Stel niet te veel eisen aan jezelf

Wat gebeurt er als je de grenzen van eisen verlegt en meer van jezelf vraagt? Psycholoog Marcelo Rodriguez Ceberio vertelt ons over het probleem van hyper-demand.

Elke dag wordt in meer of mindere mate bepaald door je motivatie en gedrevenheid. Terwijl motivatie gebaseerd is op eisen, zet je gedrevenheid je aan om “verder te gaan.” Er ontstaan echter problemen als je je grenzen overschrijdt en op een obsessieve manier naar perfectie streeft.

In plaats van te waarderen wat je hebt gedaan, kom je dan tot stilstand en vertel je uiteindelijk aan iedereen wat je niet voor elkaar hebt gekregen.

Volgens Marcelo Rodriguez Ceberio is dit het resultaat van wat hij hyper-demand noemt. In feite is het een echte manier om te devalueren wat je hebt bereikt. Wees daarom voorzichtig en stel niet te veel eisen aan jezelf.

Jezelf motiveren met eisen en kritiek

Om welke onderneming dan ook uit te voeren, moet je gemotiveerd zijn. Gemotiveerd zijn betekent dat je je aangemoedigd voelt om actie te ondernemen en uit te voeren wat je ook van plan bent. Maar om dit proces succesvol te laten verlopen, moet je je eisen beperken.

Tot op zekere hoogte stimuleren en waarderen eisen je inspanningen. Maar voorbij die grenzen wordt het, in Ceberio’s woorden, hyper-eisen. Je vraagt je misschien af wat deze grenzen eigenlijk zijn. Met andere woorden, op welk punt ga je je mogelijkheden te buiten?

Ceberio definieert hyper-demand of over-demand als het streven voorbij je persoonlijke potentieel. Het is de dringende behoefte om alles perfect te laten verlopen. In werkelijkheid kent het leven zowel hoogte- als dieptepunten.

Het is echter moeilijk voor een persoon met hyper-demand om enige foutmarge te tolereren. Zelfs één fout is onaanvaardbaar en leidt bij hen tot schuld en kwelling.

Gezonde vraag en hypervraag

• Een gezond vraagproces zoekt naar mogelijkheden en persoonlijke hulpbronnen. Vervolgens dwingt het hen om deze toe te passen op situaties en ervaringen die opgelost moeten worden.
• Hypervraag zoekt echter niet alleen naar persoonlijke hulpbronnen. Het probeert mogelijkheden te creëren en te produceren die je capaciteiten te boven gaan.

Gezonde veeleisende mensen kennen hun grenzen, maken gebruik van hun hulpbronnen en waarderen deze. Mensen met een hypervraag zijn echter net machines. Ze begrijpen hun beperkingen niet en overschrijden hun mogelijkheden. Als ze hun gewenste doelen niet halen, zetten ze zichzelf daarom onder druk tot ze volledig gedemoraliseerd zijn.

Hypervraag is het perfecte voorbeeld van het glas half leeg of half vol. Zolang het glas vol is, blijven deze mensen in balans. Maar als het glas halfvol/leeg is, beginnen ze zichzelf te devalueren.

Een normaal persoon zou bijvoorbeeld heel blij zijn met een 8 voor een toets. Maar een persoon met een hypervraag zal geobsedeerd raken als hij geen 10 haalt. Zelfs als een persoon met een hypervraag een 10 haalt, zal hij stress hebben over het feit dat hij geen 10 of 10+ haalt en zich afvragen waarom hij gezakt is.

Daarom geniet een persoon met een gezonde vraag van zijn prestaties en probeert hij de ervaring in de toekomst in zijn voordeel te gebruiken. Aan de andere kant zal een persoon met een hypervraag niet blij zijn, zelfs niet als hij een 10+ haalt. Ze zouden nog steeds iets vinden om over te klagen.

Hyper-demand mensen voelen zich schuldig

Hyper-demand mensen wijzen altijd op wat er ontbreekt. Ze zijn zichzelf voortdurend iets schuldig. Hierdoor voelen ze zich schuldig en angstig. Daarom voelen ze zich niet alleen buitensporig veeleisend, maar ook schuldig en hebben ze de neiging om veel te klagen.

Maar gezonde veeleisende types voelen zich niet schuldig. Ze voelen alleen de nodige emoties, omdat ze een foutmarge kunnen accepteren. Bovendien zijn ze zich ervan bewust dat deze marge hen in staat stelt om te leren.

• Hyper-demand mensen staan zichzelf niet toe om fouten te maken. Ze hebben geen mogelijke foutenmarge. Daarom ervaren ze onoverkomelijke schuldgevoelens die zich uiten in verwijten, agressie en andere vormen van kwelling. Hyper-eisen zijn star, schijnheilig en ondubbelzinnig.
• Aan de andere kant zijn gezonde veeleisende mensen flexibeler. Ze zijn minder geneigd tot dogmatisme. Bovendien staan ze zichzelf toe om fouten te maken in het licht van de willekeur van ervaringen.

De verschillen tussen hyperdemand en gezonde vraag

Deze houdingen hebben gevolgen, niet alleen voor de persoon zelf, maar ook voor zijn omgeving.

Hyperdemand, zowel van jezelf als van anderen, komt vaak voor bij ondergewaardeerde mensen. Het is zelfs gebruikelijk dat mensen die te hoge eisen stellen kritisch worden en bepaalde mensen in hun omgeving kleineren. Ze waarderen niet wat er gedaan is, omdat ze gefixeerd zijn op wat er niet gedaan is.

Hier is een lijst met de kenmerken en bijbehorende neurotransmitters van mensen met een gezonde eis en mensen met een hoge eis.

Te veel eisen betekent onderwaardering

Mensen die zichzelf devalueren werken hard om erkend te worden. Velen van hen worden zelfs uitstekende studenten. Dit komt omdat ze door hun lage zelfwaardering buitensporige eisen aan zichzelf stellen om te proberen hun gevoelens van waardeloosheid te overwinnen.

In werkelijkheid proberen ze aandacht te trekken met de heimelijke verwachting dat ze gewaardeerd zullen worden.

Velen van hen voelden zich misschien over het hoofd gezien in hun kindertijd. Misschien hadden hun ouders het druk met werken of waren ze bijvoorbeeld gefocust op hun huwelijk of andere kinderen. Om deze reden leerde het kind om hyper-eisend te zijn om te proberen gewaardeerd te worden door hun ouders.

We moeten echter vermelden dat niet alle voorbeeldige leerlingen hyper-eisen stellen en zichzelf onderwaarderen. Hyper-eisen stellen is een middel dat iemand met een laag zelfbeeld gebruikt om zichzelf op te tillen. Toch komt vroeg of laat de hamer van de selffulfilling prophecy op hen neer.

Andere hyper-demand problemen

Hyper-demand types kunnen soms een burn-out krijgen. Daarnaast hebben ze een lage tolerantie voor frustratie. Als ze er niet in slagen hun geïdealiseerde doelen te bereiken, voelen ze een diep gevoel van mislukking. Niemand kan hen ervan weerhouden om zich zo te voelen.

Bovendien hebben ze altijd geprobeerd om zichzelf boven anderen te plaatsen. Daarom vinden ze het moeilijk om met het ongemak van frustratie om te gaan. Ze voelen zich alleen, ook al hebben ze die eenzaamheid zelf opgebouwd.

Ze ervaren ook gevoelens van almacht. Almacht vergroot echter hun hyper-eisende gedrag. Deze combinatie is dodelijk, want het leidt ertoe dat ze nog perfectionistischer worden en daardoor vatbaarder voor het gevoel dat er iets ontbreekt.

Hoe groter de hyper-demand, hoe groter de systematisering in het leven en de omgeving van de persoon. Hyper-demand types worden kritisch, autoritair en negatief, zowel naar zichzelf als naar hun omgeving. Ze geven nooit enige positieve betekenis aan hun eigen prestaties of die van anderen. Ze beleven ook geen plezier aan het bereiken van een doel.

Na verloop van tijd wordt het leven met dit soort mensen ondraaglijk. Ze zijn contextafhankelijk, maar trappen in de val dat ze zich nooit tevreden voelen. Het gevolg is dat andere mensen, in plaats van hen te accepteren, hen op dezelfde manier terugbetalen, door hen af te zonderen.