Perinatale therapie: de toepassing en de doelen ervan
De laatste jaren is de perinatale geestelijke gezondheidszorg versterkt in maternale en neonatale psychiatrische eenheden. Dit werd ingegeven door de hoge incidentie van stoornissen die in deze milieus behandeld worden.
De vroege postnatale periode is ook een tijd van risico voor het ontstaan van geestesziekten. In feite bleek uit een studie (Engelse link) dat vrouwen een maand na de bevalling meer kans hebben op een psychiatrische ziekenhuisopname dan vóór de zwangerschap.
Postnatale opname van vrouwen is hoog zowel bij degenen met als zonder een bestaande psychiatrische aandoening. Deze incidentie is echter hoger bij degenen met een stemmingsstoornis (Munk-Olsen, et al., 2016).
Psychische problemen tijdens en na de zwangerschap hebben de noodzaak blootgelegd van de ontwikkeling van perinatale interventies, zowel voor ouders als voor baby’s. In dit verband heeft de perinatale psychologie bijvoorbeeld een belangrijke rol gespeeld.
Het is een nieuwe tak van de psychologie die zich toelegt op het onderzoeken van en ingrijpen (perinatale therapie) bij de emotionele, cognitieve en gedragsaspecten die samenhangen met zwangerschap, bevalling, en de zorg voor de baby in de eerste maanden na de geboorte.
Perinatale therapie
Ingekaderd binnen de perinatale psychologie is perinatale therapie verantwoordelijk voor het aandacht schenken aan de behoeften en psychologische problemen van ouders vanaf de conceptie tot de bevalling. Ze voert ook interventies uit nadat de baby geboren is.
Perinatale interventies zijn zowel op de emotionele en cognitieve als op de gedragsmatige dimensie gericht. Bovendien hebben ze de functie het welzijn van de ouders te verzekeren en hen te helpen bij elk voorval dat hun geestelijke gezondheid kan beïnvloeden.
Hoewel perinatale therapie voor beide ouders bedoeld is, staat in het algemeen de moeder centraal bij de interventies. Dat komt omdat zij degene is die het meest te maken krijgt met het zwangerschapsproces, door de psychologische (Engelse link), lichamelijke en hormonale veranderingen die ze ondergaat.
Volgens de Spaanse Vereniging voor Perinatale Psychotherapie, zijn enkele specifieke onderwerpen waar perinatale therapie zich op richt:
- Vruchtbaarheidsproblemen.
- Depressie en angst tijdens de zwangerschap.
- Angst voor de bevalling.
- Traumatische zwangerschappen.
- Verlies van de baby.
- Problemen bij het geven van borstvoeding.
- Aanpassing aan moederschap/vaderschap.
- Postpartum depressie.
- Hechting met de baby of het tot stand brengen van een veilige hechting.
Belangrijkste interventiegebieden van perinatale therapie
Vervolgens bekijken we enkele interventiegebieden van deze therapie.
1. Ondersteuning vóór de conceptie
Perinatale therapie kan vóór de zwangerschap ingrijpen als een vrouw zwanger wil worden. De emoties die gepaard gaan met het willen krijgen van een baby kunnen tot sommige problemen leiden, vooral als er vruchtbaarheidsproblemen zijn.
2. Miskraam
De emotionele gevolgen van een miskraam kunnen het dagelijks functioneren van een echtpaar beïnvloeden, vooral dat van de moeder. De emotionele gevolgen zijn meestal bijzonder sterk als ze echt een kinderwens hebben en het verdriet over de dood van hun baby kan therapie nodig maken.
3. Psychologische begeleiding tijdens de zwangerschap
Zwangerschap veroorzaakt hormonale veranderingen die een aanzienlijk effect op het leven van de vrouw teweegbrengen. Dit uit zich in veranderingen in de manier waarop ze zich voelen en hun emoties reguleren. Daarom bieden de psychologen die met perinatale therapie belast zijn steun bij het verwerken van deze veranderingen en helpen ze het emotionele evenwicht te bevorderen.
3. Voorbereiding op de bevalling
De angst om te bevallen of de angst om niet te weten wat nu te doen zijn bijvoorbeeld enkele van de aspecten die in een consult van een perinatale therapeut gezien worden. In feite is deze fase een sleutelperiode met ingrijpende gevolgen voor veel vrouwen.
4. Ondersteuning na de bevalling
Vrouwen kunnen een traumatische bevalling meemaken. In deze gevallen kan psychologische ondersteuning nodig zijn om te voorkomen dat de ervaring een postpartum depressie uitlokt . Het is ook vaak essentieel om de band tussen moeder en baby te versterken.
5. Ondersteuning van het gezin
De bevalling is in de meeste gevallen ook een familie-ervaring. Perinatale therapie helpt onder andere het gezin voor te bereiden op de komst van een nieuwe baby.
Hoe perinatale therapie uitvoeren
Perinatale therapie kan vanuit verschillende therapeutische benaderingen worden toegepast. Zo helpt cognitieve gedragstherapie ouders opnieuw na te denken over hun denkpatronen en de manier waarop ze de zwangerschap ervaren en zich er naar gedragen.
Bij oplossingsgerichte korte therapie daarentegen helpt de therapeut de patiënt oplossingen te vinden voor een ongunstige situatie. Het idee is om rationeel denken te gebruiken voor het oplossen van het probleem.
Om deze korte therapie toe te passen, is het nodig therapeutische doelen te bepalen, eerdere pogingen tot oplossingen te bestuderen, en informatie te zoeken over de gelegenheden waarop het probleem, in theorie, had moeten verschijnen, maar dat niet deed. De patiënt moet ook aangemoedigd worden om alternatieve oplossingen te zoeken en toe te passen.
Welke aanpak ook gebruikt wordt om perinatale therapie te geven, het belangrijkste is dat een persoonlijk behandelplan ontworpen wordt dat gericht is op de ervaring en behoeften van de ouders.
Ten slotte biedt perinatale therapie acties die moeders en vaders in staat stellen de zwangerschap op een gezonde manier te beleven. Het doel ervan is namelijk dat de ervaring van het ter wereld brengen van een ander menselijk wezen werkelijk onvergetelijk is.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Bjelica, A. L., & Kapor-Stanulović, P. (2004). Pregnancy as a psychological event. Medicinski pregled, 57(3-4), 144-148.
- Howard, L. M., & Khalifeh, H. (2020). Perinatal mental health: a review of progress and challenges. World Psychiatry, 19(3), 313-327.
- Kendell, R. E., Chalmers, J. C., & Platz, C. (1987). Epidemiology of puerperal psychoses. The British Journal of Psychiatry, 150(5), 662-673.
- Lemos, R. (2017, 13 de diciembre). Psicología perinatal: la importancia de construir un vínculo saludable con el bebé. La mente es maravillosa. https://lamenteesmaravillosa.com/psicologia-perinatal-la-importancia-construir-buen-vinculo-bebe/
- Munk-Olsen, T., Maegbaek, M. L., Johannsen, B. M., Liu, X., Howard, L. M., Di Florio, A., … & Meltzer-Brody, S. (2016). Perinatal psychiatric episodes: a population-based study on treatment incidence and prevalence. Translational psychiatry, 6(10), e919-e919.