Maakt nieuwsgierig zijn mensen intelligenter?

Maakt nieuwsgierig zijn mensen intelligenter?
Sara Clemente

Geschreven en geverifieerd door Psycholoog en journalist Sara Clemente.

Laatste update: 27 december, 2022

Wat gebeurt er in je hersenen wanneer iets je interesse wekt? Een wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Neuron, uitgegeven door Cell Press, legt uit dat nieuwsgierig zijn niet alleen op persoonlijk vlak bevredigend is. Het wordt ook geassocieerd met een goed geheugen en leervermogen.

De associatie tussen intelligentie en nieuwsgierig zijn heeft echter één kanttekening. Intelligentie kan namelijk worden ‘gemeten’ met een zogenaamde IQ-meting, maar nieuwsgierigheid is een karaktereigenschap. Dus, hoe kunnen we deze twee concepten met elkaar verbinden?

Er is geen eenduidige definitie van intelligentie

Wat verstaan we precies onder intelligentie? Dit is de eerste vraag die je jezelf moet stellen om te begrijpen hoe nieuwsgierig zijn de intelligentie beïnvloedt. Er is echter geen eenvoudig antwoord op deze vraag. Sterker nog, het is een ontzettend moeilijk begrip om te definiëren. ‘Intelligentie’ omvat namelijk bijzonder veel verschillende betekenissen, functies en gebieden.

De meeste deskundigen op dit gebied zijn het erover eens dat intelligentie een mentaal vermogen is dat verschillende vaardigheden omvat. Waaronder het vermogen om te redeneren, betekenis te geven aan de werkelijkheid en plannen te maken. Het houdt ook het vermogen in om problemen op te lossen, te onthouden, abstract te denken. En om nieuwe gegevens uit eerdere informatie af te leiden of te genereren.

Dit doet de volgende vraag rijzen: als we enkele van de bovengenoemde vaardigheden versterken, is het dan mogelijk onze intelligentie te vergroten? Dit is een van de kwesties die de studie die we hierboven noemden behandelt. Laten we hier eens dieper op ingaan.

Twee bomen in de vorm van hoofden passen als puzzelstukjes in elkaar

Nieuwsgierig zijn verbetert je geheugen

Nieuwsgierige mensen nemen informatie makkelijker in zich op (Gruber, 2014). Dit betekent dat het makkelijker voor je is om informatie te onthouden over onderwerpen die je aanspreken dan over onderwerpen die je niet interesseren.

Hoe dit komt? Nou, omdat nieuwsgierigheid nauw verband houdt met motivatie. Je vermogen om te onthouden stijgt wanneer je gemotiveerd bent. Laten we een voorbeeld geven om het beter te begrijpen.

Het zal veel makkelijker zijn voor een dierenliefhebber om de exacte naam te onthouden van de primaatsoort waaruit we zijn geëvolueerd dan voor iemand die niets met dieren heeft. Zoals Gruber zei: “Nieuwsgierigheid kan de hersenen in een staat brengen die het toestaat om elke vorm van informatie te leren en te onthouden. Als een wervelwind die alles opzuigt wat maar jouw motivatie aanwakkert, evenals alles eromheen.”

Nieuwsgierigheid en intrinsieke motivatie

Laten we bovenstaand voorbeeld nog verder uitwerken. We weten dat de motivatie van de dierenvriend om te leren over de dierenwereld erg sterk is. Hij wil meer weten over het specifieke onderwerp omdat hij er gepassioneerd over is. Deze motivatie is intrinsiek en is een andere verklarende factor van nieuwsgierigheid.

Intrinsieke motivatie komt van binnenuit. Het betekent dat je dingen doet gewoon omdat je het leuk vindt om ze te doen. Het vervult je en het laat je groeien. In tegenstelling tot extrinsieke motivatie, vereist het geen enkele externe stimulans (zoals geld, bijvoorbeeld). Het is ook niet gekoppeld aan het behalen van een bepaald resultaat (zoals het winnen van de eerste plaats).

Nieuwsgierige mensen leren voor de lol.

Onze hobby’s zijn waarschijnlijk het duidelijkste voorbeeld van dit soort intrinsieke motivatie. Je fietst omdat het je een goed gevoel geeft en omdat je ervan houdt om buiten te zijn. Welnu, iets soortgelijks gebeurt met nieuwsgierig zijn. Je verkent nieuwe dingen omdat je het leuk vindt om te leren over iets dat je interesseert.

Zoals je kunt zien, zijn zowel nieuwsgierigheid als motivatie essentieel om het leerproces te laten plaatsvinden. Daarom is het voor jou moeilijker om informatie in je op te nemen wanneer je iets bestudeert dat je helemaal niet leuk vindt. Waarschijnlijk ben je alles wat je hebt bestudeerd na een paar uur alweer vergeten. Het zal zelfs volledig uit je geheugen verdwijnen.

“Intelligentie is het vermogen om zich aan te passen aan verandering.”
-Stephen Hawking-

Vrouw strekt haar armen bij zonsopgang

Wat gebeurt er in de hersenen van nieuwsgierige mensen?

Het team van onderzoekers van Neuron ontdekte dat het stimuleren van nieuwsgierigheid en het aanwakkeren van de sterke intrinsieke motivatie die het omvat, het cerebrale circuit met betrekking tot het beloningssysteem sterk activeert.

Om precies te zijn verhoogt het de hersenactiviteit in drie belangrijke regio’s van de hersenschors. Deze regio’s zijn nauw verbonden met het leerproces, het geheugenproces en de herhaling van gedrag dat genot oplevert.

  • Nucleus caudatus (staartkern): deze regio is nauw verbonden met zowel leren en geheugen als het verwerven van nieuwe kennis en positieve emoties.
  • Nucleus accumbens: Onderzoekers hebben gekeken naar de relatie tussen dit hersengebied en verslavingen en het beloningssysteem. Dit vooral als het gaat om natuurlijke versterkers: voedsel, seks en videospelletjes.
  • Hippocampus: deze structuur is essentieel voor het vormen van nieuwe herinneringen.

“Nieuwsgierigheid rekruteert dus het beloningssysteem, en de interactie tussen het beloningssysteem en de hippocampus lijkt de hersenen in een staat te brengen waarin men meer geneigd is om informatie te leren en te onthouden.”
-Ranganath-

Een betere toekomst

Deze conclusies leidden tot nieuw onderzoek naar mogelijke manieren om het leerproces te verbeteren. Bovendien zal dit niet alleen van toepassing zijn op nieuwsgierige mensen die volkomen gezond zijn. Het zal ook voor mensen zijn die een soort neurologische aandoening hebben. In feite onthullen deze conclusies hoe belangrijk het is dat leraren de nieuwsgierigheid van hun leerlingen stimuleren. Het is tenslotte zinloos om uren les te geven als de leerlingen totaal niet geïnteresseerd zijn.

De toekomst ligt in de ontwikkeling van deze nieuwe onderwijsstrategieën. Het leerproces kan worden verbeterd als leraren de nieuwsgierigheid van hun leerlingen weten te wekken. Hetzelfde geldt voor de werkplek. Nieuwsgierigheid is de sleutel!


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.