Waarom maakt nadenken ons zo moe?
Onze intuïtie vertelt ons dat we moe worden van nadenken. Het is inderdaad niet moeilijk om tot deze conclusie te komen, want we hebben het allemaal aan den lijve ondervonden. Je hoeft bijvoorbeeld maar één echt veeleisende intellectuele activiteit uit te voeren.
Als je eenmaal begonnen bent, duurt het niet lang voordat je beseft hoe je hersenen hun beweeglijkheid verliezen, ongeveer zoals je spieren moe worden als je traint.
Een groep wetenschappers van de Pitié-Salpêtrière Universiteit (Frankrijk) deed onderzoek (Engelse link) om te proberen te ontdekken waarom veel nadenken ons moe maakt. Ze concludeerden dat er een punt is waarop intellectuele activiteit neurotoxische stoffen begint te produceren.
Het soort stoffen dat schadelijk is voor het functioneren van de hersenen. Dit wordt voorafgegaan door de ophoping van melkzuur in de spieren. Sommige resultaten van het onderzoek zijn echter twijfelachtig. Toch betekent dit niet dat het geen waardevolle informatie geeft over het verschijnsel geestelijke vermoeidheid.
“Onze bevindingen tonen aan dat cognitief werk leidt tot een echte functionele verandering – ophoping van schadelijke stoffen.”
-Mathias Pessiglione-
Te veel nadenken maakt ons moe
De wetenschap heeft ontdekt dat geestelijke vermoeidheid een soort alarmsignaal is. Dat wordt naar de hersenen gestuurd. Het is een aanwijzing voor ons om de activiteit waar we mee bezig zijn te vervangen door een andere, minder veeleisende en meer lonende activiteit. In feite werkt vermoeidheid als een beschermer van de hersenfunctie – net zoals het voorkomt dat we onszelf verwonden.
In tegenstelling tot een machine hebben de hersenen grenzen aan hun activiteit. Wanneer ze die bereiken, worden zelfbeschermingsmechanismen geactiveerd. Dit gebeurt bijvoorbeeld als je een activiteit begint die cognitief veeleisend is.
Wetenschappers hebben nu ontdekt dat dit niet alleen te maken heeft met de natuurlijke grenzen van de hersenen. Het is niet alleen een kwestie van zeggen “Genoeg is genoeg, ik moet rusten.” Terwijl de vermoeidheid zich manifesteert, worden er namelijk ook stoffen geproduceerd die mogelijk schadelijk zijn voor de hersenen. Dat is wat het alarmsignaal opwekt.
Het onderzoek
De onderzoekers van de studie waar we het eerder over hadden, wilden uitzoeken waarom geestelijk werk even vermoeiend is als lichamelijke inspanning. Ze rekruteerden 50 vrijwilligers met het doel een reeks taken uit te voeren gedurende zes en een half uur, onafgebroken. Deze periode komt overeen met een normale werkdag in Frankrijk.
De onderzoekers verdeelden de vrijwilligers in twee groepen. Een van hen kreeg een groot aantal taken te verrichten, terwijl de anderen er minder kregen. In principe moesten ze geheugenoefeningen doen met letters, cijfers en kleuren. Terwijl ze dat deden, werden ze gevolgd door een eye-tracking systeem en een MRI (magnetic resonance imaging).
Eye-tracking was bedoeld om veranderingen in de pupillen van de deelnemers te volgen. Sommige eerdere studies (Engelse link) hadden aangetoond dat die samentrekken bij veeleisende intellectuele activiteiten. De MRI daarentegen wilde onderzoeken of er merkbare veranderingen in de hersenen waren die de ene groep van de andere onderscheidden.
Onderzoeksresultaten
Men constateerde dat er minder verwijding van de pupil was bij de leden van de groep die meer intellectuele activiteiten moesten uitvoeren. Ook bleek dat er bij deze groep meer gedragsveranderingen optraden. In feite waren ze geneigd activiteiten te zoeken die minder inspanning vergden maar meer voldoening gaven.
Ook, en dit is de meest relevante bevinding, ontdekte men dat mensen die meer werkten hogere niveaus van glutamaat hadden in de prefrontale cortex van hun hersenen.
Hoewel deze stof deelneemt aan de activering van hersenfuncties, heeft hij bij ophoping het tegenovergestelde effect. In feite zorgt het ervoor dat onze mentale prestaties afnemen. Uiteindelijk zou dit de biologische oorzaak zijn waarom veel nadenken vermoeiend is.
Is er een manier om deze toestand om te keren? Tot nu toe weten we dat het enige wat onze hersenen in staat stelt om weer optimaal te presteren, rust nemen is. We moeten stoppen met die intellectuele activiteiten en iets doen wat minder vermoeiend is.
We moeten ook slapen. In feite ondernemen onze hersenen, als we slapen, een soort ‘schoonmaak’-proces om orde op zaken te stellen. Daarom moet je, als je gezonde hersenen wilt hebben, nooit mentale vermoeidheid negeren.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- van der Wel, P., & van Steenbergen, H. (2018). Pupil dilation as an index of effort in cognitive control tasks: A review. Psychonomic bulletin & review, 25(6), 2005-2015.
- Wiehler, A., Branzoli, F., Adanyeguh, I., Mochel, F., & Pessiglione, M. (2022). A neuro-metabolic account of why daylong cognitive work alters the control of economic decisions. Current Biology, 32(16), 3564-3575.