Weet je waarom je anderen discrimineert?

Discriminatie is een oneerlijke daad die leed veroorzaakt. Daarom is het onvermijdelijk dat we de vraag stellen: waarom discrimineren we? Het antwoord op deze vraag zou de sleutel kunnen zijn om ongelijkheid effectief te bestrijden.
Weet je waarom je anderen discrimineert?
Ebiezer López

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Ebiezer López.

Laatste update: 15 maart, 2023

Discriminatie is de houding die de meeste ongelijkheid in de wereld veroorzaakt. Bovendien heeft het een aanzienlijke invloed op de emotionele toestand van anderen die er het slachtoffer van zijn. Daarom is het werk van activistische bewegingen tegen discriminatie tegenwoordig belangrijker dan ooit.

Heb je je echter ooit afgevraagd waarom je discrimineert? Wat is de echte onderliggende reden? Het beantwoorden van dit soort vragen kan de sleutel zijn tot het opbouwen van een meer gelijke en rechtvaardige wereld.

We kunnen immers alleen problemen oplossen als we de onderliggende oorzaken ontdekken en aanpakken. Anders zouden we de fout kunnen maken om te blijven vechten tegen oppervlakkige factoren. Dat zou niets oplossen.

Discriminatie

Discriminatie verwijst naar het geven van een verschillende behandeling aan specifieke groepen om ongerechtvaardigde redenen. Het gebeurt vaak op basis van geslacht, etniciteit, seksuele geaardheid, genderidentiteit, genderexpressie of religie. Het kan ook gebaseerd zijn op leeftijd of sociaal-economische status.

In elk van de bovengenoemde gevallen is discriminatie een schending van de mensenrechten en wettelijke rechten. Uit onderzoek in Egypte bleek bijvoorbeeld dat 51 procent van de bedrijven liever mannen dan vrouwen aanneemt (Osman, Speer en Weaver, 2021). Met andere woorden, iets meer dan de helft van de commerciële bedrijven discrimineert vrouwen.

De redenen voor deze discriminatie kunnen zeer divers zijn. Er is bijvoorbeeld de mogelijkheid dat een vrouw zwanger wordt. Er zijn ook mensen die denken dat vrouwen niet gekwalificeerd zijn voor bepaalde banen (sommigen denken dat mannen ook niet gekwalificeerd zijn). Hoe dan ook, het is een houding die in het echte leven grote gevolgen heeft.

Een andere situatie die ons kan helpen het begrip discriminatie beter te begrijpen is de realiteit waarmee LGBTI-mensen te maken hebben.

De organisatie van de Verenigde Naties (Engelse link) meldt dat in 69 landen homoseksuele relaties tussen volwassenen strafbaar zijn. Inderdaad, ondanks het feit dat homoseksualiteit jaren geleden niet meer als een ziekte werd beschouwd, is de situatie in veel landen niet veranderd.

Discriminatie
Cognitieve vooroordelen bevorderen het ontstaan van vooroordelen en, in veel gevallen, de afwijzing van anderen.

Waarom discrimineer je anderen?

Hoewel de meesten van ons erkennen dat bepaalde vormen van discriminatie schadelijk zijn voor de samenleving, lijkt het op een of ander niveau onvermijdelijk. Bijvoorbeeld, zelfs als kind speelde je liever met sommige van je leeftijdsgenoten en niet met anderen.

Waarom discrimineer je dan andere mensen op basis van bepaalde eigenschappen? Is het onvermijdelijk? Het antwoord lijkt te liggen in de cognitieve vervormingen die je hersenen creëren.

Cognitieve vertekeningen en vooroordelen

Als je hersenen een grote hoeveelheid nieuwe informatie krijgen, hebben ze de neiging om de punten te bewaren die ze als het belangrijkst beschouwen, en de andere weg te gooien. Een typisch voorbeeld is het halo-effect. Dit leidt ertoe dat je de persoonlijkheid van een persoon beschrijft op basis van één enkel kenmerk.

Als je bijvoorbeeld een persoon ziet schreeuwen op straat, en je weet verder niets over hem, dan zul je hem waarschijnlijk bestempelen als agressief. Het kan echter zijn dat ze gewoon een slechte dag hadden en in werkelijkheid een kalm en vriendelijk persoon zijn.

Op ongeveer dezelfde manier kan het feit dat je hersenen vatbaar zijn voor deze vooroordelen je vooroordelen doen ontwikkelen. Dit zijn niets anders dan vooropgezette ideeën die je creëert over groepen mensen.

Laten we, om dit feit beter te illustreren, eens kijken naar de xenofobie die doorgaans bestaat tegenover de moslimbevolking als gevolg van terroristische aanslagen. Het feit dat er enkele intolerante moslims zijn, betekent niet dat ze allemaal gewelddadig zijn en afwijzing verdienen.

Met andere woorden, gewelddadig of extremistisch zijn hangt niet samen met moslim zijn of met iemand van een andere godsdienst. Veronderstellen dat ze dat allemaal zijn is een irrationeel vooroordeel dat ertoe kan leiden dat je discrimineert en onrecht veroorzaakt.

Theory of mind

Een ander concept dat discriminatie aanzienlijk lijkt te beïnvloeden is theory of mind. Deze term wordt gebruikt om te spreken over het vermogen dat je hebt om gedachten of bedoelingen aan anderen toe te schrijven. Je bent geneigd om voortdurend aan te nemen dat mensen bepaalde dingen denken of op een bepaalde manier zullen handelen. In feite voorspel je hun gedrag.

Als je intenties of gedachten aan anderen toeschrijft, is je belangrijkste referentie meestal je eigen gedrag. Je kunt bijvoorbeeld van mening zijn dat iemand onbeleefd is, omdat je in hem of haar bepaalde beleefde gedragingen niet herkent die je zelf ook uitvoert.

Bovendien ben je geneigd te geloven dat anderen moeten handelen zoals jij dat zou doen, omdat dat ‘normaal’ gedrag is. Als gevolg daarvan zouden de meeste afwijkingen van wat jij als ‘normaal’ beschouwt (wat jij doet) potentiële ankers voor discriminatie kunnen zijn.

Het ‘normale’ is iets dat we allemaal opbouwen naarmate we groeien. Verschillende factoren beïnvloeden dit proces. Bijvoorbeeld cultuur, familie, traumatische ervaringen, enz. Daarom is wat bijvoorbeeld in de Verenigde Staten als normaal wordt beschouwd niet hetzelfde als in Colombia. Dit betekent dat er geen objectieve of natuurlijke normaliteit bestaat en dat alles afhangt van subjectiviteit.

Woman feeling rejection from friends
Vasthouden aan onze visie op de werkelijkheid en die als de enige waarheid beschouwen werkt discriminatie in de hand.

Discriminatie, is dat onvermijdelijk?

Op grond van het bovenstaande kunnen we concluderen dat we allemaal discrimineren. Je maakt groepen met de mensen om je heen op basis van bepaalde kenmerken.

Je hersenen hebben de neiging de informatie die ze ontvangen te vertekenen om hun energie te optimaliseren. Maar dit geeft je slechts een gedeeltelijk beeld van de wereld. Zo creëer je je idee van de werkelijkheid en van wat normaal is in de samenleving.

Je gebruikt deze referenties om beslissingen te nemen en je handelingen te veranderen, maar je projecteert ze ook op anderen. Als iemand bijvoorbeeld niet voldoet aan je verwachtingen, grotendeels afgeleid van de groep waarin je bent opgenomen en ook van wat jij denkt dat de juiste manier van handelen is (de jouwe), gebruik je meestal vooroordelen om te proberen deze dissonantie te verklaren.

Het gevolg kan zijn dat je beslissingen neemt over hoe je anderen behandelt volgens je eigen vooropgezette ideeën. Vandaar dat je discrimineert.

Betekent dit echter dat discriminatie een onvermijdelijk onderdeel is van de menselijke natuur? Immers, hoewel we allemaal de neiging hebben om vooroordelen te vormen, hebben we ook allemaal het vermogen om onze eigen ideeën over de wereld en anderen in twijfel te trekken.

Veranderende ideeën

Terugkomend op het geval van de LGBTQ-bevolking: pas in 1990 schrapte de WHO homoseksualiteit van de lijst van geestesziekten. Voordien beschouwde de wetenschappelijke gemeenschap homo’s en lesbiennes als ziek. Dankzij het onderzoek en de inspanning van veel mensen die hun leven investeerden in het veranderen van dit denken, denkt de meerderheid van de samenleving er tegenwoordig heel anders over.

Ten slotte kun je, door te begrijpen waarom je discrimineert, het belang inzien van het herzien en in twijfel trekken van je eigen vooroordelen. Als mensen hebben we het vermogen om over onszelf te redeneren.

Daardoor kunnen we herkennen of we oneerlijk handelen. Als we een meer egalitaire en respectvolle wereld willen opbouwen, moeten we oefeningen doen in reflectie. Alleen door dit te doen, komen we tot de kern van het probleem van discriminatie.

** ** Redactionele opmerking. Je cognitieve systeem moet discrimineren en differentiëren. Daarbij maak je onderscheid tussen degenen die in je familie zitten en degenen die dat niet zijn. Je herkent degenen die je collega’s zijn en degenen die voor de concurrentie werken.

Er ontstaat echter een probleem als dit soort discriminatie ongelijkheden oplevert die vanuit ethisch oogpunt niet te rechtvaardigen zijn. In feite wanneer je sommige groepen bevoordeelt boven andere op een gedeeltelijke en oneerlijke manier. Dit is het soort discriminatie waarop een groot deel van ons artikel betrekking heeft.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Esses, V. M. (2021). Prejudice and discrimination toward immigrants. Annual review of psychology, 72, 503-531.
  • Osman, A., Speer, J. D., & Weaver, A. (2021). Discrimination Against Women in Hiring.
  • Williams, D. R., Lawrence, J. A., Davis, B. A., & Vu, C. (2019). Understanding how discrimination can affect health. Health services research, 54, 1374-1388.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.