De prefrontale cortex, één van de interessantste delen van de hersenen
De prefrontale cortex is het meest geraffineerde teken van de evolutie van onze hersenen. Het was het laatste hersengebied dat zich vanuit evolutionair standpunt ontwikkeld heeft. Het toont de fylogenetische vooruitgang en een volledige ontwikkelingsfysiologie.
De prefrontale cortex is makkelijk te herkennen. Het is heel gerimpeld en vol plooien. Het is het hersendeel dat zich het dichtst bij ons gezicht bevindt. Hier vinden al onze meest complexe geestelijke en cognitieve processen plaats.
Eén van de doelstellingen van de neuropsychologie is de ingewikkelde relatie begrijpen tussen de hersenen en het gedrag. Het zal dus geen verrassing zijn dat de prefrontale cortex één van de interessantste hersengebieden is.
Het is echter ook één van de meest essentiële hersendelen om ons vermogen tot abstract denken en ons zelfbewustzijn te begrijpen. Anders gezegd is dit de hersenstructuur die ons echt menselijk maakt.
De prefrontale cortex is het hersengebied dat verbonden is met het plannen van cognitief ingewikkelde gedragingen en het uitdrukken van onze persoonlijkheid.
Wetenschappers noemen deze verfijnde opdrachten in de prefrontale cortex ‘uitvoerende functies’. Hiervoor bestaat een specifieke reden. Het is immers het deel van de hersenen dat jou helpt om het onderscheid te maken tussen goed en slecht. Dit hersendeel helpt je om je omgeving in te schatten en controle uit te voeren over je eigen gedachten.
De prefrontale cortex is het hersendeel dat zich het laatst ontwikkelt
Ouders klagen vaak over hoe moeilijk hun tienerkinderen het hebben om dingen te begrijpen. Ze kunnen hun impulsen niet beheersen en denken niet genoeg na vóór ze handelen. Ouders klagen omdat ze niet beseffen dat de ontwikkeling van de prefrontale cortex pas klaar is wanneer je 20 tot 25 jaar oud bent.
Het is waar dat tienerkinderen op ‘jonge’ volwassenen lijken. Het is echter van groot belang dat we onthouden dat de hersenen van tieners nog steeds heel onvolwassen zijn. De menselijke hersenen ontwikkelen zich eigenlijk vanaf de nek omhoog.
Dit betekent dat de prefrontale cortex het laatste hersengebied is dat zich begint te ontwikkelen. De meest verfijnde en waardevolle vermogens van onze soort ontwikkelen we dus pas later.
Dit betekent echter niet dat kinderen en tieners geen beslissingen kunnen nemen tot ze twintig zijn. Dat doen ze wel en soms doen ze het zelfs goed. Je moet alleen onthouden dat de ontwikkeling van de meer complexe vaardigheden zich jaar na jaar ontwikkelen. Hoe meer prikkels, uitdagingen, ondersteuningen en kansen jij deze cognitieve evolutie geeft, hoe beter de uitkomst.
Dit is ook de reden waarom je altijd moet proberen om met kinderen van deze leeftijd begripvol te zijn. Tijd, geduld, begrip en goede raad zijn uiteindelijk de enige dingen die ze nodig hebben.
De delen van de prefrontale cortex
De prefrontale cortex is ons geraffineerde controlecentrum. Het is een uitermate ingewikkeld gebied met verbindingen naar meerdere andere hersengebieden.
Structuren als de hippocampus, de thalamus en andere hersenkwabben hebben een rechtstreekse communicatielijn met de prefrontale cortex. Deze kanalen zijn plekken waar we voortdurend informatie versturen en ontvangen.
We zullen nu bekijken hoe de prefrontale cortex opgesplitst is:
- De orbitofrontale cortex. Dit deel heeft te maken met ons sociaal gedrag en het nemen van beslissingen.
- De dorsolaterale cortex. Dit is absoluut een essentieel deel van menselijke wezens. Het verschaft ons het vermogen tot plannen, doelen stellen, dingen uit het hoofd leren, en nadenken. Neurowetenschappers hebben zelfs een theorie ontwikkeld dat dit het hersengebied zou zijn waar zich het bewustzijn bevindt.
- De ventromediale cortex. Dit hersendeel heeft te maken met onze waarneming en de uitdrukking van onze emoties.
Wat doet de prefrontale cortex?
Enkele jaren geleden verklaarden wetenschappers van de universiteit van Missouri waarom de prefrontale cortex zoveel groter is dan de prefrontale cortex van andere soorten op aarde. Volgens hen gebeurde dit als gevolg van de demografische druk.
Dit betekent eigenlijk dat hoe meer mensen ons wereldbeeld binnenkwamen, hoe beter we werden in het met elkaar omgaan en in communicatie.
Dit alles, al deze sociale, cognitieve en emotionele ervaringen hebben geleid tot een meer ontwikkelde prefrontale cortex. We zullen je nu tonen wat dit speciale hersendeel precies doet.
- Het coördineert en past ons sociaal gedrag aan.
- Deze cortex helpt je bij de controle van impulsen en de verwerking van emoties.
- Dit is ook het gebied waar vele processen optreden die verbonden zijn met onze persoonlijkheid. Het zijn dingen als meer verlegen zijn, moedig, meer open voor ervaring, enzovoort.
- Motivatie, opwinding en energie voelen om een doel te bereiken zijn ook afkomstig van de prefrontale cortex.
- Het helpt ons om de aandacht te richten, moeilijke informatie te organiseren en om te plannen.
- Dit is ook de plek waar het werkend geheugen zich bevindt. Het omvat alle cognitieve vaardigheden die we gebruiken om informatie te bewaren wanneer we nieuwe dingen ervaren of doen.
Hersenschade
Al deze functies zijn belangrijk. Je kan dus waarschijnlijk al raden hoe verschrikkelijk schade aan de prefrontale cortex is. Er zijn mensen die een hersentrauma, neurale achteruitgang of ontwikkelingsproblemen in deze hersenzone doorgemaakt hebben.
Vaak hebben ze het moeilijk om hun gedrag te beheersen, te plannen, dingen te beslissen, iets te creëren enzovoort.
Ze hebben ook de neiging om op een rechtlijnige manier te denken. Vaak vertonen ze ook antisociaal gedrag. Dit zijn gevoelige, complexe situaties. Ze vormen nog meer bewijs van hoe belangrijk dit hersendeel is voor hoe we als menselijke wezens bestaan.