Omgaan met kritiek en haat op sociale media

Kritiek ontvangen op sociale netwerken is aan de orde van de dag, maar als we niet weten hoe we met deze opmerkingen moeten omgaan, schaden ze ons. Wij vertellen je wat je eraan kunt doen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz.

Laatste update: 27 juli, 2023

Tegenwoordig hebben de meesten van ons mobiele telefoons en accounts op sociale media. Ze stellen ons in staat om te communiceren en om te gaan met de meest uiteenlopende mensen, wat leuk en verrijkend is. Het internet is echter een groot venster naar de wereld. Door onszelf publiekelijk bloot te geven, lopen we bovendien het risico om kritiek en haat te ontvangen op dit platform.

Door foto’s, teksten of opmerkingen op sociale media te plaatsen, staan we inderdaad open voor vijandige reacties van anderen. Dit wordt bevestigd in een onderzoek (Engelse link) van het Pew Research Center. Maar de risico’s nemen toe voor mensen met openbare accounts of mensen die van sociale media hun manier van leven maken of op de een of andere manier invloedrijk zijn.

Het probleem is dat er altijd een mens achter het scherm zit. Hoewel we misschien denken dat virtuele interacties geen grote impact hebben, hebben ze in werkelijkheid wel degelijk invloed op ons welzijn en onze geestelijke gezondheid. Dus hoe gaan we met dit fenomeen om? Ontdek het hier.

Kritiek en haat op sociale media

Hoewel ze een aantal kenmerken gemeen hebben, zijn kritiek en haat niet hetzelfde. Kritiek is een reeks meningen, oordelen of beoordelingen die een individu geeft over een andere persoon of over wat hij zegt.

Dit kunnen positieve of negatieve beoordelingen zijn. Ze kunnen constructief zijn (als ze, met respect, wijzen op een aspect dat verbeterd kan worden) of destructief (als ze geen suggesties voor verandering bieden of alleen maar schade willen berokkenen).

Aan de andere kant valt haatdragende taal iemand aan, discrimineert of degradeert hem of haar om wie hij of zij is. Haatzaaien voedt zich met controverse en gebruikt strategieën zoals sarcasme, spot en agressiviteit om schadelijke opmerkingen te verspreiden, zonder onderbouwing of doel.

Bovendien wordt het vaak herhaaldelijk uitgevoerd en gemotiveerd door specifieke ideologieën (Castaño-Pulgarín et al., 2021). Beide soorten opmerkingen zijn beledigend en kwetsend. Maar haat is destructiever.

Wat zijn de gevolgen?

De gevolgen van kritiek en haat op sociale media zijn afhankelijk van verschillende factoren. Bijvoorbeeld het soort commentaar, de frequentie ervan en de persoonlijkheid van de ontvanger. Ze kunnen aanzienlijke schade toebrengen aan de geestelijke gezondheid.

In een systematisch overzicht gepubliceerd (Engelse link) in Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking wordt beweerd dat online pesten angst, paniekaanvallen, depressie en zelfs zelfmoordgedachten veroorzaakt.

Er wordt beweerd dat het ontvangen van vijandige of beledigende berichten ertoe kan leiden dat mensen bang worden om hun sociale media accounts te gebruiken, gevoelens van woede en frustratie kunnen opwekken en hun gevoel van eigenwaarde aanzienlijk kunnen aantasten.

Bovendien, wanneer deze haat gericht is op bedrijven of persoonlijke merken, zal het waarschijnlijk de houding van consumenten aanzienlijk beïnvloeden en leiden tot grote verliezen (Kucuk, 2019).

Hoe om te gaan met haat of kritiek op sociale media

Niemand vindt het leuk om kritiek te ontvangen, zelfs als het opbouwend is. Sterker nog, trots kan je doen twijfelen of dergelijke kritiek wel geldig of acceptabel is. Er zijn een aantal richtlijnen die je kunnen helpen om beter met deze situaties om te gaan.

Analyseer de opmerkingen

Als je het soort persoon bent dat bijzonder gevoelig is voor kritiek, kun je de fout maken om te overdreven te reageren op een opmerking. Analyseer het eerst en zoek uit of het haat is of gewoon opbouwende kritiek. Als het kritiek is, kun je elementen van de waarheid vinden die je kunt gebruiken om te verbeteren. Het is zelfs mogelijk dat je de suggestie nuttig vindt.

Herken de haters

Aan de andere kant kan de opmerking echt vijandig zijn en niets anders willen bijdragen dan controverse creëren of schade aanrichten. Op dit punt moet je onthouden dat de acties van anderen boekdelen spreken over henzelf, maar niet over jou.

Haterszijn er in overvloed op sociale media. Ze zijn toegewijd aan het uiten van minachting en het ondermijnen van de positie van anderen. Paradoxaal genoeg kan iedereen een potentieel slachtoffer zijn, omdat de aanleiding voor het gedrag van een hater niet de andere persoon is, maar hun eigen innerlijke toestand.

Het lijkt er zelfs op dat haters bepaalde kenmerken delen. Bijvoorbeeld gevoelens van afgunst, frustratie en psychopathische trekjes (Sorokowski et al., 2020). Dit in gedachten houden zal je helpen om dergelijke opmerkingen niet persoonlijk op te vatten of te geloven dat ze je eigen waarde weerspiegelen.

Stel grenzen

Welke actie je kiest om te ondernemen naar aanleiding van deze opmerkingen zal afhangen van waar jij je het prettigst bij voelt. Voel je echter vrij om zoveel grenzen te stellen als je nodig hebt.

Het verwijderen van denigrerende berichten, het blokkeren van haters en het filteren van degenen die commentaar geven op je berichten is verre van laf en is een slimme emotionele zelfzorgstrategie. Uiteindelijk is je enige verplichting jezelf en je welzijn.

Vergeet niet dat je het recht hebt om vernietigende kritiek en hatelijke opmerkingen op sociale media te melden bij de autoriteiten in je land. De schijnbare anonimiteit die het internet biedt, geeft mensen geen carte blanche om anderen te vernederen of lastig te vallen. Hun daden moeten consequenties hebben.

Herken en beheers je emoties

Een andere manier om met haat of kritiek op sociale media om te gaan, is het beheersen van je emoties. We hebben allemaal verschillende copingmechanismen.

Sommigen van ons kiezen ervoor om wat we voelen te onderdrukken of te ontkennen en proberen misschien sterk over te komen of zich met dezelfde agressiviteit te verdedigen. Anderen kiezen ervoor om conflicten te vermijden en kunnen zelfs hun sociale media-accounts verwijderen.

Maar de meest geschikte weg is om te identificeren en te accepteren hoe deze opmerkingen je laten voelen (of het nu verdriet, boosheid, schaamte of angst is) en er op de juiste manier mee omgaan. Misschien wil je sociale steun zoeken bij iemand in je omgeving of je ongemak uiten via therapeutisch schrijven.

Het belangrijkste is dat je niet meteen reageert. Dan maak je geen fouten waar je later spijt van krijgt. Een artikel (Engelse link) gepubliceerd in Harvard Medicine beweert dat wanneer iemand boos is, de amygdala of het emotionele brein de controle over zijn gedrag overneemt en het rationele deel uitschakelt. Als gevolg daarvan zijn ze overgeleverd aan hun impulsen.

Daarom is het beter om een paar momenten te nemen en diep adem te halen voordat je beslist wat je gaat doen met die kwetsende opmerkingen.

Bescherm jezelf tegen kritiek en haat op sociale media

Als je aanwezig bent op sociale media, zul je op een bepaald moment te maken krijgen met kritiek en vijandige opmerkingen, dus wees voorbereid. Het is normaal dat deze gebeurtenissen ongemakkelijke, pijnlijke en onaangename emoties oproepen. Sta jezelf toe om ze te ervaren.

Bovenal is het belangrijk om je gevoel van eigenwaarde te bevestigen door het los te koppelen van externe meningen.

Leer ook om grenzen te stellen aan de opmerkingen en acties van anderen. Als deze taak echter moeilijk voor je is en de haat die je online te verduren krijgt je welzijn en geestelijke gezondheid aanzienlijk beïnvloedt, aarzel dan niet om professionele hulp te zoeken.