Het soort pijn dat geen naam heeft

Sommige soorten pijn raken je onbeschrijfelijk diep en beroven jou van al je woorden. Voor sommige verliezen, zijn er ook eigenlijk geen woorden. Het doet pijn om een wees of een weduwe te zijn, maar wanneer je jouw kind verliest, realiseer je je dat er niets is dat je kunt zeggen om te weerspiegelen hoe je je voelt. Dit is het soort pijn dat geen naam heeft.

Een pijn waar je vanbinnen aan kapot gaat, omdat je een deel van jou verloren bent, een deel waar jij jouw leven op bouwde. En dus heeft jouw leven aan betekenis verloren, omdat schuld het enige is wat je voelt, omdat jij als eerste had moeten gaan, omdat jij had moeten voorkomen dat jouw kind overleed.

Het is normaal dat je lijdt, maar je mag jezelf niet schuldig voelen, je mag jezelf niet haten. Kinderen horen hun ouders te begraven, niet andersom, maar soms is de keiharde en ongelooflijk ongevoelige werkelijkheid anders, dit is niet jouw schuld.

Het verlies is niet jouw schuld

Heel intens is de stem van jouw geweten gedurende deze pijnlijke tijd. Die stem die jou normaal gesproken helpt om de juiste beslissingen te nemen, om te onderscheiden tussen goed en kwaad, kan jou nu martelen wanneer je je een verleden herinnert dat had kunnen zijn, maar niet is. Ze martelt je, ook al lag het niet in jouw handen.

Ze vult je met schuldgevoelens: ‘Wat als ik eerder was opgestaan?’, ‘Wat als hij al veel langer ziek was en ik het niet gezien heb?’, ‘Wat als ik anders had gehandeld…’ Maar de waarheid is dat je in alle waarschijnlijkheid niets had kunnen doen om te veranderen wat er gebeurd is. De dood gebeurt. We weten meestal niet wanneer, en het is irrationeel om te proberen het te doorgronden.

Soms is het ontzettend moeilijk om onderscheid te maken tussen schuld en verantwoordelijkheid. Als de pijn die jou omringt jou verteert, zul je het jezelf niet toestaan om eroverheen te komen en verder te gaan. Een schuldgevoel laat zich niet overtuigen door logica, het neemt je alleen volledig over. Omdat je niet begrijpt wat er gebeurt is en je het verlies niet kunt accepteren zonder je er schuldig over te voelen.

En zelfs al is het begrijpen van de pijn de eerste stap naar acceptatie, hoef je echt niet altijd alle ‘waaroms’ achter het verlies te begrijpen, heel vaak is er namelijk geen reden waarom; het gebeurt gewoon.

Het schuldgevoel behandelen in tijden van rouw

Schuldgevoel is een van de emoties die de meeste moeilijkheden veroorzaken gedurende het rouwproces. Maar er zijn enkele stappen die je kunt volgen om je te helpen het te overwinnen:

• Praat over de pijn. Praat met vrienden en familieleden die je vertrouwt. Laat het verlies geen verboden onderwerp worden. Accepteren wat er gebeurd is, is belangrijk, en luisteren naar verschillende standpunten zal je helpen om jouw schuldgevoelens te overwinnen.
• Accepteer je gevoelens. Het is normaal dat het leed ontelbaar veel emoties met zich meebrengt, van verscheurend verdriet tot volledige uitputting. Accepteer ze allemaal en ervaar ze, maar laat ze jou niet verteren.

• Gooi jouw leven niet weg. Gedurende het rouwproces, voel je je misschien zo ontzettend slecht dat je je dagelijkse routines verwaarloost zonder dat je dit ook maar doorhebt. Dit geeft je alleen maar nog meer tijd om te zoeken naar redenen achter het verlies. Blijf voor jezelf en jouw dierbaren zorgen, ze hebben je nodig.
• Denk terug aan het leven van de dierbare die is overleden. Jouw kind is meer dan alleen het moment waarop je hem of haar verloor. Denk terug aan alle liefde die hij of zij voor jou had en aan alle gelukkige momenten die jullie samen deelden. Dit is het beste eerbetoon dat je hem of haar kunt geven.
• Vraag om professionele hulp als je dit nodig hebt. Zelfs als je denkt dat je toch niet de enige bent die dit heeft meegemaakt. Niet iedereen is hetzelfde, en om hulp vragen kan jou helpen om over die emoties die jou volledig in hun grip houden heen te komen.

Helden geven soms ook op