Neurowetenschap kan het slechte gedrag van kinderen verklaren

Het lichaam van een kind ondergaat lichamelijke veranderingen, waarvan sommige niet bijzonder duidelijk zijn. Veel van deze veranderingen doen zich voor in de hersenen. We leggen uit wat er in de hersenen gebeurt als kinderen zich misdragen.

Vaak, als je kind zich slecht gedraagt, kun je je afvragen waarom. Zit er iets achter verborgen? Wat kun je doen om het te verminderen? Hieronder leggen we uit wat de oorzaak van het slechte gedrag van kinderen kan zijn.

Er kunnen veel redenen zijn voor het slechte gedrag van kinderen. Bijvoorbeeld een emotionele behoefte waaraan voldaan moet worden of omstandigheden van biologische oorsprong.

In deze zin is het niet iets dat je als ouder verkeerd doet, maar een situatie die zijn oorsprong vindt in de genetica. Er zijn vele wetenschappen die het verband tussen gedrag en biologie bestuderen, waaronder het gebied van de neurowetenschappen.

Neurowetenschappen is een van de disciplines die verantwoordelijk zijn voor de studie van de hersenen en het zenuwstelsel. Binnen dit veld is de tak van de cognitieve neurowetenschappen.

Dit vakgebied is belast met de biologische processen die de basis vormen van ons cognitief functioneren. Met andere woorden, denken, onthouden, de manier waarop we beslissingen nemen, en, in veel gevallen, hoe we handelen.

Maar wat zegt de neurowetenschap over het slechte gedrag van kinderen? Eerst moeten we iets begrijpen van de werking van de hersenen.

Hersengebieden en hun functies

Alvorens uit te leggen hoe de hersenen gedrag beïnvloeden, bekijken we de verschillende gebieden waaruit ze bestaan en hoe elk ervan werkt.

De hersenen, die een uiterst complex orgaan zijn, hebben de neiging hun verschillende functies per gebied te verdelen. In feite is het bijna alsof het een bedrijf is en in elke afdeling is er een ‘dienstafdeling’ die belast is met elk verzoek.

Hier is een voorbeeld om je te helpen begrijpen. Als je je bezeert, bereikt de informatie je hersenen en de betreffende ‘afdeling’ zorgt ervoor dat je pijn voelt en geeft dat door aan andere hersengebieden, zodat die die situatie kunnen beheren.

Hierna gaan we in detail in op de gebieden van de hersenen en wat ze doen.

• De prefrontale cortex. Aandacht, planning, zelfregulering en gedragsoriëntatie. Deze staan bekend als executieve functies.
• De pariëtale kwab. Aanraking, druk, evenwicht, en coördinatie.
• De occipitale kwab. Visuele verwerking.
• Temporale kwab. Complexe visuele taken, auditieve verwerking, emotieregulatie, en motivatie.
• Cerebellum. Uitvoering van precieze bewegingen, evenwicht, houding, en motorisch leren.
• Broca en Wernicke’s gebied. Taalproductie en -begrip.

Het moet verduidelijkt worden dat, hoewel elke kwab zijn specialisatie heeft, dit niet impliceert dat ze afzonderlijk werken. Integendeel, elke regio communiceert met de andere om een betere reactie op de prikkel te geven.

Wat gebeurt er als een van deze gebieden uitvalt?

In veel gevallen kan het uitvallen van sommige van deze gebieden, of het nu verworven (een auto-ongeluk, een ernstige val, enz.) of aangeboren (geboren met het probleem of de moeilijkheid) is, gedragsstoornissen veroorzaken.

Over het algemeen hebben gedragsstoornissen te maken met hyperactiviteit en abrupte emotionele veranderingen. Bijvoorbeeld ontremming, impulsiviteit, prikkelbaarheid, psychomotorische agitatie, agressie, apathie, verminderd initiatief, en gebrek aan motivatie.

De hersenen van het kind

In de hersenen van een kind is de prefrontale cortex volop in rijping. In feite beweren veel studies dat ze pas rond de leeftijd van twintig tot vijfentwintig jaar klaar is met rijpen. Bovendien gedraagt het kind zich met wat het meest primitieve brein genoemd wordt (of het reptielbrein).

Onze hersenen ontwikkelen zich van achteren naar voren. Dit betekent dat de gevoelige gebieden of de zintuigen (smaak, reuk, tast, en zicht) het eerst geactiveerd worden en dat informatie daar doorheen gaat. Dan worden de motorische gebieden ontwikkeld, die verantwoordelijk zijn voor vrijwillige bewegingen zoals lopen, spreken en schrijven.

Verder ontwikkelen de hersenen zich vanuit de rechterhersenhelft. Dit meest emotionele deel heeft te maken met aandacht, geheugen, en redeneren. Daarom doordringen emoties het gedrag van kinderen meer dan dat van volwassenen. Laten we ten slotte de neurowetenschap van wangedrag toelichten

De neurowetenschap achter het slechte gedrag van kinderen

Paul D. MacLean, een vermaard Amerikaans neurowetenschapper identificeerde het drie-enige brein. We zullen zijn nu wat controversiële theorie (1960) gebruiken omdat die ons zal helpen bij het begrijpen van de hersenen van onze kinderen.

Zijn theorie vertelt ons dat onze hersenen uit drie delen (complexen) bestaan. Ze zijn als volgt.

Het reptielcomplex (hagedissenbrein)

Dit bestaat uit de basale ganglia en is nodig om ons in staat te stellen motorische activiteiten te besturen, zoals fietsen, een instrument bespelen, of tekenen. Het wordt gevormd door de hersenstam, die verantwoordelijk is voor het doorgeven van zintuiglijke informatie.

Dit brein is het oudste. In feite zijn ze enkele miljoenen jaren oud en zijn ze verantwoordelijk voor het garanderen van ons bestaan en het regelen van onze bloeddruk, ademhalingssnelheid en temperatuur. Het betekent dat, in een gevaarlijke situatie, twee extreem verschillende mensen gelijk reageren.

Sommige reacties van onze kinderen hangen nauw samen met dit deel van de hersenen dat nog aan het rijpen is.

Het paleomammalien complex (het limbisch systeem)

Deze hersenen zijn iets complexer. Het is iets meer dan 150 miljoen jaar oud en bevindt zich boven het reptielbrein. Het vertegenwoordigt emoties als vreugde, verdriet, walging, angst, enz. Het verzamelt ook herinneringen aan vroegere ervaringen. Dit beïnvloedt ons gedrag in hoge mate.

Als je bijvoorbeeld op tafel slaat als je boos bent, is het limbisch brein daarvoor verantwoordelijk.

Het neomammaliaans complex

Ten slotte bestaat het neomammaliaans complex uit de neocortex. Het is namelijk het deel van de hersenen dat het meest geëvolueerd is en pas twee of drie miljoen jaar oud is. Zijn belangrijkste functie is het beheren van onze emotionele wereld met behulp van cognitieve vaardigheden. Bijvoorbeeld het concentratievermogen, het geheugen, gedragskeuzes, zelfreflectie en probleemoplossing.

Logica en rede vinden hun oorsprong in deze hersenen, die ons in staat stellen te lezen en te plannen, naast andere dingen. Dit deel vertelt je of het slaan op de tafel juist was of niet.

Omdat dit het laatste deel van de hersenen is dat zich ontwikkelt, verklaart het waarom kinderen momenten hebben waarop ze weinig controle over hun emoties en reacties tonen.