Ik wil niet dat je veel van me houdt, ik wil dat je 'goed' van me houdt

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 02 december, 2021

Het is misschien moeilijk om te geloven, maar veel van iemand houden is niet altijd synoniem aan het op de goede manier van iemand houden. De hoeveelheid liefde gaat soms niet hand in hand met een authentieke affectieve en relationele kwaliteit. Liefde alleen is niet genoeg als er geen sprake is van respect. Niet alles is het waard en niet alles moet worden vergeven in de naam van een passie die soms destructief en vervreemdend kan zijn.

Aaron T. Beck, een van de meest belangrijke psychiaters op het gebied van de psychologische cognitieve gedragstherapieën, legt ons dit haarfijn uit in zijn boek Love is Never Enough. Op elke bladzijde kunnen we de weerspiegeling zien van veel van onze eigen gedachten en van ons eigen gedrag. In wezen blijven de meesten van ons verankerd in het eeuwige idee dat liefde alles overwint, dat het een onuitputtelijke energie is die alles kan genezen en oplossen.

In werkelijkheid is het best ontmoedigend om aan te nemen dat het niet genoeg is dat er ‘veel van ons wordt gehouden’ om echt gelukkig te kunnen zijn, daar is geen twijfel over mogelijk. Hetzelfde gebeurt echter bij andere dingen: het hebben van talent is niet genoeg voor het behalen van succes en het hebben van geld is niet de sleutel naar het langverwachte en gedroomde geluk.

Het leven zit vol nuances die ons soms wanhopig kunnen maken. Andere keren verontrusten ze ons en brengen ze ons in een situatie van absolute machteloosheid. Veel van iemand houden is niet altijd een weerspiegeling van het op een goede manier van iemand houden. Dit is iets wat we zo snel mogelijk moeten begrijpen om te weten hoe we moeten reageren, om verdrietige idealisering van ons af te kunnen zetten en om in staat te zijn om sterkere, meer bevredigende en volwassen relaties op te kunnen bouwen.

Wanneer we veel van iemand houden, maar op de verkeerde manier

Velen van ons kiezen bepaalde partners omdat ze zichzelf dat afgezaagde verhaal vertellen van ‘dit is de geschikte persoon, degene die bij mij past, die mij gelukkig kan maken’. De werkelijkheid is echter heel anders, omdat we – zoals de meesten van ons wel weten – niet ‘kiezen’ op wie we verliefd worden. Liefde, zoals passie, laat zich niet kiezen. Het overkomt je en kan vernietigend zijn.

Stukje bij beetje verdwijnen we in een wervelwind van emoties, sensaties en idealisering, die de relatie bijna hemels kunnen maken. We zeggen tegen onszelf en tegen anderen ‘dat onze liefde magisch, uitbundig en zonder scheuren is’. Bijna zonder het zelf te beseffen kom je terecht bij die verloochening zonder grenzen, de ‘ik leef alleen voor jou’ en die gelukkige co-afhankelijkheid waarin we zoveel van elkaar houden en waar dat van jou en dat van mij nietig wordt verklaard om vorm te kunnen geven aan ‘dat van ons’. Daar waar de eigen identiteit ontbonden wordt.

Het is belangrijk om in gedachten te houden dat deze zogenaamde hemelse liefdes die geen voorwaarden kennen, de gevaarlijkste zijn. Want authentieke liefde is boven alles aards en heeft juist wel voorwaarden en limieten nodig. Het behoeft grenzen die beschermd moeten worden, ruimte voor privéaangelegenheden die gerespecteerd moeten worden en evenwichtigheid die in balans gehouden moet worden.

De vier valstrikken van afhankelijke en schadelijke liefde

Co-afhankelijke liefde komt vroeg of laat uit bij een serie gedragspatronen die we moeten leren herkennen als zodanig. Niet alleen om onszelf ertegen te kunnen verdedigen, maar ook om te voorkomen dat we hier zelf in vervallen.

• De valstrik van ‘alles of niets’. Veel van iemand houden, en op een verkeerde manier, verandert ons zonder het te beseffen in professionele chanteurs. Wederzijdse toewijding moet (voor velen) volledig en absoluut zijn.
• De valstrik van ‘hij zou moeten’. Er komt altijd een moment waarop een van de twee partners (of soms zelfs allebei) begint te vervallen in de obsessie waarbij hij voortdurend denkt ‘wat de ander zou moeten doen maar wat hij niet doet’. Als hij dit of dat niet doet, betekent dat dat hij niet echt van me houdt. Als ik dit doe, zou hij dat ook voor mij moeten doen.
• De valstrik van het schuldgevoel. Deze strategie is ongetwijfeld een van de meest voorkomende valstrikken van de spinnenwebben van relatieproblemen. Het projecteren van een schuldgevoel bij de partner om hem een slecht gevoel te geven over het feit dat hij de ander ‘verwaarloost’, of omdat hij de ander pijn doet zonder dat hij het zelf beseft, is heel gebruikelijk.
• De valstrik van de catastrofale verbeelding. Obsessieve, afhankelijke en giftige liefde is zeer vatbaar voor ongegronde verbeelding en wantrouwen. De angst om verraden of bedrogen te worden kan overgaan in iets hardnekkigs.

Hou van me op de goede manier, laat me vrij maar samen met jou

Er zijn vaders en moeders die dol zijn op hun kinderen, die onwijs veel van hen houden, met onzelfzuchtige toewijding en zonder maat… Ze houden heel veel van hen, maar op de verkeerde manier. Het gaat om verstikkende liefdes, die vleugels kortwieken en die van de kindertijd een frustratie kunnen maken, die dromen doen uitdoven en zelfs het vermogen om een veilige en gelukkige volwassenheid te bereiken tenietdoen.

In een relatie gebeurt er bijna altijd hetzelfde. We hoeven niet van liefde te sterven of eronder te lijden, we hoeven geen afstand te doen van onszelf en we mogen niet toestaan dat we onze eigenwaarde opgeven ten gunste van de ander. We moeten kritisch zijn en zeggen: ‘Ik wil niet dat je veel van me houdt, ik wil dat je op de goede manier van me houdt’.

Aan de andere kant, iets waar we ons allemaal bewust van zijn, is dat weinig dingen zo belangrijk en zo betoverend zijn dan je zonder grenzen en op een overmatige manier door iemand geliefd te voelen. Het is een manier om je ‘ik’ te bevestigen, het is alsof je vervuld wordt door een uitbundige energie die je geraakt heeft en je gevangen houdt. Toch moeten we altijd voorzichtig zijn en het hoofd koel houden. Liefde wel degelijk grenzen heeft en die bepalen op hun beurt je integriteit, je waardigheid en je geluk. 

Als een van deze pilaren op een gegeven moment beschadigd raakt, is het tijd om uit die kooi met gouden tralies te ontsnappen.

Afbeeldingen met dank aan Kenn Kim.