Leer hoe je je beperkende overtuigingen kunt veranderen

Veel van jouw overtuigingen hebben geen verbinding met de werkelijkheid. Het zijn ideeën die je zelf hebt ontwikkeld of die anderen je hebben laten geloven. Je moet ze veranderen om jezelf sterker te maken!
Leer hoe je je beperkende overtuigingen kunt veranderen
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 07 januari, 2024

Je kunt verschillende stappen nemen om je beperkende overtuigingen te veranderen. Ten eerste moet je ze herkennen. Ze ondermijnen je gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Vervolgens moet je je geïnternaliseerde perspectief op de wereld opnieuw interpreteren.

Zo kun je de cognitieve en emotionele valkuilen identificeren die je niet in staat stellen om te groeien en die voorkomen dat je gelukkig bent.

Deze oefening is echter niet gemakkelijk, omdat veel van deze beperkende overtuigingen je al vergezellen zolang je je kunt herinneren. Tijdens je kindertijd zijn veel van deze ideeën en interpretaties die je persoonlijke groei ondermijnen in je geest ingebakken. Bijvoorbeeld zinnen als “Dat ben je niet waard” of “Probeer het maar niet eens.” Dit soort gedachten ondermijnen zowel je identiteit als je potentieel.

Beperkende overtuigingen houden je tegen

Het is heel merkwaardig dat, ook al zijn deze misvattingen niet nuttig, ze je hele leven bij je blijven. Je kunt bijvoorbeeld heel intelligent zijn, maar als je niet gelooft dat je dat bent, zul je waarschijnlijk nooit slagen omdat je onzekerheid dat verhindert.

Dit komt in feite door de diepte waarop je beperkende overtuigingen in je zijn ingebakken. Het zijn zaadjes die zich diep in je psychologische lagen planten. Bovendien gaan ze hand in hand met je angsten, waardoor ze de neiging hebben om aan elke rede en logica te ontsnappen. Met inzet en bepaalde strategieën kun je ze echter deactiveren.

Man zit op een rots en kijkt naar een zwevende rots met een huis erop

Hoe kun je je beperkende overtuigingen veranderen?

Er zijn een aantal verrassende feiten over beperkende en onjuiste overtuigingen. Je hebt bijvoorbeeld niet de neiging om veel aandacht te besteden aan dingen die tijdens je kindertijd en adolescentie tegen je gezegd zijn. Toch heeft elke ervaring en elk woord dat je in deze periode van je leven hebt gehoord, gevormd wie je bent.

Dr. Elke Geerts van de Universiteit Maastricht heeft een interessant onderzoek uitgevoerd. Zij concludeerde dat als een groep kinderen wordt wijsgemaakt dat ze allergisch zijn voor een voedingsmiddel (bijvoorbeeld eieren), ze op volwassen leeftijd zullen geloven dat ze er nog steeds intolerant voor zijn.

Bovendien zijn er gevallen bekend waarbij het eten van deze voedingsmiddelen een reactie heeft uitgelokt, zoals maagklachten of overgeven.

Wat je gelooft vormt je. Mensen vormen echter niet alleen beperkende overtuigingen als ze volwassen zijn. De manier waarop je bepaalde ervaringen op volwassen leeftijd interpreteert, kan ook nieuwe verkeerde en schadelijke ideeën vastzetten die je gevoel van waarde aanzienlijk kunnen schaden. Een voorbeeld hiervan kan een emotionele breuk zijn, waarna je tegen jezelf zegt “Liefde is gewoon niets voor mij.”

Aan welke beperkende overtuigingen houd jij je vast?

Gedurende je leven ben je in contact geweest met verschillende bronnen die tot beperkende overtuigingen hebben geleid. Ze kunnen zijn doorgegeven door je ouders of van school. Je kunt zelfs getekend zijn door bepaalde woorden of ervaringen uit deze periode in je leven. Of misschien zijn ze voortgekomen uit een emotionele relatie of een uitputtende baan waar je veel stress hebt gehad.

Je hebt waarschijnlijk een ervaring of overtuiging geïnternaliseerd. Om die uit elkaar te halen, moet je die eerst identificeren en analyseren hoe die is ontstaan. Dan zul je zien hoe schadelijk en onrealistisch het eigenlijk is.

“We leren onze overtuigingssystemen als kleine kinderen en dan gaan we door het leven om ervaringen te creëren die bij onze overtuigingen passen.”

Louise L. Hay

.

Een vrouw met wapperend haar

Wat je gelooft is niet de waarheid, je hebt het zelf gebouwd

Als je wilt weten hoe je je beperkende overtuigingen kunt veranderen, denk dan hier eens over na. Het is waar dat iemand je op een bepaald moment iets over jezelf heeft laten geloven. Het is ook waar dat je op basis van die overtuiging een beeld hebt gevormd.

Een beeld dat je nu overal vergezelt, je beperkt en ongelukkig maakt. Nu moet je onthouden dat deze overtuiging niet de waarheid is. Sterker nog, jij hebt het opgebouwd. Daarom moet je het ook afbreken.

Hoe doe je dat?

  • Ontmasker je beperkende overtuigingen. Vraag jezelf af waar ze vandaan komen en waarom je er zoveel aandacht aan besteedt. Zijn ze eigenlijk wel nuttig geweest?
  • Reflecteer. Hoe zie je jezelf in de toekomst als je doorgaat met deze overtuigingen? Hoe zou je je willen voelen in de nabije toekomst? Denk je dat je beperkende overtuigingen je zullen helpen te bereiken wat je wilt?
  • Verduidelijk en creëer nieuwe overtuigingen die in overeenstemming zijn met wat je wilt bereiken. Je kunt bijvoorbeeld tegen jezelf zeggen: “Ik weet dat het leven soms ingewikkeld is, maar ik heb de psychologische middelen om met problemen om te gaan. Ik verdien het om me goed te voelen. Ik verdien wat ik wil en ik moet ernaar streven om het te krijgen. Ik ben het waard.”

Tot slot, om te begrijpen hoe je je beperkende overtuigingen kunt veranderen, hoef je maar één ding te onthouden. Blijf vragen stellen. Stel de emotionele bagage die je met je meedraagt in vraag. Vooral die “Ik kan het niet,” “Dit is niets voor mij,” “Als ik het doe, faal ik gewoon weer” en “Het is veel te ingewikkeld en te laat voor mij om te leren” overtuigingen.

Begin met het erkennen van je waarde en deactiveer die cognitieve en emotionele werelden die je potentieel beperken.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Geraerts, E., Bernstein, D. M., Merckelbach, H., Linders, C., Raymaekers, L., & Loftus, E. F. (2008). Lasting false beliefs and their behavioral consequences. Psychological Science19(8), 749–753. https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.2008.02151.x

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.