Zet je afgunst om in leren

Afgunst gaat, net als alle emoties, gepaard met een boodschap en een energie. Het goede nieuws is dat je van beide kunt profiteren. Leer hier hoe.

Afgunst is een universele emotie die we allemaal wel eens ervaren hebben. Het is niet gemakkelijk om afgunst om te zetten in leren. Maar als je naar de boodschap ervan luistert en de energie ervan gebruikt, kan het een uiterst positieve waarde voor je hebben. Het probleem ontstaat wanneer afgunst je begint over te nemen en je emotionele toestand gaat overheersen.

Afgunst wordt genoemd in de eerste bladzijden van de Bijbel, de tekst waarop de joods-christelijke samenlevingen zijn gebaseerd, met het verhaal van de broers Kaïn en Abel. Kaïn was jaloers op Abel en begreep niet waarom hij Gods favoriet was. Zijn afgunst was uiteindelijk het zaad van haat dat hem ertoe bracht Abel te doden. Daarom werd hij veroordeeld om eeuwig op aarde rond te zwerven.

Iets soortgelijks gebeurt met deze emotie in het dagelijks leven. Sterker nog, degenen die eraan bezwijken en anderen schade toebrengen, raken uiteindelijk vaak de weg kwijt in het leven en worden een zwerver, net als Kaïn.

Dit is de valkuil van afgunst. Het kwetst degenen die het voelen. Mensen met afgunst hebben een basisprobleem: ze kijken naar zichzelf door een ander. In feite kunnen we veel leren van afgunst.

De aard van afgunst

Afgunst is een complexe passie. In feite is het direct gerelateerd aan een gebrek aan eigenwaarde en autonomie. Het is ook verbonden met een diep gebrek aan empathie.

Mensen die afgunstig zijn, zijn niet slecht, maar het zijn mensen die er niet in geslaagd zijn zichzelf op een gezonde manier in te schatten. Ze zijn niet in staat om hun afgunst te transformeren omdat ze sterke twijfels hebben over hun identiteit.

De afgunstige persoon kan het verschil tussen “ik” en de “ander” niet begrijpen. In feite wordt de ander in hen weerspiegeld alsof het een weerspiegeling van henzelf is. In feite vormt de“ ander” de andere kant van de spiegel. Ze voelen zich verbonden met dat andere wezen, in veel gevallen zonder zich daar zelfs maar bewust van te zijn. Als je ze naar die ander vraagt, zullen ze er slecht over spreken.

Wat er is gebeurd, is dat ze zich diep van binnen sterk hebben geïdentificeerd met de persoon op wie ze jaloers zijn. Ze hebben het gevoel dat de ander iets heeft wat hij niet zou moeten hebben, iets is wat hij niet zou moeten zijn, of iets doet wat hij niet zou moeten doen. Dit gebeurt omdat ze in de ander een beeld zien dat hen verwijt wat ze niet zijn, wat ze niet hebben of wat ze niet doen.

Het belang van empathie

Afgunstig gedrag is waarschijnlijker in contexten die empathie moeilijk maken, zoals wanneer er sprake is van concurrentie. Daarnaast is het vaak de bron van vooroordelen. Jaloerse mensen kunnen zeggen: “hij hoort niet zo succesvol te zijn; ik heb veel harder gewerkt dan hij, dus ik had al promotie moeten maken, niet hij.” Dit soort gedachten leidt ertoe dat ze verachten wat de ander doet.

In deze gevallen zouden ze zich waarschijnlijk moeten afvragen of ze echt over alle relevante feiten beschikken om te kunnen beweren dat de ander niet verdient wat hij heeft.

Weten ze bijvoorbeeld precies hoeveel de persoon op wie ze zo jaloers zijn, heeft moeten vechten om te krijgen wat hij heeft? Of welke hindernissen ze hebben moeten overwinnen? Weten ze tot in detail welke obstakels ze onderweg zijn tegengekomen?

Zijn ze bovendien in staat om op een constructieve manier de waarden te identificeren die hebben geleid tot de verschillen tussen hen beiden die voor hen zo vervelend blijken te zijn? Weten ze wat de ander heeft moeten opgeven om te komen waar hij nu is?

Aan de andere kant, merken ze de keren op dat ze zelf eigenlijk bevoordeeld zijn, vergeleken met andere mensen die harder hun best hebben gedaan?

Intense en ongecontroleerde afgunst weerhoudt hen er meestal van om dit soort vragen te stellen. Maar een emotioneel gecontroleerde afgunst kan juist motiverend voor hen zijn en hen laten groeien. Het verschil wordt niet gemaakt door emotie, maar door emotionele intelligentie.

Transformeer afgunst

Net zoals we andere emoties kunnen leren beheersen, kunnen we dat ook doen met afgunst. Afgunst kan een extreem krachtige passie worden, met het vermogen om je creatieve en vitale krachten te blokkeren.

Als het zich voordoet, kun je het daarom het beste in twijfel trekken en begrijpen dat de emotie geen deel van jou is. Behandel het in feite alsof het een boodschapper is die naar je huis is gekomen om je een boodschap te geven. Vraag jezelf dan op een analytische en doordachte manier af wat je gaat doen.

Een lastige stap met afgunst is erkennen dat je het voelt. In feite wordt het gemakkelijk verward met andere, meer bekende emoties, zoals vreugde of boosheid. Als je het niet herkent, zal het veel moeilijker voor je zijn om ermee te werken.

Dat komt omdat je dan manieren zult proberen om ermee om te gaan die niet echt helpen. Je zou iemand bijvoorbeeld kunnen confronteren alsof hij jou heeft aangevallen.

Afgunst brengt waardevolle lessen met zich mee. Als je je jaloers voelt, bezit je in feite een onontwikkeld potentieel. Daarom moet je over dit feit nadenken. Vraag jezelf bijvoorbeeld af waarom je er nog niet in geslaagd bent om te zijn of te doen waar je jaloers op bent bij een ander. En wat houdt je tegen om dat te doen? Daarnaast moet je even stilstaan bij wat je eigenlijk al hebt bereikt.

Een andere manier van reflectie is gericht op empathie. Zo zou je, als je je jaloers voelt, moeten proberen de redenen te identificeren waarom de persoon op wie je jaloers bent iets heeft gekregen wat jij voor jezelf wilde. Naar alle waarschijnlijkheid hebben ze offers moeten brengen of investeringen moeten doen waarvan jij je helemaal niet bewust bent.