Schuldgevoelens voor de komst van een tweede kind

De komst van een tweede kind kan emoties van angst, onzekerheid en vooral schuldgevoelens bij de moeder opwekken. Begrijpen waarom ze ontstaan, kan helpen bij het beheersen ervan.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz.

Laatste update: 20 augustus, 2023

Ze zeggen dat wanneer een vrouw bevalt, er drie bevallingen zijn: de baby, de placenta en het schuldgevoel. Inderdaad, helaas is het een gevoel dat veel vrouwen begeleidt tijdens het moederschap. Er zijn bepaalde situaties die deze emotie uitlokken of verergeren. Situaties zoals de terugkeer van de moeder op het werk of het begin van de schooltijd van het kind. Schuldgevoelens voor de komst van het tweede kind komen echter ook vaak voor.

Dit betekent niet dat de moeder niet van haar baby houdt of dat ze geen groot geluk en opwinding voelt over de geboorte. Het is zelfs heel goed mogelijk dat ze opgewonden zijn over het idee dat hun eerste kind later nog een broertje of zusje zal hebben om op te rekenen, en vice versa.

Maar door de toewijding die de zorg voor een baby met zich meebrengt, kan soms het gevoel ontstaan dat de eerstgeborene op de een of andere manier tekort wordt gedaan.

Waar komt dit schuldgevoel vandaan?

Het moederschap gaat vaak gepaard met angsten, onzekerheden en gemengde gevoelens. De geboorte van een tweede baby brengt echter een aantal specifieke omstandigheden met zich mee die schuldgevoelens kunnen vergroten. Hier zijn enkele redenen waarom dit schuldgevoel kan ontstaan.

Druk en verwachtingen rond het moederschap

Er is grote sociale druk op moeders. In veel omgevingen wordt van hen verwacht dat ze voldoen aan het stereotype van een toegewijde, zelfopofferende en aanwezige moeder. Helaas worden veel van deze overtuigingen en verwachtingen door de vrouwen zelf geïnternaliseerd, waardoor ze angstig worden en het gevoel hebben dat ze voortdurend op de loop zijn, maar nergens komen.

De pijn van de overgang

Verdriet ontstaat niet alleen bij de dood van een dierbare, het is een natuurlijke reactie op elk belangrijk verlies. Daarom vertegenwoordigt de komst van een tweede baby de symbolische dood van het moederschap zoals ervaren met het eerste kind.

De rol, de gezinsstructuur, de dynamiek en routines… alles verandert (Spaanse link), en voor sommige vrouwen kan het moeilijk zijn om zich aan deze nieuwe realiteit aan te passen.

Als ze zichzelf echter niet toestaan om te voelen, als ze niet meelevend (Engelse link) zijn met zichzelf en geen medeleven ontvangen van de mensen om hen heen, kunnen ze een schuldgevoel ervaren omdat ze dit soort gevoelens van verlangen en verlies hebben.

Angst om niet dezelfde liefde te voelen

Hun eerstgeborene was degene die hen moeder maakte. Ze hadden zoveel nieuwe ervaringen met hen die vol waren van zoveel emotionele intensiteit dat het onmogelijk lijkt dat dit herhaald zou kunnen worden.

Ze kunnen dus bang zijn dat ze niet dezelfde liefde kunnen voelen voor hun tweede kind. Dat de ervaring met hen niet zo magisch zal zijn. Of dat ze niet in staat zullen zijn om hen dezelfde gevoelens te geven als voorheen.

De angst om niet genoeg tijd te hebben

Een van de belangrijkste redenen voor schuldgevoelens voor de komst van een tweede kind is ook het gebrek aan tijd. Aan de ene kant doet het veel moeders pijn om te weten dat ze niet meer evenveel tijd zullen hebben om voor hun oudste kind te zorgen. Dat ze een deel van hun tijd en aandacht zullen moeten opgeven, ook al is de eerstgeborene nog klein.

Aan de andere kant doet het pijn om te weten dat de tweede baby nooit de onverdeelde aandacht zal krijgen die de eerste kreeg en dat de tijd altijd verdeeld zal worden tussen de twee broers en zussen. Als je het van beide kanten bekijkt, bouwt het schuldgevoel zich op.

Overtuigingen over de rol van het oudste kind

Tot slot, zoals we al eerder zeiden, is het heel gewoon om het gevoel te hebben dat het oudste kind tekort wordt gedaan door nog een baby te krijgen. Dit komt door een reeks overtuigingen die rond deze situatie draaien.

Er wordt verondersteld dat de eerstgeborene lijdt onder de geboorte van een broertje of zusje. Dat ze zich ontheemd en verwaarloosd voelen, dat ze jaloers zijn en dat ze het heel moeilijk hebben. Voor een moeder is het natuurlijk hartverscheurend om hieraan te denken.

Hoe voorkom je schuldgevoelens voor de komst van een tweede kind

In werkelijkheid komen deze schuldgevoelens niet zozeer voort uit de realiteit, maar uit de overtuigingen, interpretaties en anticipatieangst van de moeder. Daarom is het belangrijk om die ideeën te identificeren, ze in twijfel te trekken en ze te herstructureren.

Als je in deze situatie verkeert, moet je je eerst ontdoen van druk van buitenaf. Je moet je eigen waarden, prioriteiten en manieren om het moederschap te beschouwen en te ervaren definiëren. Sta jezelf vervolgens toe om die angst, onzekerheid en zelfs schuldgevoelens te voelen die je bekruipen.

Probeer deze gevoelens niet te onderdrukken of ertegen te vechten. Integendeel, sta jezelf toe ze te uiten. Bespreek ze zelfs met iemand die je vertrouwt en van wie je weet dat die je niet zal veroordelen. Jezelf toestaan om te voelen zal je helpen om door die emoties heen te gaan zonder eraan verslaafd te raken.

Begrijp tot slot dat de ervaring met je tweede kind anders zal zijn, maar daarom niet minder mooi of intens. In feite zal het je de oneindigheid van liefde doen begrijpen.

De liefde die zich vermenigvuldigt en niet verdeelt wanneer er een nieuw kind komt. Bovendien zul je zien dat, hoewel jullie tijd tussen hen zal worden verdeeld, geen van beide kinderen zich daardoor tekortgedaan of verwaarloosd zal voelen.

Tot slot, als je het nog steeds moeilijk vindt om met schuldgevoel om te gaan en deze emotie je begint te beïnvloeden, persoonlijk of als ouder, aarzel dan niet om professionele hulp te zoeken.