisco Pérez.

Laatste update: 27 december, 2022

Sommige mensen zijn gewoon niet in staat om zelfs de kleinste terugslag of problemen te tolereren. Wanneer hun verwachtingen niet waargemaakt worden, schieten ze in de stress. Wanneer hun projecten geen goede uitkomsten leveren, lukt het ze niet om hun mislukkingen te accepteren. Dit gebeurt ook wanneer ze pijnlijke of ongemakkelijke gevoelens ervaren.

Niemand vindt het fijn om zich gefrustreerd of mislukt te voelen. Het leven is echter niet perfect. We zouden allemaal het allerliefste willen dat dingen precies zo gebeurden als dat wij zelf willen. 

Een bekend citaat omtrent dit feit klinkt als volgt: “Het leven vormt zich niet naar jouw wensen. Het leven is simpelweg het leven.” Hoe waar dit citaat ook mag zijn, veel mensen geloven er alsnog niet in.

We willen alles per direct zonder hierop te hoeven wachten. We willen alles nu. Daarnaast willen we ook dat wat we verwachten ook op een fijne, bevredigende manier gebeurt. Het moet natuurlijk wel stroken met ons eigenbelang.

We geloven dat dit simpelweg is hoe het moet zijn. Veel mensen ervaren het leven op die manier, waardoor ze een geheel eigen representatie van de wereld opbouwen in hun hoofd.

Het leven vormt zich niet naargelang jouw wensen

We hebben allemaal wel eens een zogenaamd motivatiecitaat gehoord. “Je zou blij moeten zijn,” of, “je zou je niet zo verdrietig moeten voelen.” Wanneer de woorden “zou” of “moet” gebruikt worden, hoor je al voorzichtig te zijn. 

Waarom? Omdat niks op een bepaalde manier “zou moeten” zijn. Dingen zijn nou eenmaal wat ze zijn, zelfs al zijn we het hier niet mee eens. Dit feit kan op twee manieren uitpakken:

  • Je kunt proberen verandering teweeg te brengen
  • Of je kunt je erbij neerleggen.

Dit laatste zal, indien je ontevreden bent met het leven zoals het er nu voor staat, ertoe leiden dat je van het ene ongenoegen naar het andere ongenoegen loopt, van de ene frustratie naar de andere frustratie.

Denk bijvoorbeeld eens na over hoe onze levens er uit zouden moeten zien. Zouden onze levens echt perfect, aangenaam, vervullend of succesvol moeten zijn?

Nee, en wel om de simpele reden dat dit onmogelijk is. We kunnen wel moeite steken in pogingen om zo dicht mogelijk bij een perfect, aangenaam leven te komen. We zullen echter ook begrip moeten hebben voor het feit dat er dingen zijn die we nooit kunnen bereiken. Zie dit als onderdeel van het grote spel des leven.

Leren om je mislukkingen te accepteren

Onze levens draaien continu om een oneindige hoeveelheid grijstinten. We komen zelden werkelijk zwart-witte situaties tegen. Als het leven er altijd zo uitziet, waarom denken we dan toch vaak het tegenovergestelde?

“Moeten” is een gevaarlijke vijand

Wat betekent “moeten?” Volgens de van Dale, staat “moeten” in deze context voor het volgende: “verplicht zijn tot” en nodig zijn, horen.” Zo moet de zon elke dag opkomen.

Wanneer we besluiten dat iets op een zekere manier moet gebeuren of op iets zou moeten lijken, leggen we onszelf een nieuwe regel op. We zeggen hiermee dat de dingen om ons heen (mensen, dieren, objecten) op de een of andere manier een belofte moeten vervullen. Dit is onze eis, waardoor we onszelf tot dictators van universele wetten maken: kans staat gelijk aan verplichting.

De waarheid is echter dat hoeveel we onze verlangens met deze formule ook proberen te verbergen, het leven gaat toch door. Dat wil zeggen, zolang we de situatie niet zelf proberen te veranderen.

Waarom? Omdat al onze stellingen over hoe iets zou moeten zijn tot niks zou leiden als onze omgeving de verplichting hiervan niet erkent. Het draagt enkel en alleen maar bij aan onze frustratie. Uiteindelijk voelen we ons klein en slecht.

Wees dus voorzichtig rondom mensen die zeggen dat je “een goed persoon zou moeten zijn,” of dat je “hier geen last van zou moeten hebben.” Ze hebben het in zo’n geval alleen maar over hun eigen verwachtingen. Wellicht zien ze je soms als een goed persoon en soms ook weer niet. Wellicht heb je soms last van iets, en soms weer niet.

Geloof in “moeten” maakt het moeilijk om je mislukkingen te accepteren

Je zult het moeilijk vinden om van je leven te genieten als je niet leert om je mislukkingen te accepteren. Laten we eens denken aan een kind dat boos wordt omdat zijn ouders hem niet het speelgoed kopen dat hij wilde hebben.

Hij huilt, schreeuwt en wordt boos. Hij snapt nog niet dat alles op zijn manier zal gebeuren. Daarom moeten zijn ouders hem nog leren hoe hij met zijn emoties om moet gaan.

Als volwassenen horen we inmiddels al in staat zijn om de ongehoorzaamheid van de realiteit te tolereren. Het zal niet altijd aan onze wensen voldoen, zelfs als deze wensen nobel van aard zijn. Sterker nog, de aard van de wens – goed of kwaad – zal niks veranderen aan de kans dat de realiteit onze wensen zal vervullen.

Er zijn mensen die niet eens doorhebben hoe al deze verplichtingen hun hele leven heeft overgenomen. Anderen hebben niet geleerd om hun mislukkingen te accepteren. Ook hun frustraties worden niet geaccepteerd. Dit komt allemaal door ervaringen uit hun verleden waardoor ze nu denken dat dit de enige manier was om hun succes te behalen.

De grootse gedragstherapeut Albert Ellis had hier het volgende over te zeggen: “Mensen met minder problemen verlangen sterk naar wat ze willen en worden boos als hun verlangens niet vervuld worden. Mensen met meer problemen eisen, dringen aan of commanderen zonder tegenspraak dat hun verlangens vervuld worden. Zij worden ontzettend angstig, depressief of vijandig als dit niet gebeurt.”

Er is niks mis met een beetje boosheid als iets niet zo gaat als jij dat zelf wilt. Het is echter ongezond als je veeleisend, dwangmatig of intolerant wordt.

Vrouw maakt ruzie met haar vriend

Wat denken mensen die geen mislukkingen kunnen accepteren?

Mensen die niet in staat zijn om hun mislukkingen te accepteren hebben geleerd op een zekere manier na te denken en hiernaar te handelen. Ze hebben een vaste set overtuigingen die hun perspectief beïnvloeden. Daardoor interpreteren ze de wereld dus ook anders dan de meeste andere mensen. Het gaat om dit soort overtuigingen:

  • Het leven moet vooral makkelijk en comfortabel zijn.
  • Ze zien verlangen voor noodzaak aan.
  • Ze horen alles wat ze willen te krijgen. Om dit te bereiken zullen ze eisen, commanderen en de druk opvoeren.
  • Het is onmogelijk om problemen, vertraging of mislukkingen te accepteren.

Mensen die niet in staat zijn om hun mislukkingen te accepteren, zullen commanderen en eisen stellen. Ze hebben weinig geduld en zien verlangen voor noodzaak aan.

5 Manieren om beter je mislukkingen te accepteren

Het maakt niet uit of we zijn opgegroeid met allerlei gevallen waarin we dingen “zouden moeten” doen of met overtuigingen die erg op de bovengenoemde lijken. Er bestaan voor iedereen wel manieren waarop het makkelijker wordt om mislukkingen te accepteren.

Identificeer je irrationele overtuigingen

Wanneer je je gefrustreerd voelt, probeer dan te analyseren wat je jezelf probeert te vertellen. Wat dacht je precies? Wees je bewust van je gedachten en schrijf deze eens op.

Wellicht vind je in je interne dialoog wel termen zoals “zouden moeten,”, “altijd,” “nooit,” of “dit kan echt niet.” Hierin ligt de bron van het leed dat je doorstaat.

Pas je irrationele overtuigingen aan

Als je eenmaal herkent wat je jezelf probeert te vertellen en doorhebt dat dit je niet helpt, is het tijd om het gesprek met jezelf aan te gaan. Probeer jezelf ervan te overtuigen dat je anders moet gaan nadenken. Dit is een proces dat met vallen en opstaan al gaan, maar het is het zeker waard.

Om hiermee te beginnen, kun je starten met het gebruik van termen zoals de volgende: “Ik zou graag […] willen,” “het voelt niet goed, maar ik kan het wel hebben,” “soms,” enzovoort. Het gaat erom dat je je irrationele overtuigingen vervangt met iets dat je toestaat om je aan te passen aan veranderende omstandigheden.

Kom de mislukkingen die je niet kunt accepteren onder ogen

Jezelf blootstellen aan situaties die je kunnen frustreren is een goede strategie. Maak eens een lijst van mogelijke situaties die dit soort gevoelens oproepen. Schrijf op welk effect deze precies op je hebben.

Als je ze eenmaal op een rijtje hebt staan, moedig jezelf dan aan om deze onder ogen te komen. Om dit te doen hoef je deze situaties alleen maar te laten gebeuren. Doe verder niks om de gevoelens te vermijden die deze oproepen. Na verloop van tijd zal je tolerantie voor deze situaties verbeteren en zul jij je ook beter gaan voelen.

Wandeling langs de weg

Indien mogelijk, neem maatregelen om een terugval te voorkomen

Probeer op zoek te gaan naar oplossingen en preventie. Als het kan, zorg er dan voor dat moeilijke situaties je niet meer zo erg zullen frustreren als voorheen. Stop bijvoorbeeld met het continue kijken naar de klok als iemand waarmee je had afgesproken, niet op tijd komt opdagen.

Probeer in plaats daarvan iets productiefs te doen. Pas ten slotte aan waar je je op focust om het gevoel van frustratie en mislukking te verminderen.

Leer om verlangens van noodzakelijkheden te onderscheiden

Er zit een verschil tussen bijvoorbeeld een groter huis nodig hebben en een groter huis willen hebben. In dit laatste geval betreft het een voorkeur, een verlangen. Wanneer je iets echt nodig hebt en het niet krijgt, schiet je in de stress.

Als je doorhebt dat je alleen maar iets wilt, voel je je hier in het begin misschien een beetje ongemakkelijk over. De frustratie zal hierdoor echter makkelijker te overwinnen worden.

We hebben in dit leven eigenlijk maar heel weinig echt nodig. Door een onderscheiding te maken tussen wat we nodig hebben en wat we willen is van fundamenteel belang om ons niet continu als een mislukking te voelen.

Het is erg moeilijk om obstakels en mislukking te vermijden in dit leven. We doorstaan allemaal hoe dan ook minstens één keer in ons leven een mislukking. Dit is gewoon deel van het leven en is dus heel normaal.

Daarom moeten we leren hoe we onze frustratie kunnen hanteren en onszelf kunnen toestaan om te falen. Zo leren we ook onze mislukkingen te accepteren. Op die manier kunnen we een realistischer beeld van het leven scheppen en ons snel beter voelen.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.