Onze neurale architectuur van intelligentie en hoe het te versterken

Als je je intelligentie wilt verbeteren, aarzel dan niet om je kennis bij te werken, je overtuigingen te herzien, je cognitieve flexibiliteit te trainen en een meer open, kritische en nieuwsgierige geest te vormen. Alleen op die manier zul je je neurale architectuur versterken.
Onze neurale architectuur van intelligentie en hoe het te versterken

Laatste update: 29 mei, 2022

Hoe denk je dat de hersenen van een briljant iemand met een hoog potentieel eruit zien? Velen geloven dat deze mensen meer grijze massa hebben. De theorie van de neurale architectuur van intelligentie beweert echter dat de meest effectieve geesten in feite plastischer zijn. Dit betekent dat zij een groot vermogen hebben om zichzelf te herconfigureren in het licht van nieuwe informatie.

Flexibiliteit, connectiviteit, plasticiteit, en het vermogen om overtuigingen en denkpatronen bij te werken. Dit zijn de echte sleutels tot intelligent redeneren. Om het te begrijpen, probeer je even voor te stellen hoe de hersenen werken. Stel je een groot bos voor. Al zijn takken zijn met elkaar verbonden en hoe meer verbindingen er zijn, hoe mooier en krachtiger het gebied zal zijn.

In het verleden werd ervan uitgegaan dat intelligentie uitsluitend gelokaliseerd was in gebieden zoals de prefrontale cortex. Toch weten we nu dat er geen specifieke plaats of netwerk is waar we onze analyses en resoluties uitvoeren.

Iemands intelligentie kan worden afgemeten aan de hoeveelheid onzekerheden die hij kan verdragen.

Immanuel Kant

Blauwe hersenen
Ons intellect heeft het hele brein nodig om ons in staat te stellen te handelen en te reageren op elke uitdaging en moeilijkheid.

De neurale architectuur van intelligentie

Hoewel het begrijpen van de neurologische mechanismen van intelligentie een ingewikkeld doel is, is het definiëren ervan dat minder. Het gaat om ons vermogen om problemen op te lossen. In feite is het de mentale faculteit die ons in staat stelt de werkelijkheid te begrijpen en beslissingen te nemen die zijn afgestemd op elke situatie of uitdaging waarmee we te maken krijgen.

Het betekent abstract denken, maar ook gegevens relateren aan onze ervaring en zelfs complexe ideeën begrijpen. De theorie van meervoudige intelligenties past hier niet. Dat komt omdat, vanuit neurologisch oogpunt, er maar één intelligent gedrag is. Dat is het gedrag waarmee onze hersenen ons in staat stellen ons op een doeltreffende manier aan onze omgeving aan te passen door hindernissen te overwinnen.

Het is dit vermogen dat het ons gemakkelijker heeft gemaakt ons boven de rest van de levende wezens te plaatsen en om zo te zeggen een compleet biologisch succes te zijn. Maar hoe hebben we dat bereikt? Hoe geven onze hersenen vorm aan zulke effectieve cognitieve processen?

De wetenschap probeert al geruime tijd de aard en de mechanismen van intelligentie te begrijpen. Haar doel is niets anders dan een meer geavanceerde kunstmatige intelligentie te creëren. Ook om nuttiger onderwijsprogramma’s te ontwerpen en een dieper inzicht te krijgen in alles van ziekten tot neuropsychiatrische aandoeningen.

Neuroplasticiteit is de sleutel

Neuroplasticiteit van de hersenen is datgene wat ons in staat stelt onze gewoonten of vooraf bepaalde kennis aan te passen om nieuwe neurologische verbindingen tot stand te brengen bij het leren of ontwikkelen van nieuwe vaardigheden. Een ‘plastisch’ brein is een brein dat zichzelf aanpast op basis van elke ervaring. Het werkt zichzelf bij en genereert nieuwe netwerken en nieuwe denkroutes.

De neuronale activiteit van intelligentie zal altijd uitgaan van de principes van flexibiliteit (Engelse link) en voortdurende transformatie. Alleen wanneer we in staat zijn onze kennis te actualiseren, waarbij we weggooien wat niet langer nuttig is om nieuwe concepten en benaderingen te ontwikkelen, bouwen we een effectieve, vaardige en intelligente geest op.

Vloeibare intelligentie en gekristalliseerde intelligentie: netwerken die onze cognitieve competentie opbouwen

Raymond Cattell heeft een waardevolle theorie geleverd die tot op de dag van vandaag nog steeds volledig geldig is. Zijn concepten van vloeiende intelligentie (Gf) en gekristalliseerde intelligentie (Gc) zijn inderdaad fundamenteel in de wereld van de neurowetenschappen.

  • De eerste (Gf), verwijst naar die mentale operaties die we gebruiken om nieuwe problemen op te lossen zonder enige voorkennis.
  • De tweede, (Gc) wordt gevoed door onze cultuur, opvoeding, en eerdere ervaringen. Het is degene die we toepassen om familieproblemen op te lossen.

Een studie (Engelse link) van het laboratorium voor neurowetenschappen van de Universiteit van Illinois beweert dat de neurale architectuur van intelligentie beide processen beheerst.

Gekristalliseerde intelligentie maakt gebruik van neurale netwerken die automatisch werken, patronen herkennen en deze uitsluitend in verband brengen met onze voorkennis.

Vloeibare intelligentie daarentegen maakt gebruik van meer dynamische, plastische en adaptieve neurale netwerken. De activiteit ervan is complexer omdat zij niet uitsluitend gebaseerd is op wat reeds geleerd is. Daarom maakt zij gebruik van meerdere hersengebieden.

Zowel de neurologische netwerken die de gekristalliseerde intelligentie vormen als die welke de vloeibare intelligentie (meer flexibel en dynamisch) aandrijven en opbouwen, bouwen de algemene intelligentie op.

De neurale architectuur van intelligentie beweert dat efficiënte hersenen briljanter zijn

Wat bedoelen we precies als we het over hersenen of ‘briljante geesten’ hebben? Hier is de benadering van de neurale architectuur van intelligentie uiterst nuttig, en wel om verschillende redenen.

In de eerste plaats omdat deze theorie ons vertelt dat het menselijk brein ontworpen is voor efficiëntie. Met andere woorden, om snel te reageren op elke stimulus, probleem, omstandigheid en uitdaging.

Ten tweede werkt het brein als een geheel. Intelligentie bevindt zich niet alleen in één gebied, zoals bijvoorbeeld de prefrontale gebieden. In feite maken we gebruik van meerdere neurale netwerken, die zowel vloeibare als gekristalliseerde intelligentieprocessen orkestreren.

Roodharige vrouw
Briljante geesten zijn diegenen die gebruik maken van een grote cognitieve efficiëntie en flexibiliteit.

Hoe slimmer te worden

Je kunt je mentale functies verbeteren door te leren en cognitieve stimulatie of oefening. Dat zal je echter niet plots een hoger IQ (intelligentiequotiënt) geven. Zo moet je er rekening mee houden dat vloeibare intelligentie bijna altijd een genetische component heeft. Gekristalliseerde intelligentie daarentegen veroudert nooit en kan zich uitbreiden.

Hoe kun je die uitbreiden? Door aan mentale gymnastiek te doen. Door je geheugen, wiskundige vaardigheden, aandacht en reflectie te trainen. Ook door talen te leren, muziekinstrumenten te bespelen, te socialiseren en te lezen. Tot slot, door altijd een kritische en nieuwsgierige houding aan te nemen ten opzichte van het leven en alles wat je omringt.

Vergeet niet dat je hersenen een plastische kwaliteit hebben. Dit betekent dat het een goed idee is om nieuwe dingen te leren en vooral om je welzijn en geluk te bemiddelen. Het is niet nodig om een nieuwe quantum snaartheorie te formuleren. Het is genoeg om gewoon vaardiger te zijn in het oplossen van je dagelijkse moeilijkheden.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Barbey, A. K. (2018). Network neuroscience theory of human intelligence. Trends in Cognitive Sciences, 22, 8-20.
  • Barbey, A. K., Colom, R., Solomon, J., Krueger, F., Forbes, C., & Grafman, J. (2012). An integrative architecture for general intelligence and executive function revealed by lesion mapping. Brain, 135, 1154-1164.
  • McDaniel, M. A. (2005). Big-brained people are smarter: A meta-analysis of the relationship between in vivo brain volume and intelligence. Intelligence, 33(4), 337-346.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.